Maatregelen Nationaal Preventieakkoord

Afspraken voor een gezonder leven in 2040

Roken, overgewicht en probleemdrinken zijn samen de grootste oorzaak van ziekte in Nederland. Elk jaar gaan er 35.000 mensen dood aan de gevolgen hiervan, bijvoorbeeld aan hart- en vaatziekten of diabetes.

De Rijksoverheid werkt sinds 2018 in het Preventieakkoord samen met maatschappelijke organisaties om Nederlanders gezonder te maken.

De doelen in het akkoord richten zich op het jaar 2040:

• Een rookvrije generatie;
• minder overgewicht (van 50% naar 38% van de volwassenen);
• minder overmatig alcoholgebruik (van 8,9% naar 5%).

Om de doelen te halen, komen er in deze kabinetsperiode meer maatregelen. Er is ook een extra onderwerp bijgekomen: aanpakken en voorkomen van mentale gezondheidsproblemen.

In het Regeerakkoord hebben de partijen afgesproken elk jaar € 60 miljoen te reserveren voor preventie.

Rookvrije generatie in 2040

In 2040 moeten alle kinderen opgroeien zonder contact met rokers en rook. Dat betekent dat er geen kinderen of zwangere vrouwen zijn die roken. En dat maximaal 5% van de volwassenen rookt. De Rijksoverheid wil dit doel halen met de volgende maatregelen:

• Hogere belastingen op tabak, sigaretten en andere rookwaren;
• Minder verkooppunten;
• Stoppen met roken makkelijker maken.

Minder mensen met overgewicht

Ongeveer 50% van de mensen heeft overgewicht. Dit moet naar 38% in 2040. Om dit te bereiken wil de Rijksoverheid een gezondere dagelijkse omgeving. Enkele maatregelen zijn:

• De btw op groente en fruit verlagen van 9% naar 0%;
• Hogere belastingen op frisdrank en bier;
• Een suikerbelasting;
• Afspraken met producenten over gezonder voedsel.

Minder alcohol drinken

De Rijksoverheid wil dat verschillende groepen minder of geen alcohol drinken in 2040. Voor 2040 zijn de belangrijkste doelen:

• Een daling van het aantal jongeren dat ooit alcohol heeft gedronken van 45% naar 25%. Het streven is om uiteindelijk tot 0% alcoholgebruik te komen onder de 18 jaar; 
• Een daling van het aantal zwangere vrouwen dat drinkt van 8,9% naar 4%. Het streven is om uiteindelijk tot 0% alcoholgebruik te komen;
• Een daling van het overmatig alcoholgebruik van 8,8% naar 5%;
• Een daling van zwaar alcoholgebruik van 8,5% naar 5%. Hierbij is vooral aandacht voor het aandeel zware drinkers onder jongvolwassenen tussen de 18 en 30 jaar;
• 80% van de Nederlanders van 12 jaar en ouder kent de belangrijke (gezondheids)effecten van alcoholgebruik;
• 100% naleving van de leeftijdsgrens vanaf 2030. Momenteel is dat 39,4%.

Verbreding preventieaanpak met mentale gezondheid

Naast aandacht voor de lichamelijke gezondheid zijn er extra maatregelen nodig voor de geestelijke gezondheid. De laatste 2 jaar coronacrisis heeft geleid tot meer burn-outklachten, eenzaamheid, depressiviteit en slaapproblemen. In de uitwerking van de preventieaanpak komt daarom een aanpak voor een mentaal gezond Nederland.

Meer sport en bewegen

Genoeg bewegen helpt om risico’s op zowel lichamelijke als geestelijke gezondheidsproblemen kleiner te maken. Op dit moment beweegt 53% van Nederland genoeg om de beweegrichtlijnen te halen: minimaal 150 minuten actief bewegen per week. Bijvoorbeeld wandelen, fietsen, of krachttraining. Het doel voor 2040 is dat 75% van de Nederlanders deze richtlijnen haalt. De maatregelen volgen later.