Ministerie van VWS investeert in vroege opsporing kanker
De bevolkingsonderzoeken naar kanker zijn volop in ontwikkeling. Dat heeft minister Ernst Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) laten weten in een brief aan de Tweede Kamer. Zo wordt de zelfafnameset voor baarmoederhalskanker breder beschikbaar en investeert het kabinet in een zogenoemde ontwikkelagenda. Met het opstellen van een ontwikkelagenda verwacht het kabinet in de toekomst sneller in te kunnen spelen op nieuwe ontwikkelingen rondom bevolkingsonderzoeken.
Minister Kuipers: “Doordat we bevolkingsonderzoeken blijven ontwikkelen kunnen verschillende vormen van kanker steeds beter en sneller worden opgespoord en behandeld. Hierdoor hebben mensen de meeste kans op een goede behandeling en uitkomst. Een voorbeeld van zo’n ontwikkeling is het makkelijker beschikbaar maken van de zelfafnameset voor de opsporing van baarmoederhalskanker. Hiermee kunnen mensen thuis op een laagdrempelige manier gescreend worden.”
Op dit moment wordt er samen met onder andere het RIVM, de Gezondheidsraad en ZonMw gewerkt aan de ontwikkelagenda voor bevolkingsonderzoeken. Het doel van de ontwikkelagenda is om goed zicht te hebben op relevante ontwikkelingen en innovaties en daar snel op in te spelen. Zo kan er meer richting worden gegeven aan de doorontwikkeling van de programma’s.
Een voorbeeld van zo’n ontwikkeling is een nieuwe technologie om het reguliere bevolkingsonderzoek borstkanker uit te breiden voor mensen met zeer dicht borstweefsel. Het ministerie beoogt om in 2023 te starten met een proefbevolkingsonderzoek met contrastmammografie. Met deze techniek kunnen tumoren mogelijk beter opgespoord worden bij deze doelgroep. Uit een proefbevolkingsonderzoek zal de komende jaren blijken of dat het geval is.
Zelfafnamesets voor baarmoederhalskanker
In de tweede helft van 2023 krijgen mensen bij de uitnodiging voor deelname aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker de keuze of ze gebruik willen maken van een zelfafnameset, een afspraak willen maken bij de huisarts voor een uitstrijkje of zich willen afmelden voor het bevolkingsonderzoek. Als zij na twaalf weken op geen van de opties zijn ingegaan, krijgen ze een nieuwe brief met een zelfafnameset. De zelfafnameset kan thuis worden uitgevoerd. Door deze breder aan te bieden wordt het makkelijker om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek.
Mensen krijgen voor het eerst een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker als ze 30 jaar worden. Er wordt aan gewerkt om specifiek deze groep direct bij de eerste uitnodiging al een zelfafnameset toe te sturen. Sinds dit jaar krijgen zij zes weken voor hun 30e verjaardag al een aankondiging, zodat zij vast kunnen nadenken over hun deelname aan het bevolkingsonderzoek.
Adviesaanvraag bevolkingsonderzoek longkanker
Minister Kuipers heeft de Gezondheidsraad gevraagd om een advies uit te brengen over het opzetten van een bevolkingsonderzoek naar longkanker. De Gezondheidsraad is gevraagd om bij dit advies KWF Kankerbestrijding en Longkanker Nederland te betrekken. Jaarlijks krijgen ruim 14.000 mensen in Nederland de diagnose longkanker. Het is daarmee de derde meest voorkomende vorm van kanker.
Belang van bevolkingsonderzoeken
Het aantal mensen met kanker stijgt en zal in de toekomst naar verwachting nog verder toenemen. Bevolkingsonderzoeken helpen bij de vroege opsporing van kanker. In 2021 zijn er door bevolkingsonderzoeken meer dan 25.000 mensen met (een voorstadium van) kanker opgespoord. Door vroege opsporing hebben zij de beste kans op een goede behandeling en betere overlevingskansen.