Toespraak van minister Dijkgraaf bij uitreiking Joke Smitprijs

Minister Dijkgraaf (OCW) sprak tijdens de uitreiking van de Joke Smitprijs, op 20 april 2022.

het gesproken woord geldt!

Beste mensen,

Goed dat u er bent, en goed dat we hier samen zijn.

Het voelt eervol om hier als minister van emancipatie vandaag de Joke Smitprijs uit te reiken.

Ik ben onder de indruk van de prestaties van de vrouwen die zijn genomineerd voor de oeuvreprijs, en ook van de nieuwe initiatieven die door de genomineerden voor de aanmoedigingsprijs zijn opgezet.

Vandaag denk ik aan wat er de afgelopen decennia is bereikt op het gebied van gendergelijkheid, hoe lang en vol obstakels die weg daarnaartoe is, hoe groot de doorzettingskracht van onze gidsen, en hoe talrijk de uitdagingen en opdrachten die nog voor ons liggen.

Want 1 ding is duidelijk. We zijn er nog lang niet. De moderne maatschappij is nog steeds niet een even welkome, veilige, ondersteunende en rechtvaardige omgeving voor meisjes en vrouwen als voor jongens en mannen.

Niets zo frustrerend en ontmoedigend als systematisch onrecht en discriminatie.mMaar ook: niets zo opbeurend en bemoedigend als een moment waarop de samenleving collectief een bladzijde omslaat.

Zo’n proces gebeurt nooit spontaan. Het vraagt de visie en focus van pioniers en inspiratoren die geloven in een gelijkwaardiger samenleving. En die eren we vandaag.

Voor hen gelden de woorden van Robert Kennedy: Sommigen zien zaken zoals ze zijn en zeggen waarom. Anderen dromen van zaken die er nooit waren en zeggen waarom niet.

Kansenongelijkheid zit vaak in onze blinde vlek. Je ziet het pas als je het door hebt.

Te vaak en te lang zijn vrouwen en andere groepen gevraagd zich aan te passen aan de samenleving, in plaats van dat de samenleving zich aanpast aan hen. Zoals ik graag zeg: niet in het systeem passen moet óók in het systeem passen.

Wat betreft gendergelijkheid zijn er mooie stappen gezet de laatste jaren. Neem het quotum en verplichte streefcijfers voor vrouwen in de top van het bedrijfsleven en het kabinet zelf, met een fifty-fifty verdeling. Of het betaald geboorteverlof voor de partners en per augustus a.s. betaald ouderschapsverlof.

Zulke regelingen zijn van grote waarde. Toch zeg ik ook: voor een getrouwe afspiegeling zul je nog breder moeten kijken.

Er zijn zovele andere dimensies die je ook vertegenwoordigd wil zien in een waarlijke inclusieve en diverse samenleving…

Kleur, etniciteit, geloof, leeftijd, seksuele geaardheid, cultuur, sociaaleconomische status. Terwijl we in de goede richting bewegen, wéten we dat we beter kunnen.

En 1 ding is duidelijk. De lasten van verschillende vormen van discriminatie stapelen zich voor sommigen gemakkelijk op. En zij die de zwaarste gewichten dragen bezwijken daar soms onder. Dat kan onze maatschappij niet accepteren.

Beste mensen,

Terug naar vandaag.

De Joke Smitprijs laat zien hoe we in Nederland stap voor stap met verschillende initiatieven richting een meer gelijkwaardige samenleving gaan.

Ongeacht wie er als winnaar door de jury wordt aangewezen, wil ik alle genomineerden bedanken voor hun inzet. Gendergelijkheid komt daadwerkelijk dichterbij dankzij jullie. Ik bewonder jullie inzet en uithoudingsvermogen.

Blijf trouw aan jullie idealen, verlies ze nooit uit het oog en inspireer zoveel mogelijk mensen onderweg.

Dank jullie wel.