Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 20 november 2020

Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Rutte na afloop van de ministerraad op 20 november 2020. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.

Inleidend statement minister-president Rutte:

Goedemiddag. We hebben vandaag in de ministerraad ingestemd met twee, wat dan heet in het jargon, artikel 100-brieven. Dan gaat het dus over de inzet van Nederlandse militairen in het buitenland. De eerste van die brieven gaat over een aanvullende Nederlandse inzet voor de anti-ISIS missie in Irak. Zoals we weten is die strijd helaas nog niet gestreden. ISIS vormt nog steeds een bedreiging voor de stabiliteit van de bredere regio, en dat raakt natuurlijk ook de grenzen van ons deel van de wereld, dus van Europa. De strijd zit nu wel in een andere fase. Het is een fase waarin sprake is van een afname van actieve operaties en waar nu een grotere nadruk ligt op bescherming. Nederland wil een betrouwbare partner zijn van de anti-ISIS-coalitie en daarmee ook bijdragen aan de strijd tegen deze terreurbeweging. En daarom hebben wij gehoor gegeven en daartoe besloten aan het verzoek voor de inzet van een zogenaamde ‘force protection’- compagnie, dus dat is ter bescherming van de troepen daar, voor de beveiliging in dit geval van het internationale vliegveld, dat van Erbil en dat ligt in Koerdisch Irak, dus in Noord-Irak. Deze compagnie van minimaal 100 militairen zal, en dat doen we samen met de Verenigde Staten, het personeel en het materieel van de anti-ISIS coalitie op het vliegveld beveiligen. En de verwachting is, er gaat eerst instemming plaatsvinden hopen wij natuurlijk van het parlement, begin volgend jaar in Erbil worden gestationeerd.

Dan gaat de tweede brief gaat over een nieuwe Nederlandse bijdrage aan de VN-missie in Mali, Minusma. Dat is heel anders dan we daar tot nu toe betrokken waren. Het gaat in dit geval om het ondersteunen met luchttransportcapaciteit. Een Hercules C-130 transportvliegtuig, inclusief bemanning en ondersteunend personeel – en dan praat je over 70 tot 130 militairen. Daarmee willen wij een bijdrage leveren aan het vergroten van de capaciteit van de missie, tegelijkertijd ook bijdragen aan de stabiliteit in de regio maar ook uitvoering geven aan het vredesakkoord. En dat is van belang, want de veiligheidssituatie in Mali is niet bepaald verbeterd, die is verslechterd. En dat geldt ook voor de bredere Sahel-regio, dus Mauritanië, Niger, Burkina Faso en... Burkina Faso, Niger, Mauritanië en Mali en er is nog een vijfde land dat ik nu vergeet. Huh? Nee ja, Carolien roepen. Nee, ik zit even te denken nou Mali, Burkina Faso, Niger, Mauritanië... Nee, Ivoorkust was er niet bij. Nou ik kom zo op het vijfde land. Maar in ieder geval: dit is in Mali. De inzet vindt plaats in een zogenaamd rotatieverband, dat is ook een wens van Nederland altijd geweest dat je meer zicht hebt op welke landen uiteindelijk weer helpen met afwisseling van taken. In dit geval is dat een afwisseling met Noorwegen, met Denemarken, met Portugal. En in die samenwerking daarmee voorzien wij in die transportcapaciteit. En de verwachting is dat die bijdrage zal gaan lopen vanaf november 2021, voor een periode van 6 maanden.

Dan over Brexit kort een opmerking. En dat is dat ik opnieuw ook het Nederlandse bedrijfsleven oproep zich goed te blijven voorbereiden. Zowel op een situatie met een deal als bij geen deal. Omdat in beide situaties het noodzakelijk is ervoor te zorgen dat bedrijven zijn voorbereid. En we zien nog steeds dat dat kan verbeteren. Op dat punt zijn we ook vanuit de overheid natuurlijk druk bezig met alle mogelijke voorlichting op Brexit. En die campagne is inmiddels ook weer gestart om bij ondernemers die zaken doen met het Verenigd Koninkrijk goed onder de aandacht te brengen het belang van die voorbereiding.

Dan corona. We zien op dit moment het aantal ziekenhuisopnames nog steeds dalen, maar dat geldt zeker niet voor het aantal besmettingen. Dat is vandaag ook weer iets hoger dan gisteren. En dat betekent dus dat ik het nog een keer ook hier wil oproepen aan heel Nederland: hou je aan de regels. De anderhalve meter, het handen stuk wassen en alle beperkingen die er zijn. Om ervoor te zorgen dat we zo snel mogelijk die cijfers verder naar beneden brengen. Op dit moment zijn die cijfers een beetje aan het plateau-en. We kijken natuurlijk dit weekend en begin volgende week hoe die cijfers zich verder ontwikkelen, maar het is niet de richting de afgelopen dagen die we willen. Ander punt bij corona is natuurlijk het vaccin. Het is nog niet duidelijk op welke termijn wij kunnen beschikken over een vaccin. En dan praat je over een vaccin waarvoor contracten zijn afgesloten. Vast staat wel dat wel dat aantal beschikbare vaccins in eerste instantie niet genoeg zal zijn om iedereen in te enten. Dat betekent prioriteren stellen: wie komen als eersten in aanmerking voor vaccinatie en waarom? Daarover is een advies openbaar gemaakt gisteren door de gezondheidsraad, waarin een aantal mogelijke vaccinatiestrategieën wordt uitgewerkt. We hebben er vandaag ook in het kabinet uitgebreid over gesproken. En Hugo de Jonge zal later vandaag op het Ministerie van VWS daarover een nadere toelichting geven.

Online vergadering ministers van Defensie

WESTER (RTL NIEUWS)

Meneer Rutte, er was vandaag een online vergadering van de ministers van Defensie. En onze minister Ank Bijleveld die twitterde heel enthousiast een fotootje daarvan met daarbij ook in beeld de inloggegevens en de pincode. Waardoor het voor een collega van mij mogelijk was om enige tijd deel te nemen aan die vergadering. Hoe dom is dat van de minister?

RUTTE

Nou het laat in ieder geval zien hoe voorzichtig je moet zijn met het verspreiden van dat soort foto’s. Dat beseft ze zich zeer goed. En hoe voorzichtig je sowieso moet zijn met alles wat met het hele domein van internet, cyber te maken heeft. Ik verspreid ook wel eens die foto’s van die vergaderingen. Ik ga ook opnieuw kijken wat voor codes je dan kunt zien. Dus het laat ons allemaal nog eens zien hoe gevoelig dat is.

WESTER

In dit geval is het onschuldig, misschien ook wel zelfs een beetje grappig.

RUTTE

Een vergadering van ministers van Defensie kan nooit onschuldig zijn.

WESTER

Maar het betekent ook dat buitenlandse mogendheden die in dit soort vergaderingen geïnteresseerd zijn wel heel makkelijk kunnen meeluisteren.

RUTTE

Ja, nou wordt op zichzelf moet ik zeggen met die videovergaderingen wel opgelet dat als het echt gaat om laten we zeggen staatsgeheime zaken, dat er extra voorzichtig wordt gedaan. Maar inderdaad. Voorzichtigheid geboden. En ik zou willen zeggen dat dit bedoeld was om iedereen daarop te wijzen, maar dat is niet zo. Dit was niet zo bedoeld. U heeft dat ontdekt en zij en wij allen beseffen ons nog een keer, maar ook alle andere mensen in Nederland hoop ik, die te maken hebben met de beveiliging van hun gegevens hoe belangrijk dat is.

WESTER

Gaat u de ministers ook nog eens een keer wijzen op hun twittergedrag en hun onvoorzichtigheid?

RUTTE

Nou, dat heeft Ank Bijleveld vandaag gedaan. Dus dat was de enige bijvangst van deze fout.

STEMERDING (NOS JOURNAAL)

Voor met die landen heb ik even een hulplijn ingeschakeld, ik denk Tsjaad.

RUTTE

Tsjaad, dat is het. Wat goed van je, ja, ja, ja.

STEMERDING

Ja, want anders blijft dat ook maar zo in de...

RUTTE

Dus nog een keer: Mauritanië, Burkina-Faso, Tjsaad, Mali… Ja, heel goed.

Oud en nieuw

STEMERDING

Hoe vierde u toen u jong was oud en nieuw?

RUTTE

Wil je dat echt weten? Hoe deed jij het?

STEMERDING

Dat lijkt me niet geschikt voor publicatie.

RUTTE

Bij mij ook niet. Maar het is allemaal binnen de wet.

STEMERDING

Nee? Ik kan me dan zomaar voorstellen wat u vroeger deed, dat aankomend oud en nieuw met corona niet kan. Toch komt meneer Bruls, voorzitter van de Veiligheidsberaad, komt nu met de oproep: organiseer alsjeblieft wat, anders dan gaan die jongeren misschien lopen klooien. Wat vindt u van zijn oproep?

RUTTE

Nou ja, we zijn bezig natuurlijk constant te kijken wat kan er misschien weer van half december? Dan moeten die cijfers overigens wel echt lager zijn dan ze vandaag zijn want die gaan nu niet de goeie kant op. Daarnaast wil je ook kijken: kun je rond kerst en oudjaar sowieso nog iets meer toestaan met z’n allen zonder dat je zoals in Canada laatst, daar vieren ze Thanksgiving zo’n week of zes voor Amerika en dat was het begin van een derde golf. Dus daar moet je heel precies in zijn. Maar dan krijg je ook de vraag: ja, kun je nog voor speciale groepen iets doen of niet? Daar wordt in het Veiligheidsberaad naar gekeken. Daar is nog helemaal niets over besloten. Dat gaat allemaal naar begin december voor we daar iets over kunnen zeggen. Waarschijnlijk pas 8 december, die datum die we ook dinsdag bekend maakte. Omdat je eerst echt meer zicht moet hebben op het virus. Dus dat is allemaal speculatie net zoals alle verhalen over fieldlabs, proeven die we aan het doen zouden zijn. Ja, er wordt heel veel voorbereid aan proeven, aan fieldlabs, want je wil allemaal zo gauw mogelijk weer dingen mogelijk maken. Maar dan moet het wel kunnen. En wanneer kan het? Als het virus echt een heel stuk verder terug is.

STEMERDING

Hij zegt: wees nou niet naïef. Als er niks is, die jongeren gaan echt niet allemaal thuis op de bank zitten.

RUTTE

Ik snap al die afwegingen. En die zijn allemaal tot je dienst. Kunnen ook waar zijn. Maar dat gaan we allemaal rustig bespreken in december. Dus bereid je erop voor dat de komende week in de talkshows weer veel mensen zullen zitten met allerlei ideeën. Maar uiteindelijk zullen we toch als kabinet moeten besluiten. Ook tegen de achtergrond van: hoe staat het met het aantal besmettingen en het aantal besmettelijken en de percentages en de situatie in ziekenhuizen?

Aantal besmettingen coronavirus

STEMERDING

Iets dichterbij dan oud en nieuw is volgende week vrijdag, Black Friday. Hoe verstandig is het als je nu ziet hoe die besmettingscijfers op z’n minst stabiliseren, om dan te zeggen: dat kan gewoon doorgaan?

RUTTE

Iedereen moet zich gewoon houden aan de regels. En dat geldt natuurlijk ook voor de bedrijven in Nederland. Dat je veilig de dingen kunt doen die je wil doen.

STEMERING

Vorige week zei u volgens mij: we gaan ook met de supermarkten in overleg, toch in ieder geval met winkels in overleg om te kijken of het allemaal nog wat scherper kan. Dan kan ik me toch voorstellen dat Black Friday nou niet echt de aanscherping is waaraan u zat te denken?

RUTTE

De afspraak die we gemaakt hebben met Nederland is: je gaat winkelen, dat doe je alleen. Ik was vanmorgen in het kader van de Dag van de Ondernemer, waar we een paar prachtige bedrijven… of één prachtig bedrijfsbezoek, een kaashandel hier in de Fahrenheitstraat. Ik sprak ook daar met de eigenaar van een wit/bruingoedzaak en de eigenaar van een slagerij die levert aan de horeca. Die laatste heeft het natuurlijk heel zwaar. De wit/bruingoedzaak gaat goed want we investeren in onze huizen op dit moment gemiddeld genomen in Nederland. En ook de kaaszaak maakt op zich goede tijden door. Maar die zeiden wel: deurbeleid van zaken van winkels: houd je er ook aan als consument. Dus als je op bezoek gaat ben je ook echt te gast van die winkel. Dus dat wil ik hier nog weleens herhalen. Ik heb het vanochtend ook bij WNL gedaan. Houd je aan die…aan dat deurbeleid. En in algemene zin geldt: maak van winkelen geen uitje. Doe het alleen. Maar doe het alleen, ga niet dreutelen in die zaken. Maar probeer te komen snel tot je keuze en weer weg. Zodat anderen naar binnen kunnen. Dan kun je het met zijn allen mogelijk maken. Daarnaast speelt bij die, bij Albert Heijn, Jumbo’s, de grote detailhandel. De grotere zaken. Dat ze zeggen: ja, daar moet echt nog een tandje bij. Die gesprekken zijn gaande. Om ervoor te zorgen dat daar ook binnen niet teveel mensen zijn. Dat de vakkenvullers hun werk veilig kunnen doen. En ik vind ook dat die grotere supermarkten die heel goed draaien, die hebben het echt goed, maken grote omzetten nu, omdat mensen niet naar de horeca kunnen en meer thuis eten en besteden, dat die ook een verantwoordelijkheid hebben als toch, als grotere zaken in het winkelgebied. Om ervoor te zorgen dat het daar goed toeven is.

STEMERDING

Geen reden om black-Friday te verbieden?

RUTTE

Nou, verbieden niet. Maar allemaal moet je je houden aan de regels. En dan kunnen we in Nederland winkelen, maar nogmaals: niet als uitje. Maar om je spullen, je inkopen te doen. In die prachtige zaken die we in Nederland hebben.

DE WINTHER (DE TELEGRAAF)

Ik heb twee onderwerpen, meneer Rutte. Het eerste gaat over corona. U heeft met verschillende maatregelen die de afgelopen maanden in Nederland zijn gepresenteerd regelmatig vermeldt dat voor de Staten Generaal een uitzondering werd gemaakt zodat die kon doorfunctioneren. Kunt u nog eens vertellen waarom het zo belangrijk is dat die uitzondering er was?

RUTTE

Nou in algemene zin voor democratische organen, gemeenteraden, staten, et cetera, geldt dat zij goed moeten kunnen functioneren en vervolgens binnen die regels bepalen zij zelf hoe ze dat dan inrichten.

VAN DE BERG

Ja, nu is er een idee van uw partij onder meer, om het quorum dat voor de Tweede Kamer geldt om dat digitaal te maken waardoor mensen niet meer in meerderheid aanwezig hoeven te zijn als er gestemd of vergaderd wordt in de Tweede Kamer. Is dat eigenlijk nodig?

RUTTE

Ja, maar daar ga ik echt niet over. Dat is echt aan de Tweede Kamer. Ik ben, de Kamer is mijn baas als controleur van de regering. En wij staat op “Augenhöhe”, wij zijn gelijkwaardig als het gaat om medewetgevers. Maar deels zijn ze dus de baas, deels zijn we collega’s. Maar sowieso ga ik er niet over.

VAN DE BERG

Maar u bent wel voor veel mensen denk ik de vertegenwoordiger van, of eigenlijk het gezicht van – of één van de gezichten – van de Nederlandse politiek. En welk signaal denkt u dat er uitgaat als volksvertegenwoordigers voor zichzelf uitmaken dat ze het ook wel vanuit huis kunnen. Terwijl ze hier maar drie dagen per week hoeven te zijn....

RUTTE

Nogmaals, ik heb mijn handen vol aan het kabinet heeft u de laatste tijd in de krant kunnen lezen. Gaat overigens weer goed, maar nee. Daar ga ik me niet aan bemoeien.

VAN DE BERG

Wat zou u adviseren als de.... Want u moet adviseren over moties die worden ingediend.

RUTTE

Nee, deze motie niet. Dit is een motie van de Kamer aan zichzelf. Dus als die niet was aangehouden, hij is toen aangehouden, die motie die speelde afgelopen woensdag. Dan zou ik daar ook niet over geadviseerd hebben. Het is een motie aan de Kamer zelf. Dus daar hoeft de regering geen oordeel over te geven.

VAN DE BERG

Oké, ik zal mijn... Andere komt zo.

KLM

VAN DE BERG (REUTERS)

Ik heb een vraag over de KLM. Vooral wil ik graag weten of er meer steun wordt overwogen om aan de KLM te geven en of de regering daar klaar voor is als de KLM dat komt vragen. Want dat lijkt wel in de mogelijkheden te liggen.

RUTTE

Speelt nu niet hé. Het is echt nog te vroeg denk ik om daar nu over te spreken. En daarbij kijk je natuurlijk altijd, zou zo’n verzoek komen, dan kijk je naar de inhoud van het verzoek. Je kijkt naar de situatie en de voorwaarden. Meer in algemene zin geldt voor het kabinet dat wij natuurlijk streven naar ook op langere termijn levensvatbaar hebben van Schiphol. Van ons grote internationale knooppunt. Het is één van de drukste, succesvolste luchthavens van de wereld. En de nummer één en nummer twee in Europa en al naar gelang als je kijkt naar het aantal verbindingen of het aantal reisbewegingen. Maar het is één van de grootste luchthavens van Europa. Bijzonder voor een land wat vier keer kleiner is dan Frankrijk en vijf keer kleiner is dan Duitsland, dat we dat hier hebben. Belangrijk voor Nederland. Intensief contact altijd met AirFrance-KLM. Uiteraard ook met de Franse staat. Maar ja, dat zijn natuurlijk allemaal gesprekken die binnenskamers zijn. En daar is nu niets nieuws over te melden.

VAN DE BERG

Dank u wel.

Kinderopvangtoeslag (1)

BOVEN (BNR)

Meneer Rutte, u moet volgende week verschijnen bij de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag. Hoe bereidt u zich daar op voor?

RUTTE

Ja, dat is niet interessant. Ja, bereid ik me natuurlijk op voor. Ja, wat moet ik daar verder over zeggen? Ik bereid op alle, ik bereid me op u ook voor als ik u zie.

BOVEN

Heel goed.

RUTTE

Vind ik wel beleefd als je met mensen in gesprek gaat bereid je je voor.

BOVEN

Nou, dit is toch wel een iets ander gesprek. Want u wordt onder ede gezet. Dat hoeft u hier niet.

RUTTE

U weet niet hoe zwaar uw gesprekken met u zijn.

BOVEN

U staat niet onder ede op dit moment.

RUTTE

Nee, maar zo voelt het wel.

BOVEN

Oké, ja. Maar het gaat over een flink aantal jaren uit uw regeerperiode. Ik neem aan dat u een hoop dossierstukken, memo’s, verslagen, notulen heeft teruggelezen. Of gaat u dat doen?

RUTTE

Volgens mij, kijk donderdag naar het verhoor neem ik aan. U gaat het vast volgen. En dan hoor ik na afloop wel of ik het goed deed of niet.

BOVEN

Heeft u contact gehad, of gaat u nog overleggen met de andere bewindspersonen en voormalige…?

RUTTE

Nee....

BOVEN

En voormalige bewindspersonen.

RUTTE

Nee.

BOVEN

Lodewijk Asscher is toch een belangrijke getuige ook?

RUTTE

Nee.

BOVEN

Belangrijk dat uw verhaal en zijn verhaal misschien een beetje in elkaars verlengde liggen?

RUTTE

Nee hoor, volgens mij is dat niet nodig. Als iedereen gewoon de waarheid vertelt dan komt dat allemaal goed.

BOVEN

Zo is dat.

RUTTE

Gewoon de waarheid vertellen en dan moet de commissie een nader oordeel vormen. Maar als je gewoon de waarheid vertelt dan hoef je toch niet te gaan afstemmen?

BOVEN

Heeft u een beetje de verhoren gevolgd de afgelopen week?

RUTTE

Nee, ik heb niet op TV gevolgd, maar wel op de verschillende nieuwssites van NOS en de kranten en RTL wat ik daar van kon vinden.

BOVEN

Hoe vindt u dat het gaat?

RUTTE

Daar ga ik niets over zeggen. Ik ben niet diegene die commentaar geeft op die verhoren. De commissie is ingesteld door de Kamer over een zeer belangrijke kwestie. Die moet nu zijn werk doen en ik zal proberen daar mijn bijdrage aan te leveren.

BOVEN

Het gaat over een flink aantal jaren van uw regeringen. Dus ik kan mij voorstellen dat u enige betrokkenheid voelt bij wat er wordt besproken.

RUTTE

Ik voel mij op alle onderwerpen sinds 2002 de nationale politiek betreft een grote betrokkenheid. En dat is natuurlijk nog erger geworden sinds 2010. Zeker.

BOVEN

Wat veel kijkers en mij ook wel en ik denk veel collega’s opvalt is bijvoorbeeld dat de Belastingdienst en Sociale Zaken toch wel erg naar elkaar aan het verwijzen zijn als het gaat om: wie heeft hier de schuld aan het drama.

RUTTE

Het wordt een droste blik als ik daar nou weer commentaar op ga geven. Je hebt dus een commissie die doet onderzoek naar een zeer ernstige kwestie. En laat die commissie nou zijn werk doen. En als ik nou weer commentaar ga leveren terwijl ik ook nog zelf voor die commissie moet verschijnen dan zit ik… dan zit ik in een soort spiegelpaleis. Dat gaan we toch niet werken?

BOVEN

Nou het is sowieso ingewikkeld. Want u moet vervolgens, althans ik neem aan als u nog minister bent, premier bent bij het volgende kabinet, zult u met de conclusies van dit rapport natuurlijk aan het werk moeten gaan...

RUTTE

Nou, nog een extra reden om nu zeer terughoudend te zijn om te reageren op uw vragen. Goed argument.

Videoconferentie Europese Unie

BOVEN

Misschien kan ik dan tot slot nog één ander ding aan u voorleggen. Want u heeft tot enige verwarring geleid… uw uitspraken hebben tot enige verwarring geleid bij de internationale pers, in ieder geval ook bij mijn redactie. U zei gisterenavond na afloop van de vergadering, de Europese vergadering: je kunt de corona sigaar uitdrukken en dan wachten tot de rest de gebraden kippetjes bij je laat binnen vliegen.

RUTTE

Ja! Mooi hè?

BOVEN

Wat bedoelde u daar nou mee?

RUTTE

Nou, precies wat ik zeg. Volgens mij was dat volstrekt helder. Mijn punt was richting Hongarije en Polen dat het mij zo verbaast dat iedereen nu rondrent van: ‘hoe moeten we dit probleem nu oplossen’. Ik zou zeggen: hoezo? We hoeven helemaal niets op te lossen. Het is nu een probleem van Boedapest en Warschau. Die hebben gezegd: wij kunnen niet instemmen met de uitkomst van het overleg van parlement, de Commissie en roterend de voorzitter van de Unie Duitsland over “rule of law”. Een heel belangrijk onderwerp. Nederland kan zich vinden in die conclusies. Willen ook niet… wil ook niet dat die conclusies worden afgezwakt. Ze zijn al wat zwakker dan eerder, maar dit kunnen we nog net hebben. We willen daar niet onder zakken. En dan wordt de vraag aan iedereen gesteld: hoe moeten we dit oplossen? Nou, ik zou zeggen: bel eens met Boedapest, bel eens met Warschau, die hebben dit veroorzaakt. En wat ik vervolgens zei, wat beeldend daar inderdaad is dat zij daar niet moeten denken, Orbán of Mateusz Morawiecki, de premier van Polen, dat je de sigaar kunt uitdrukken, ‘nee’ kunt zeggen en dan kunt afwachten tot alle goede gaven jouw kant op komen in de vorm van gebraden kippetjes. Dat werkt zo niet.

Kinderopvangtoeslag (2)

WESTER (RTL)

Aansluitend over het verhoor aanstaande donderdag als het gaat om de toeslagenaffaire. Bij andere gevoelige zaken die in het verleden speelden: bijvoorbeeld de Bonnetjesaffaire, dan gebruikte u nog weleens het zinnetje: daar heb ik geen herinnering meer aan. Hoe vaak gaan we dat volgende week donderdag horen?

RUTTE

We gaan er na afloop elkaar misschien over spreken, of niet, want ik denk dat ik dan ook niet veel zal zeggen na afloop. Als al überhaupt, ik weet niet of ze dat doen hoor na afloop, de pers te woord staan. Maar zou het al zo zijn, dat weet ik gewoon niet, dan zal ik ook heel terughoudend zijn. Want ik vind echt dat die commissie zijn werk moet doen. Die zijn nu bezig, die zijn door de Kamer ingesteld, over een belangrijke kwestie. Horen deze week de ambtenaren, volgende week ik dacht alleen politici. En dat moet plaatsvinden en daarna gaat die commissie zich beraden over al het materiaal en daar een oordeel over vormen: wat is hier nou gebeurd en wat kunnen we hier voor lessen uit trekken? En dat wordt niet geholpen als ik, anders dan het verhoor waar ik uiteraard de commissie te woord zal staan, als ik anders dan dat buiten dat verhoor allerlei commentaren ga geven. Dat helpt niet.

WESTER

Nee, maar het gaat me niet over de inhoud specifiek, maar u beschrijft: ja, ik bereid me natuurlijk voor. Bij die voorbereiding, bent u toen dingen tegen gekomen waarvan u dacht: dat weet ik niet meer precies of misschien het tegenovergestelde, van: ik weet het allemaal nog precies?

RUTTE

Dat zijn toch allemaal vragen weer naar...

WESTER

Niet naar de inhoud, maar gewoon naar het gevoel eromheen.

RUTTE

O, helemaal los van de inhoud was die vraag! Ja, maar zo werkt het niet. Nee, daar moet ik niet op ingaan. Ik vind het ook niet correct naar de commissie. De commissie is nu bezig. Die hoort mensen en ik vind dat ik hen te woord moet staan. En het ook daarbij moet laten en dan de commissie de kans geven om op basis van al die gesprekken en wat ze ook aan materiaal verder hebben, want ze hebben zich ook uitvoerig natuurlijk schriftelijk georiënteerd, zich daar een oordeel over te laten vormen en te kijken: hoe kunnen wij hier ook met elkaar lessen over trekken?

WESTER

Dus dat zinnetje ‘daar heb ik geen herinnering meer aan’, dat hoopt u te vermijden volgende week?

RUTTE

Wat ik zeg is dat ik mijn best ga doen om de commissie zo goed mogelijk te woord te staan en dat vind ik ook mijn taak. Net als denk ik iedereen die deze week geweest is, nog komt en er volgende week zal zijn.

JONKER (NIEUWSUUR)

Als bewindspersonen in uw kabinet het oneens zijn met elkaar en klagen over de ander staat u er bekend om dat u zegt: joh, bel elkaar even. Heeft u dat bij die kinderopvangtoeslag dan niet gedaan?

RUTTE

U gaat nu weer vragen naar een zaak waar de commissie mee bezig is. Ik ga daar niks over zeggen. Ik vind het echt niet correct. Nee, moet ik echt niet doen. Er is een parlementaire commissie bezig. Die hebben ook mij gevraagd daar te verschijnen. Ik zal hun te woord staan volgende week, de vragen zo goed mogelijk beantwoorden. Maar dan moet ik niet los daarvan… Want stel dat ik nu antwoord zou geven op vragen van u daarover, dan dwing ik die commissie om ook dit soort persconferenties te gaan volgen. Ze hebben wel wat beters te doen, ze zijn nu verhoren aan het afnemen.

JONKER

Ja en u heeft de verslagen van die verhoren gelezen. Schrikt u er dan van wat er tijdens uw kabinet is gebeurd? En vooral wat er niet is gebeurd? Ouders helpen.

RUTTE

Dit zijn toch allemaal vragen weer die ik niet bij u moet beantwoorden....

JONKER

Tot nu toe gelezen, daar kunt u misschien wel op reflecteren.

RUTTE

Maar dat reflecteren kan toch nooit los worden gezien van de vraag die de commissie misschien van plan is mij volgende week te stellen. Nogmaals, dan zouden zij genoodzaakt zijn om iemand te vragen nu ook weer dit soort persconferenties te volgen. Dat ga ik echt niet doen.

JONKER

Maar die commissie is geïnteresseerd in feiten en ik ben benieuwd of u ervan schrikt wat er tot nu toe naar boven komt.

RUTTE

Maar al dit soort vragen, die verschillende collega’s stellen, daar nu op ingaan gaat toch onvermijdelijk dan over de kwestie. En daarmee ook op het werk van de commissie. En eigenlijk bent u dan ook commissielid even tijdelijk in hun ogen misschien. En dat wil ik niet. Ik wil dat zij hun werk doen en niet nog behalve de bronnen die ze al hebben, het vele schriftelijke materiaal en de gesprekken die zij voeren, daarbuiten ook nog genoodzaakt zijn om in de media te kijken wat ene Rutte of anderen daar nog verder over zeggen.

JONKER

Het wordt volgens mij de eerste keer dat u onder ede wordt gehoord. Bent u daar zenuwachtig voor?

RUTTE

Nee, ik zal mijn best doen de commissie goed te woord te staan. Ik ben daar niet zenuwachtig voor, maar het is wel belangrijk. Het Nederlandse parlement heeft een commissie ingesteld om dit echt goed uit te zoeken. Dus ik voel mij natuurlijk zeer verantwoordelijk om daar goed hen ook te woord te staan.

DE WINTHER (DE TELEGRAAF)

Ja, aansluitend hierover, meneer Rutte, wat wel heel erg duidelijk wordt is dat er de afgelopen tijd een memo is verschenen waarin eigenlijk zonneklaar werd dat er ook intern bij de Belastingdienst aan de bel is getrokken over de schandelijke manier waarop toeslagouders behandeld zijn. Die memo kwam niet vanzelf boven tafel en die kwam ook op een heel erg laat tijdstip pas boven tafel. En mijn vraag is aan u om niet te reflecteren op het werk van de commissie, maar wel over wat het kabinet nou eigenlijk doet met informatieverzoeken vanuit de journalistiek, maar eens beginnen bij de Tweede Kamer, op het moment dat er documenten rondgaan op ministeries en bestaan en dat die niet aan de Kamer worden verstrekt.

RUTTE

Ik kan die vraag toch niet los zien, meneer De Winther, van de onderzoekscommissie die bezig is, die ook hier mogelijk vragen over stelt aan ambtenaren wellicht, ook nog volgende week aan politici, dat weet ik niet wat ze gaan doen. Dus dan is het toch nog steeds incorrect als ik dat nu ga beantwoorden. Ik kan in algemene zin iets zeggen, maar niet over de verstrekking van informatie vanuit de Belastingdienst.

DE WINTHER

Heeft u in de ministerraad het afgelopen jaar gesproken over het belang van tijdige en volledige informatievoorziening aan de Tweede Kamer?

RUTTE

In algemene zin kan ik je vraag beantwoorden. Hebben wij daar nog vrij onlangs over gesproken. Dat heeft ook geleid tot een brief aan de Kamer over artikel 68 Grondwet in relatie tot de Wet Openbaarheid Bestuur in relatie tot de informatiepositie van de Tweede Kamer. Daarin hebben wij gezegd dat als wij aan een wob-verzoek voldoen uiteraard dat altijd die stukken dus per definitie ook voor de Kamer beschikbaar zijn. En als de Kamer vragen stelt aan informatie van het kabinet dat natuurlijk altijd wat je in een wob-verzoek zou verstrekken ook altijd ten minste ook aan de Kamer moet worden verstrekt. Plus dat het wel ook tegelijkertijd van belang is, maar dat is ook een wob-afwijzingsgrond, om ervoor te zorgen dat ambtenaren onderling ook in staat zijn voordat het leidt tot politieke besluitvorming, om met elkaar discussies te hebben tussen departementen of binnen departementen over varianten te praten. Dat is een algemeen antwoord. Ik reageer nu niet op stukken wel of niet van de Belastingdienst. Dat vind ik echt een zaak van de commissie, daar moet ik nu niks over zeggen. Maar in algemene zin beantwoord ik die vraag omdat wij onlangs die brief aan de Kamer hebben gestuurd van Kajsa Ollongren over artikel 68. En dit is de korte samenvatting van die brief.

DE WINTHER

Maar is er dan niemand in het kabinet die elkaar de vraag stelt op een gegeven moment dat als er zeker na wat er is gebeurd op de bonnetjesaffaire waar u natuurlijk ook nauw bij betrokken bent geweest in ieder geval de nasleep ervan en misschien ook de voorsleep, hoe het toch mogelijk is dat de er informatie wordt gevraagd en dat die niet wordt verstrekt. Dat die wordt ontkent van het bestaan ervan. En dan vlak voor er iets spannends gebeurd, duikt er toch iets op. Hoe kan dat nou?

RUTTE

Maar die vraag kan ik toch niet los zien van de commotie die er ook is geweest over bepaalde stukken uit de Belastingdienst die mogelijk ook nu aan snede zijn bij die parlementaire onderzoekscommissie. Daar kan ik echt nu niks over zeggen, dat vind ik echt onbeleefd. Want dan zeg ik daar nu iets over, dat maakt misschien nieuws. Dat ziet dan de commissie. Oh, Rutte heeft ook iets gezegd over...

DE WINTHER

Nou, daar zullen ze blij mee zijn. Dan krijgen ze misschien antwoorden?

RUTTE

Ja, maar dat is toch, dat zijn toch discussies die zij mogelijk ook voeren? Dus ik kan me voorstellen bij Kamerdebatten naar aanleiding van het eindrapport van de commissie, dat dit soort type vragen weer uitvoerig terugkomt. Dat is heel goed mogelijk. En in algemene zin geldt natuurlijk dat wij die artikel 68-brief… artikel 68 grondwetbrief gestuurd hebben onlangs.

Nederlandse missies in het buitenland

VAN DEN BERGH (REUTERS)

U had het net ook nog over Nederlandse missies in het buitenland. En ik wil even teruggaan naar de Nederlandse missie in Afghanistan. Want deze week werd bekend dat naar Australisch onderzoek naar oorlogsmisdaden bij de special forces, de Australische special forces, is vastgesteld dat zij 39 gevangen en burgers zouden hebben gedood. Is dit nou ook aanleiding tot extra onderzoek voor Nederlandse troepen? Wij zaten ook in die coalitie. We hebben samengewerkt met de Australische troepen en ik geloof dat er ook Nederlandse soldaten verhoord zijn in dit Australische onderzoek. Komt daar ook een Nederlands diepgaander onderzoek?

RUTTE

Een paar dingen, de Australische minister van Defensie en ook de hoogste Australische militair, dus hun CDS, hun Bauer zeg maar, die hebben ons gemeld dat er van Nederlandse betrokkenheid geen sprake is bij de genoemde Australische oorlogsmisdaden. Dus dat is hoe het staat. En ja, er zijn ook geen enkele… er zijn nooit bewijzen van geweest of dat dat zo zou zijn. Dus dat speelt nu verder niet. Belangrijk dat dat is geconstateerd ook in dat rapport.

VAN DEN BERGH

Ja, maar het is toch iets wat uit komt van een bondgenoot. Je zou ook kunnen zeggen als het bij de Australische special forces kan, dat dat ook niet zo verwachten, dus misschien is het goed als wij weer gaan kijken?

RUTTE

Daar zijn ook nooit bewijzen van geweest hoor. Er zijn nooit bewijzen geweest die wijzen op soortgelijke misdragingen van Nederlandse eenheden. Kijk, zouden er serieuze aanwijzingen opduiken, dan ga je dat natuurlijk diepgravend onderzoeken. Maar op dit moment zijn er geen bewijzen van dat soort vreselijke feiten.

VAN DEN BERGH

Dank u.

RUTTE

Ja, goed weekend.