Innovatie Barometer Overheid 2021: ‘Medewerkers bepalen de innovatiekracht van hun overheidsorganisatie’
Medewerkers zijn de cruciale factor voor geslaagde vernieuwing bij overheidsorganisaties. Het initiatief voor innovaties komt veelal van medewerkers. Zij beschikken over de benodigde kennis of halen die naar binnen via hun netwerken. Dat blijkt uit de Innovatie Barometer Overheid 2021, een onderzoek naar innovaties in Nederlandse overheidsorganisaties. Van alle deelnemende overheidsorganisaties implementeerde 86% één of meerdere innovaties in 2019 en 2020.
‘De Innovatie Barometer laat zien welke innovaties werden geïmplementeerd in 2019 en 2020, hoe ze tot stand zijn gekomen en wat de opbrengsten zijn’, zegt Marieke van Wallenburg, Directeur-Generaal Overheidsorganisatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. ‘Innovaties in Nederlandse overheidsorganisaties leiden in 60 tot 65% van de gevallen tot betere dienstverlening én meer efficiency. Innoveren is dus van grote toegevoegde waarde. De Innovatie Barometer biedt verder praktische aanknopingspunten om het innovatief vermogen van overheidsorganisaties te versterken.’
Mooie voorbeelden
In het rapport wordt uitgebreid ingegaan op de innovaties die door Nederlandse overheidsorganisaties werden geïmplementeerd. Daaruit blijkt dat overheidsorganisaties veelvuldig innoveren en over een breed spectrum: vaak wordt de vernieuwing van producten, diensten, processen en/of de interactie met burgers gecombineerd. ‘De barometer verschaft veel mooie voorbeelden’, aldus Marieke van Wallenburg. Zonder anderen te kort te willen doen, noemt Van Wallenburg het huishoudboekje van de gemeente Utrecht. ‘Niet voor niets ook één van de kanshebbers in de Verkiezing voor de prijs Beste Overheidsinnovatie van het Jaar 2021, die op 18 november a.s. in de Ridderzaal, in Den Haag uitgereikt wordt.’ Het huishoudboekje is een voorziening van de gemeente Utrecht waarmee inwoners op vrijwillige basis financiële stabiliteit krijgen door hun inkomsten en vaste lasten (zoals huur/hypotheek, energie, water, zorgverzekering e.d.) via een rekening en onder beheer van de gemeente (privacy-veilig) te laten verlopen.
Ruimte voor falen en leren
De barometer signaleert grote verschillen tussen overheidsorganisaties. Het grootste verschil tussen organisaties met een krachtig innovatieklimaat en organisaties met een beperkt innovatieklimaat, is de manier waarop er met fouten wordt omgegaan. Innovatietrajecten gaan gepaard met mislukkingen: er moet ruimte zijn om te falen en daarvan te leren.
Internationale vergelijking
De cijfers in de Innovatie Barometer Overheid 2021 zijn, waar dat mogelijk was, vergeleken met cijfers van een aantal Scandinavische landen, in het bijzonder met data over Denemarken. Daaruit blijkt dat er veel overeenkomsten zijn, maar ook belangwekkende verschillen. In Denemarken komen innovaties vaker tot stand onder invloed van wet- en regelgeving, herstructureringen en bezuinigingen. In Nederland is de aanleiding vooral dat men vanuit de organisaties zelf kansen ziet. Nederlandse overheidsorganisaties laten zich meer inspireren door succesvolle innovaties van anderen en grijpen vaker technologische kansen aan. Het hebben van een goed netwerk is in dat verband van groot belang.
Belang van innovatie
Marieke van Wallenburg tot slot over het belang van innovatie: ‘Innoveren draagt bij aan het lerend vermogen van organisaties, leidt tot publieke waarde, het geeft energie aan medewerkers en stimuleert hun bevlogenheid. Dat is wat we nodig hebben binnen overheidsorganisaties!’
Dit onderzoek krijgt een vervolg. Zo zullen de onderzoeksresultaten onder meer benut worden voor verdiepende analyses betreffende uitvoeringsorganisaties van de centrale overheid in het kader van de “Staat van de Uitvoering”.
Wilt u meer weten over de Innovatie Barometer Overheid 2021? Download dan het rapport via: https://www.kennisopenbaarbestuur.nl/documenten/rapporten/2021/11/11/innovatie-barometer-overheid-2021
De resultaten van de Innovatie Barometer 2021 worden toegelicht tijdens een webinar op 16 december om 15.30 uur. Aanmelden kan via https://www.internetspiegel.nl/innovatie-barometer-overheid-2021-lessen-voor-een-goed-innovatieklimaat-webinar-op-16-december/