Repatriëring Colombia: Adem inhouden als Caroline typt
Ministeries
Dagen bracht zij door op de ambassade en thuis met alleen maar aandacht voor haar mobiel. Daarop beantwoordde ze een constante stroom van vragen van gestrande reizigers. Caroline Ramaekers, plaatsvervangend ambassadeur in Colombia, stond de afgelopen weken in het hart van de crisisrespons voor de circa 2000 Nederlandse toeristen die nog in het land waren. Mede dankzij de inspanningen van Caroline is inmiddels 90% van die mensen thuis.
Toen de Colombiaanse President aankondigde dat het vluchtverkeer naar Europa binnen enkele dagen stil zou komen te liggen, begonnen de vragen op de ambassade binnen te stromen. Van toeristen in alle uithoeken van het land, van bezorgde familieleden, van zorgverleners die niets liever wilden dan terug naar Nederland om daar aan het werk te kunnen. ‘Gelukkig is het ons met Franse collega’s en KLM/AirFrance gelukt de Colombiaanse overheid zo ver te krijgen nog zes vluchten naar Amsterdam en Parijs te laten vertrekken. Op die manier waren aan het einde van die week 1800 Nederlanders teruggekeerd naar huis.’
Makkelijker gezegd dan gedaan
‘Al die mensen veilig naar huis helpen is makkelijker gezegd dan gedaan. Het is ongelofelijk hoeveel vragen er in zo’n situatie op een ambassade afkomen en hoe moeilijk het soms is advies te geven in een situatie die constant verandert. Op een gegeven moment hoorden we dat gestrande reizigers onderling contact hielden via een Whatsappgroep. We besloten dat ik me daarbij zou aansluiten om direct vragen te kunnen beantwoorden. In anderhalve week zijn in die groep 6500 appjes verstuurd. Ik heb geprobeerd elke vraag te beantwoorden en hardnekkige speculaties te ontkrachten. Los daarvan had ik met 200 mensen per whatsapp direct contact. Iedereen in net een andere situatie, die persoonlijk advies nodig had. En datzelfde gold voor mijn collega’s. Die hebben via de mail honderden vragen beantwoord.’
‘Toen we eenmaal wisten dat de extra vluchten doorgingen, ontstond een nieuwe uitdaging. Colombia is 27 keer groter dan Nederland, met veel slechte wegen en een lockdown. Mensen hadden moeite om bij het vliegveld te komen. Met een brief vanuit de ambassade werden de meesten doorgelaten, maar lang niet allemaal. Toen een stel jonge jongens op weg naar het vliegveld werd tegengehouden door politieagenten, belden ze gelukkig meteen de ambassadeur. Het lukte hem de agenten via de telefoon te overtuigen ze door te laten.’
Een anker bieden
‘Ik heb gemerkt hoe belangrijk het is dat wij vanuit de ambassade bevestigde informatie kunnen geven, in tijden van fake news en speculatie. Dat helpt mensen besluiten te nemen. Hoe zeer ze dat waarderen en hoe spannend zo’n situatie is voor de Nederlanders bleek bijvoorbeeld toen iemand in de appgroep schreef: “Houden meer mensen hun adem in als er staat: “Caroline is aan het typen”?”. Het is fijn als je mensen in deze onzekere tijden toch een soort anker en een betrouwbare bron van informatie kunt bieden.’
Dankbaar werk
‘Na eerst overspoeld te zijn met vragen, ontvangen we nu gelukkig vooral berichten van opgeluchte en dankbare landgenoten: van jonge ouders met een 10 maanden oude baby die toch terug naar Nederland konden, van oudere echtparen die zich verloren voelden in de opeenstapeling van maatregelen en nu weer op Nederlandse bodem zijn. Van een jonge vrouw die ik ‘s ochtends huilend aan de telefoon had, en die ‘s avonds vanaf het vliegveld dankbaar appte omdat ze toch met de KLM-vlucht mee kon. Dat geeft – ondanks slechts een paar uurtjes slaap per nacht – superveel energie.’
De achterblijvers
‘Er zijn nog steeds Nederlandse toeristen in Colombia, met name mensen die zelf hebben besloten langer te blijven. Een deel wil wel graag weg, maar kwam er te laat achter dat het luchtruim gesloten zou worden. We hebben heel veel mensen in Colombia bereikt, zeker ook met de informatieservice van Buitenlandse Zaken, maar niet allemaal. We inventariseren nu welke Nederlanders waar nog in het land zijn, met grote excel-lijsten en op basis van alle contacten die de ambassademedewerkers dag en nacht hebben met de gestrande reizigers. Daardoor weten we inmiddels goed wie nog in het land is en nog altijd terug wil. Dat zijn er toch nog zo’n 200. Ik wil die laatste groep Nederlanders zo goed mogelijk bedienen en ook weer snel haar huis krijgen.’
Back to normal?
‘De consulaire gekte is dus nog niet voorbij. In de week van de repatrieringsvluchten heeft ons crisisteam nog volledig op de ambassade gewerkt. Dan werkt persoonlijk contact en even snel overleggen toch het best. Nu werk ik vooral thuis. Ik mis het persoonlijke contact, maar we weten elkaar ook snel te vinden. Maar de situatie in Colombia zal – net als in de rest van de wereld – daarna ook zeker niet back to normal gaan. Bogota is normaal gesproken een stad die bruist. Nu is de stad leeg en zielloos.’
‘Gelukkig heb ik mijn gezin hier met drie kinderen (8, 6, 4 jaar) en mijn man aan wie ik veel dank verschuldigd ben. Ik had met hem afgesproken dat ik me in de periode waarin dat nodig was met volle overgave zou richten op het helpen van Nederlanders. Dat betekende dat hij drie kinderen gelijktijdig home schooling moest geven, wat best een uitdaging is!
Ik maak me vooral zorgen over de vele Colombianen die hier elke dag hun eten bij elkaar moeten verdienen door verkoop van bloemen of snoepjes op straat. Zij krijgen gelukkig een deel ondersteuning van de Colombiaanse overheid, maar dat zal niet genoeg zijn. Ik hoop van harte dat als dit allemaal voorbij is, Nederlanders blijven komen naar Colombia. Het is en blijft een prachtig en bijzonder land.’