Evaluatie van beleid bij het ministerie van Buitenlandse Zaken

Het ministerie van Buitenlandse Zaken streeft een aantal verschillende doelen na die te maken hebben met de verhouding tussen Nederland en het buitenland. Maar worden die doelen ook bereikt? En hoe weten we dat?

Sinds 2001 dient al het overheidsbeleid regelmatig en onafhankelijk geëvalueerd te worden. De inspanningen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking worden al veel langer intensief geëvalueerd.

De evaluatieonderzoeken hebben een tweeledig doel:

  • Aan de ene kant kan een evaluatie vaststellen of het beleid doelmatig (efficiënt) en doeltreffend (effectief) is. Op die manier kan verantwoording worden afgelegd over de ingezette middelen.
  • Aan de andere kant kan een evaluatie inzicht geven in waarom bepaalde resultaten al dan niet behaald werden, zodat het kan bijdragen aan beter beleid. Dit is de leerfunctie van evaluaties.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een evaluatieprogrammering opgesteld voor elke begroting, die van Buitenlandse Zaken en die van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. Deze programmeringen bestrijken een periode van zes jaar en wordt jaarlijks bijgesteld en aan de Tweede Kamer aangeboden samen met de betreffende begroting.

De meeste evaluatieonderzoeken kijken terug op wat er al gebeurd is ('ex post'). De 'Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek en Beleidsinformatie 2006' (RPE 2006) onderscheidt 2 vormen van zulk evaluatieonderzoek 'ex post':

  • Beleidsdoorlichtingen en
  • Effectenonderzoek

De beleidsdoorlichting is een veelomvattende evaluatie van beleid op het niveau van een algemene of operationele doelstelling en effectenonderzoek meet de netto-effecten van het beleid. In de evaluatieprogrammering zijn naast deze onderzoeken ook andere evaluatieonderzoeken opgenomen die van belang zijn als input voor een beleidsdoorlichting. Al deze onderzoeken kunt u vinden op deze website.

De meeste evaluatieonderzoeken worden uitgevoerd door of onder verantwoordelijkheid van de directie Internationaal Onderzoek en Beleidsevaluatie (IOB), de onafhankelijke evaluatiedienst van het ministerie. Andere onderzoeken worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van beleidsdirecties. De IOB bepaalt op het terrein van ontwikkelingssamenwerking wanneer welke evaluaties dienen te worden uitgevoerd.