Internationale samenwerking antibioticaresistentie

Sommige schadelijke bacteriën kunnen ongevoelig (resistent) worden voor antibiotica. Dit probleem speelt over de hele wereld, en kan alleen door internationale samenwerking opgelost worden. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een wereldwijd plan van aanpak waar de Rijksoverheid aan meedoet.

Antibioticaresistentie in Nederland en het buitenland

In Nederland is de antibioticaresistentie (ABR) laag. Dat komt doordat de Nederlandse gezondheidszorg maatregelen tegen antibioticaresistentie neemt. Daarmee voorkomt de zorg dat resistente bacteriën ontstaan en zich verspreiden. Dokters en veeartsen zijn bijvoorbeeld terughoudend met antibiotica voorschrijven.
Het is belangrijk voor de Nederlandse gezondheid dat er in het buitenland ook weinig resistente bacteriën zijn. Want bacteriën komen vanuit het buitenland met mensen en dieren mee naar Nederland.

In andere landen worden overheden zich steeds bewuster van het gevaar van ABR. Maar het is voor veel landen moeilijk om het gebruik van antibiotica te beperken. In sommige landen geven dokters onnodig antibiotica. Of zijn antibiotica ook zonder doktersrecept te krijgen. Hierdoor kunnen meer bacteriën ongevoelig worden voor antibiotica. Het wereldwijde probleem van ABR wordt daardoor groter.

Wereldwijd actieplan tegen antibioticaresistentie

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft een wereldwijd plan tegen ABR (link naar Engelstalige website). Nederland en de andere WHO-lidstaten hebben beloofd eigen nationale plannen van aanpak op te stellen. Met onder meer aandacht voor resistentie in de gezondheidszorg en de dierhouderij. De WHO werkt samen met andere internationale organisaties om het wereldwijde plan uit te voeren.
Zoals:

  • de FAO (Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties);
  • de OIE (Wereldorganisatie voor diergezondheid);
  • de UNEP (United Nations Environmental Program).

Internationaal fonds voor bestrijding antibioticaresistentie

De WHO, de FAO en de OIE betalen 5 jaar lang hun activiteiten uit het Antimicrobial Resistance Multi-Partner Trust Fund (link naar Engelstalige website). Met dit fonds helpen de organisaties lagere en middeninkomenslanden hun nationale actieplannen uit te voeren. Nederland heeft 5 miljoen dollar bijgedragen aan het fonds en is lid van de stuurgroep.

Antibioticaresistentie wereldwijd onder de aandacht brengen

The Global Leadership Group AMR (link naar Engelstalige website) zorgt ervoor dat antibioticaresistentie hoog op de mondiale politieke agenda blijft staan. 

De aanpak van de The Global Leadership Group AMR (GLG) is onder meer:

  • pleiten voor de One Health aanpak;
  • betere toezicht op de aanwezigheid van ABR en gebruik van antibiotica;
  • meer geld zoeken.

Infectieziekten voorkomen en bestrijden

De Global Health Security Agenda (GHSA) is een internationaal initiatief van meer dan 70 landen, internationale organisaties en private partijen. De GHSA wil infectieziekten zo veel mogelijk voorkomen, opsporen en bestrijden. Nederland is sinds november 2020 vicevoorzitter van het onderdeel dat zich bezighoudt met antibioticaresistentie.

Internationale normen voor voedselveiligheid

De Codex Alimentarius is een organisatie van de Verenigde Naties waaraan 189 landen deelnemen. Codex ontwikkelt internationale normen voor voedselveiligheid, om de volksgezondheid te beschermen. Zoals regels over het gebruik van antibiotica bij dieren en planten. En richtlijnen om de risico’s van antibioticaresistentie op te sporen.

Nederland was van 2017 tot 2021 voorzitter van de werkgroep AMR van de Codex. Deze werkgroep heeft de richtlijnen opgesteld voor het gebruik van antibiotica en het monitoren van antibioticaresistentie.

Internationale conferenties over resistentie tegen geneesmiddelen

De toename van resistentie tegen geneesmiddelen voor infectieziekten is een gevaar voor de internationale volksgezondheid. Tijdens internationale conferenties over dit onderwerp maken landen uit de hele wereld afspraken om antimicrobiële resistentie te verminderen. De eerste 2 conferenties vonden plaats in 2014 en 2019, in Nederland. In november 2022 vond in Oman de 3e conferentie plaats.