Prinsjesdag: met een grote onderhoudsopgave naar een bereikbaar, veilig en leefbaar Nederland

Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) wil Nederland bereikbaar, veilig en leefbaar houden. In 2022 investeert IenW € 3,6 miljard in onderhoud, vervanging en renovatie aan wegen, vaarwegen, spoor, bruggen en het hoofdwatersysteem. Daarmee zet IenW een belangrijke stap in de enorme onderhoudsoperatie van de komende jaren. Tegelijk komt er extra aandacht voor veiligheid. Behalve verkeersveiligheid gaat het ook om het versterken van dijken, het afvoeren van regenwater en het vasthouden van water bij droogte. Ook krijgen leefomgeving en circulaire economie een impuls. Daardoor kan het ministerie bijvoorbeeld een nieuwe stap zetten naar schoon wegverkeer.

Bereikbaar Nederland

Regelmatig onderhoud van onze wegen, bruggen en spoorrails is heel belangrijk zodat (vracht)auto’s, schepen en treinen blijven doorrijden. Het is nu extra belangrijk, want onze infrastructuur wordt intensiever gebruikt dan bij hun bouw 70 jaar geleden is ingeschat én er rijdt nu zwaarder verkeer overheen. Hierdoor staat Nederland voor één van de grootste infrastructurele opgaves uit de geschiedenis.

Komend jaar kan Rijkswaterstaat € 2,1 miljard investeren in onderhoud, vervanging en renovatie. ProRail zal tot en met 2025 jaarlijks € 1,5 miljard investeren in beheer, onderhoud en vervanging van het spoor. In de toekomst zijn de tekorten echter fors. Met de investeringen in 2022 kunnen de organisaties nu in elk geval de volgende stappen zetten.

Aangezien Nederland tot en met 2030 nog 900.000 woningen gaat bouwen, zijn extra verbindingen en infrastructuur nodig zodat de nieuwe bewoners zich gemakkelijk kunnen blijven verplaatsen. Zo gaan de tweede en derde tienminutentrein eind 2021 rijden tussen Arnhem-Utrecht-Schiphol en tussen Schiphol-Den Haag-Rotterdam. Het demissionaire kabinet wil onderhoud en aanleg van infrastructuur zo duurzaam mogelijk doen, ook met oog op de stikstofproblematiek. Zo geven we ondernemers subsidie om bouwmachines zonder uitlaatgassen te kopen.

Veilig Nederland

De situatie in Limburg laat zien dat Nederland beter moet worden beschermd tegen de gevolgen van extreem weer. Het klimaatrapport van het IPCC onderstreept de noodzaak hiervan. IenW zet daarom vol in op dijkversterking en rivierverruiming. Er wordt verder onderzocht hoe Nederland kan worden voorbereid op hevige neerslag, met de aanbevelingen gaat IenW in 2022 aan de slag.

Extreem weer is niet alleen hevige neerslag, het is ook langdurige droogte. Via het Deltafonds steekt IenW € 100 miljoen euro extra in maatregelen die de zoetwatervoorziening klimaatbestendig maken. In totaal is hiervoor nu € 250 miljoen beschikbaar.

Ook dit jaar zal IenW € 50 miljoen investeren in het verbeteren van verkeersveiligheid door het hele land. Dat is deel van het pakket van € 500 miljoen dat de komende tien jaar beschikbaar komt. Andere overheden kunnen dit geld besteden voor aanleg of aanpassing van een veilige infrastructuur, bijvoorbeeld voor de fiets.

Leefbaar Nederland

Een leefbare omgeving met groen en schone lucht is voor iedereen belangrijk. IenW zet daarom in op het versterken van een economie zonder afval: de circulaire economie. In 2022 is hiervoor € 14 miljoen beschikbaar, bijvoorbeeld om ondernemers te helpen hun hergebruik beter in te richten.

Ook in het schoner maken van mobiliteit zet IenW nieuwe stappen. Meer mensen kunnen komende jaren met subsidie een elektrische auto kopen of leasen. Nieuw of tweedehands. Deze regeling bleek afgelopen jaren erg populair. De komende drie jaar trekt IenW hier € 90 miljoen extra voor uit.

Vanuit het klimaatpakket wordt ook ingezet op het gebruik van walstroom. Met walstroom kunnen aangemeerde schepen de stroomvoorziening van de kade gebruiken. Hierdoor hoeven zij geen vervuilende stookolie te gebruiken om elektriciteit op te wekken.

COVID-19

Door de corona-maatregelen is het aantal files en OV-gebruikers drastisch afgenomen. Nu de samenleving stap voor stap weer ‘open’ gaat, wil IenW de drukte in het weg-  en OV-verkeer zoveel mogelijk mijden en spreiden. Daarvoor worden afspraken met werkgevers en onderwijsinstellingen gemaakt over hoe mensen een gedeelte van de week thuis kunnen werken.

Hoewel steeds meer reizigers het OV weer gaan gebruiken, zijn de inkomsten nog niet op het oude niveau van voor corona. Om een adequaat OV-voorzieningenniveau te kunnen blijven bieden, wordt voor de verlenging van de beschikbaarheidsvergoeding OV t/m 31 augustus 2022 een bedrag van € 140 miljoen geraamd.