Vragen over de keuze en volgorde voor vaccinatie

Lees de vragen en antwoorden over vaccinatie tegen het coronavirus. En wie als eerste een vaccinatie krijgt.

Dit is de meest actuele planning. De volgorde van vaccinatie is afhankelijk van onder andere goedkeuring, werking, levering en distributie van de vaccins. Op basis van ontwikkelingen en adviezen kan ook veranderen welke groep welk vaccin krijgt.

Welke zorgmedewerkers krijgen een vaccinatie?

De zorgmedewerkers die als eerste gevaccineerd worden, werken in:

de directe COVID-zorg;
verpleeghuizen;
gehandicaptenzorg;
wijkverpleging en Wmo-ondersteuning.

Vaccinatie medewerkers COVID-bedden en -ambulances

In verband met de ontwikkelingen rond de epidemiologische situatie, de toenemende druk op de ziekenhuiszorg en het advies van de Gezondheidsraad, is besloten dat circa 30.000 medewerkers uit de directe COVID-zorg onderdeel zijn van de groep die als eerste in aanmerking komt voor vaccinatie. Het gaat daarbij om een selecte groep zorgmedewerkers die essentieel zijn voor het bemensen van de COVID-19 bedden (klinisch en intensive care), de spoedeisende hulp en ambulances voor COVID-zorg. Vaccinatie van deze groep gebeurt in de ziekenhuizen.

Vaccinatie medewerkers verpleeghuizen

Woensdag 6 januari is gestart met het vaccineren van zorgmedewerkers van verpleeghuizen en kleinschalige woonvormen. Daarna worden ook, na elkaar, zorgmedewerkers in de gehandicaptenzorg, wijkverpleging en Wmo-ondersteuning uitgenodigd om een afspraak te maken voor vaccinatie.

Welke medewerkers in de verpleeghuiszorg behoren tot de groep die als eerste wordt gevaccineerd?

Tot deze groep behoren alle zorgmedewerkers die zorg leveren in direct contact met cliënten. Hieronder vallen niet: faciliterende en ondersteunende medewerkers, zoals bijvoorbeeld schoonmakers en medewerkers die maaltijden serveren, vrijwilligers en mantelzorgers.

Welke medewerkers in de gehandicaptenzorg behoren tot de groep die als eerste wordt gevaccineerd?

Tot deze groep behoren alle zorgmedewerkers die zorg en ondersteuning leveren in instellingen (jeugd en volwassenen), bij cliënten thuis of tijdens dagbesteding (activiteitenbegeleiding). Hieronder vallen niet: faciliterende en ondersteunende medewerkers, zoals bijvoorbeeld schoonmakers en medewerkers die maaltijden serveren, vrijwilligers en mantelzorgers.

Welke medewerkers in wijkverpleging en Wmo-ondersteuning behoren tot de groep die als eerste wordt gevaccineerd?

Tot deze groep medewerkers in wijkverpleging en Wmo-ondersteuning behoort:

Het zorgpersoneel dat verpleging (inclusief de kinderverpleegkundige in de thuissituatie), verzorging of huishoudelijke hulp, inclusief maaltijdondersteuning, biedt bij en aan cliënten thuis (jeugd en volwassenen)
Medewerkers van dagbesteding voor dementerende ouderen.

Het gaat in alle groepen om zorgmedewerkers van 18 jaar en ouder, inclusief artsen stagiaires, leerlingen, uitzendkrachten en ZZP’ers die voor een zorgaanbieder werken.
Vrijwilligers en mantelzorgers vallen niet binnen deze groepen (zorg)medewerkers.

Bij Wmo-ondersteuning gaat het niet om:

Medewerkers van maatwerkvoorzieningen thuis voor ouderen en mensen met GGZ-problematiek of psychosociale problematiek, met uitzondering van huishoudelijke hulp, verzorging of maaltijd ondersteuning.
Medewerkers van dagbesteding en/of dagopvang (welzijnswerk ouderen) voor niet-dementerende ouderen en mensen met GGZ-problematiek en of psychosociale problematiek
Ambulante medewerkers beschermd wonen niet zijnde medewerkers beschermd wonen in een intramurale setting.
Medewerkers van de maatschappelijke opvang.
Medewerkers van (gemeentelijke) wijkteams.
Medewerkers in het doelgroepenvervoer in het kader van (gemeentelijke) voorzieningen.
Medewerkers van Veilig Thuis.
Vrijwiligers en mantelzorgers.

De bovenstaande groepen zorgmedewerkers behoren in het kader van de vaccinatiestrategie tot de groep ’overige zorgverleners.

Snel wordt ook gestart met de vaccinatie van zorgmedewerkers van de intramurale GGZ-zorg.

Welke medewerkers in de GGZ-zorg behoren tot de groep die als eerste wordt gevaccineerd?

Tot deze groep behoren:

medisch-specialistische centra voor behandeling en verpleging met overnachting, specifiek gericht op ziektebeelden van psychische aard, zoals onder andere algemeen psychiatrische ziekenhuizen, PAAZ en PUK afdelingen, kinder- en jeugdpsychiatrische klinieken en anorexiazorg;
ggz-crisisdiensten;
klinieken voor behandeling van en verpleging van verslaafden met overnachting (verslavingsklinieken);
instellingen voor verzorging en begeleiding in een beschermde woonomgeving van psychiatrische patiënten met psychosociale problemen en verminderde zelfredzaamheid (jeugd en volwassenen);
psychiatrische dag- c.q. nachtbehandeling van psychiatrische patiënten en autisten (jeugd en volwassenen);

behandelcentra met overnachting van mensen die een misdrijf hebben gepleegd (of dreigen te plegen) voor psychiatrische stoornissen, zoals forensisch-psychiatrische klinieken, Tbs-inrichtingen, Regionale Instellingen voor Beschermd Wonen.

De overige zorgverleners volgen. Daaronder vallen ook de medewerkers in de jeugdhulp.

Wanneer worden mensen die niet in de zorg werken gevaccineerd?

Vanaf 18 januari

Bewoners van verpleeghuizen en instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking met het vaccin van BioNTech/Pfizer.

Vanaf 25 januari

Bewoners van kleinschalige verpleeghuizen en instellingen voor mensen met een beperking met het vaccin van Moderna.

Vanaf medio februari

Thuiswonende 60-plussers met het vaccin van BioNTech/Pfizer en indien mogelijk ook het vaccin van AstraZeneca.
Intramurale GGZ-clienten, met het Moderna vaccin.
Niet mobiele thuiswonenden vanaf 60 jaar met het Moderna vaccin.
Mensen van 18-60 jaar met een medische indicatie met het AstraZeneca vaccin.
Mobiele thuiswonenden vanaf 60 jaar met het BioNTech/Pfizer vaccin.

Vanaf mei

Mensen van 18-60 jaar (zonder medische indicatie) met het AstraZeneca vaccin.

Ik heb al corona gehad; moet ik mij dan ook laten vaccineren?

De Gezondheidsraad adviseert nu om mensen die corona hebben gehad ook te vaccineren. Als je corona hebt op het moment dat je uitgenodigd wordt, dan blijf je in thuisisolatie tot je niet meer besmettelijk bent. Je kunt dan niet gevaccineerd worden. Vaccineren kan pas minimaal vier weken nadat de symptomen begonnen. Ben je weer hersteld, maak dan een (nieuwe) afspraak voor vaccinatie. In de uitnodigingsbrief die u heeft ontvangen staat meer informatie.

Als de scholen straks weer opengaan is het aannemelijk dat die opnieuw een belangrijke rol gaan spelen in de verspreiding van het virus. Kan je als 16- of 17-jarige het vaccin aanvragen als je bang bent om toch ziek te worden?

Nee, dat kan helaas niet. Mensen kunnen niet het vaccin zelf aanvragen zoals bijvoorbeeld bij een reisvaccinatie. De vaccinatie verloopt volgens een prioritering die tot stand gekomen is op basis van advies van o.a. de Gezondheidsraad. We starten met de meest kwetsbare personen, omdat we ernstige ziekte en sterfte als gevolg van COVID-19 zoveel willen voorkomen. De vaccinatiestrategie is erop gericht om de kwetsbaren te beschermen en te voorkomen dat de zorg verder overbelast raakt.

Op dit moment kunnen we wel iets zeggen over hoe effectief het vaccin is om de ziekte te voorkómen, maar nog niet over de kans om de ziekte over te brengen (transmissiekans). Daarvoor is meer data nodig. Deze data verzamelen we in de komende maanden. Naast het feit dat het vaccin niet op jongeren is getest is dit een reden om niet te starten met jongeren bij het vaccinatieproces.

In het vaccinatiebeleid wordt alleen over volwassen gesproken, worden 16- en 17-jarigen opgenomen in nieuw beleid?

Van Pfizer weten we dat het vaccin geschikt is voor mensen van 16 jaar en ouder. Op dit moment heeft dat echter geen consequenties voor de gehanteerde leeftijdsgrenzen in de vaccinatiestrategie. We kunnen nu wel iets zeggen over hoe effectief het vaccin is om de ziekte te voorkómen, maar nog niet over de kans om de ziekte over te brengen (transmissiekans). Daarvoor is meer data nodig. Deze data verzamelen we in de komende maanden. Bovendien is het vaccin nog niet op jongeren getest. De vaccinaties worden daarom vooralsnog toegediend vanaf 18 jaar. Dat betekent dat opdit moment 16- en 17-jarigen niet meegenomen worden in het vaccinatieproces. Dat geldt ook voor kwetsbare 16- en 17-jarigen. En voor de groep van 15 jaar en jongeren.

Wanneer krijgt de groep van 15 jaar en jonger het vaccin toegediend?

Doorgaans is alleen nog onderzoek naar een vaccin gedaan onder volwassenen, dus vaak weet je pas later of je het vaccin ook voor jongere leeftijdsgroepen kunt inzetten. Als er aanvullende studies zijn gedaan naar de effectiviteit, werkzaamheid en veiligheid bij lagere leeftijdsgroepen, bijvoorbeeld jongeren van 12 tot 18 jaar, volgt mogelijk uitbreiding van de vaccinatiestrategie naar deze groepen. Dan moet het Europees Geneesmiddelen Agentschap (EMA) zich daar opnieuw over buigen.

Hoe word ik uitgenodigd?

Vanaf maandag 4 januari zijn de eerste uitnodigingen verstuurd. Wie een uitnodiging heeft ontvangen kan telefonisch een afspraak maken. In een later stadium kan dat ook digitaal. Op woensdag 6 januari startte de GGD met vaccinatie in een GGD-priklocatie in Veghel. Op vrijdag 8 januari is gestart met vaccineren in Rotterdam en Houten, en op maandag 11 januari ook in Amsterdam, Drenthe en Den Haag. Met ingang van 15 januari zijn alle 25 GGD-priklocaties in het land geopend voor het toedienen van de COVID-19-vaccins.

Waar kan ik mij laten vaccineren?

Hoort u tot de groep die aan de beurt is om zich te laten vaccineren? Dan krijgt u een uitnodigingsbrief voor de coronavaccinatie. Daarin staat ook waar u terecht kunt. Bijvoorbeeld op een GGD-locatie, bij de huisarts of een arts in een verpleeghuis.

Krijgen mensen met een auto-immuunziekte ook een vaccin?

Er is nog onvoldoende informatie over de werking en veiligheid van coronavaccins voor mensen met een auto-immuunziekte. U vindt meer informatie over vaccinatie, het afweersysteem en medicijnen op de site van het RIVM.

Kan ik nog reizen, en krijg ik nog toegang tot (openbare) plekken en gebouwen als ik me niet laat vaccineren?

De overheid neemt geen extra maatregelen voor mensen die zich niet willen laten vaccineren. Vaccinatie is vrijwillig en niet verplicht. Maar het is wel belangrijk om u te laten vaccineren. Als veel mensen zich laten vaccineren, kan het virus zich niet meer op grote schaal verspreiden. Zo vermindert de druk op de gezondheidszorg. En kunnen de coronamaatregelen korter duren.

Na hoeveel tijd is pakweg 70% van de bevolking gevaccineerd?

Dat is nu nog niet te voorspellen. Dit hangt af van:

De beschikbaarheid van de vaccins,
Of de vaccins geschikt zijn voor de verschillende doelgroepen,
Of mensen bereid zijn zich te laten vaccineren tegen corona. Als iedereen zich laat vaccineren, kan corona niet meer zomaar om zich heen grijpen. Zo komt er stap voor stap meer vrijheid terug voor iedereen.