Maatschappelijke gesprekken over wetenschappelijke handelingen met embryo’s
De Rijksoverheid heeft verschillende maatschappelijke gesprekken over onderzoek en handelingen met embryo’s georganiseerd. Alle belangstellenden kregen de mogelijkheid om mee te praten. Bijvoorbeeld over het aanpassen van DNA van embryo’s om erfelijke ziektes te voorkomen.
Embryo’s vormen het begin van het leven. Daarom stelt de wet grenzen aan handelingen met embryo’s. Hierdoor zijn bepaalde onderzoeken niet mogelijk. Dit kan verbeteringen in de zorg in de weg staan.
Het is daarom goed om na te denken en te discussiëren over hoe en wanneer wetenschappers embryo’s mogen gebruiken voor onderzoek.
5 dilemma's rondom het embryo
Vijf dilemma's rondom het embryo
Het embryo. Het heeft een bijzondere waarde. Het verdient bescherming. Daarom is er ook de Embryowet. Maar door ontwikkelingen in wetenschappelijk onderzoek moeten we soms opnieuw bepalen waar de grens ligt. Hoe denkt u over de volgende vijf dilemma's?
Dilemma 1. DNA aanpassen?
Door het aanpassen van het DNA van een embryo vóór de zwangerschap kunnen we voorkomen dat een kind ter wereld komt met een erfelijke ziekte. Dat mag nu niet van de wet en het is nu ook nog niet veilig. In de toekomst kan dit misschien wel veilig gebeuren. Maar willen we dat, een samenleving waarin we menselijk leven zo aanpassen? Hoe denkt u over het aanpassen van het DNA van een embryo?
Dilemma 2. Embryoselectie?
Tijdens een ivf-behandeling ontstaan meerdere embryo's. Het selecteren van een embryo is heel soms toegestaan als daarbij een specifiek erfelijke ziekte voorkomen kan worden. Maar wat als het kind alleen maar drager wordt van het ziekmakende gen zonder zelf ziek te worden. Zou je dan ook moeten kunnen selecteren? Wat vindt u van embryoselectie om te voorkomen dat een kind drager van een erfelijke ziekte wordt?
Dilemma 3. Menselijke organen in dieren?
Er is een tekort aan donoren voor orgaantransplantatie. In de toekomst kan de wetenschap misschien menselijke organen in dieren laten groeien. Voor het overleven van een mens zal een dier dan moeten sterven. Hoe denkt u over het kweken van menselijke organen in dieren?
Dilemma 4. Kweken van embryo's?
Onderzoek gebeurt vaak met rest-embryo's (de overblijvende embryo's als een kinderwens in vervulling is gegaan). Volgens de wet is onderzoek met rest-embryo's toegestaan na toestemming van een commissie. Maar voor sommige onderzoeken is er behoefte aan speciaal gekweekte embryo's, bijvoorbeeld om het moment van bevruchting te onderzoeken. Dat mag nu niet. Wat vindt u van het kweken van embryo's, speciaal voor onderzoek?
Dilemma 5. Kunstmatige embryo's?
Onderzoek met embryo's doen we niet zomaar. Het embryo verdient bescherming. In plaats daarvan zouden we onderzoek kunnen doen met kunstmatige embryo's. Wetenschappers manipuleren daarvoor gewone cellen zodat ze zich als embryo gaan gedragen. Zo hebben we op termijn minder natuurlijke embryo's nodig maar verdienen kunstmatige embryo's dan niet ook bescherming? Hoe denkt u over kweken van kunstmatige embryo's?
Enkele van deze dilemma's spelen bij het voorkomen van erfelijke aandoeningen of het genezen van zieke mensen of andere dilemma's bij wetenschappelijk onderzoek. Op geen van deze dilemma's bestaat een pasklaar antwoord. Wat vindt u?
Maatschappelijke gesprekken over wijziging embryowet op 5 punten
Onderzoek en handelingen met embryo’s is een gevoelig onderwerp waar mensen heel verschillend tegenaan kunnen kijken. De Rijksoverheid heeft daarom voor ieder punt een maatschappelijk gesprek georganiseerd:
- Kweken van embryo’s voor onderzoek
Het is nu niet toegestaan om speciaal voor onderzoek embryo’s te maken. Sommige onderzoeken kunnen echter niet uitgevoerd worden met embryo’s die overgebleven zijn na een ivf-behandeling. Hiervoor zouden speciaal embryo’s gemaakt moeten worden. Over het onderwerp speciaal kweken van embryo's vond op 15 november 2019 de publieksbijeenkomst plaats; - Aanpassen van DNA van embryo’s
Het aanpassen van het DNA van een embryo voor een zwangerschap is niet toegestaan. In de toekomst kunnen erfelijke ziektes mogelijk voorkomen worden door het DNA van een embryo aan te passen. Meer over de resultaten van de DNA-dialoog; - Embryoselectie bij risico op dragerschap
Om ernstige erfelijke aandoeningen te voorkomen, kunnen ouders beslissen om een ivf-behandeling te ondergaan in combinatie met embryoselectie. Dit is voor een beperkt aantal ziekten, en onder strenge voorwaarden, al toegestaan. Zou dit ook toegestaan moeten worden enkel om dragerschap van een erfelijke aandoening te voorkomen? Meer over de maatschappelijke dialoog dragerschap van erfelijke aandoeningen; - Kweken van menselijke organen in dieren
Er is een groot tekort aan donororganen voor transplantatie naar ernstig zieke mensen. Het is denkbaar om menselijke organen te kweken in dieren zoals varkens of schapen. Dit kan door menselijke cellen te mengen met het dierlijke embryo. Hier is nog wel veel onderzoek voor nodig.