Korte toespraak staatssecretaris Heijnen tijdens werkbezoek Proeftuin Slimme laadpleinen

Toespraak van staatssecretaris Heijnen (IenW), bij de afsluitende ceremonie van het project ‘Proeftuin Slimme Laadpleinen’ in Utrecht op 14 december 2022.

Dankjewel Roland (Ferwerda) voor je introductie.

Beste mensen,

Slimme laadpleinen, de proeftuinen voorbij…uitroepteken. De titel van deze bijeenkomst mét uitroepteken had wat mij betreft niet treffender kunnen zijn.
 
Vandaag vieren we namelijk niet alleen de succesvolle finish van een bijzonder en innovatief project.  Maar markeren we ook de start van weer een nieuwe fase in onze ambities voor een state-of-the-art laadinfrastructuur.  

We hebben de afgelopen periode veel geleerd. Nieuwe kennis is opgedaan en gedeeld, innovaties zijn ontwikkeld.  Er is gezaaid.

Nu is de tijd gekomen om te gaan oogsten.  We zijn klaar voor een nieuwe e-mijlpaal. En dát is nodig. 

Onze ambities zijn fors en reiken ver. Rond 2030 rijden er circa 2 miljoen elektrische voertuigen in ons land.  Alle nieuw verkochte auto’s zijn emissieloos. We willen in 2050 100% zero emissie logistiek. Daarvoor zijn zo’n 1,7 miljoen laadpunten nodig. 

We hebben al de dichtste laadinfrastructuur in Europa.m Maar dat is absoluut geen reden om achterover te leunen. We moeten vol aan de bak om te voldoen aan de toekomstige laadbehoefte 

Het mag niet zo zijn dat onze laadinfrastructuur een belemmering vormt voor de groei van elektrisch rijden. Dus moeten we innovatief te werk gaan.

En slimme laadpleinen zijn daarbij een onmisbare schakel.  Op deze laadpleinen gaan we namelijk slim om met de beschikbare netcapaciteit.  Evenals met het opslaan van groene stroom.

Ook leveren we stroom terug aan het elektriciteitsnet. Hoe mooi is dat!

Zo benutten we de elektrische auto om nog meer CO2 te besparen. Bovendien besparen we fors op investeringen in netcapaciteit.  Berekeningen komen uit op 1.4 miljard euro aan besparingen.  Ook hier zet ik een uitroepteken achter.

Dit terug leveren, ofwel Vehicle-2-grid, is wat mij betreft de overtreffende trap van efficiency en duurzame ontwikkeling. De elektrische auto levert hiermee een nóg grotere bijdrage aan een duurzaam energiesysteem. 

Elektrische auto’s kunnen dus de sleutel zijn voor méér gebruik van groene stroom en een goede balans van het energienet. Door de accu te laden en ontladen stellen we netverzwaring uit, óf voorkomen deze zelfs.  

Deze toepassing is ook in deze proeftuinen onderzocht. En ja, deze kent nog de nodige aandachtspunten. Daar dient een proeftuin ook voor: knelpunten signaleren en oplossingen zoeken.


Om het potentieel van terug leveren aan het net goed te kunnen benutten werk ik samen met mijn collega van Financiën aan een oplossing voor de dubbele energieheffing. Dat moet voorkomen dat je niet financieel wordt gestraft. In dit geval als je de accu van je auto inzet om energie terug te leveren als de vraag naar energie hoog is.

Of dit nog niet voldoende is, hebben we in onze proeftuinen ook nog andere innovaties ontwikkeld en onderzocht. Zoals slimme laadconcepten in de vorm van apps. Maar ook combinaties met bijvoorbeeld elektrische deelauto’s en het opwekken van zonnestroom. Laadpleinen kunnen ook een antwoord geven op vragen over het toekomstig inrichten van de publieke ruimte en het plaatsen van laadinfrastructuur. 

Mooi is ook dat we de opgedane kennis door open standaarden kunnen delen met gemeenten. Oók internationaal. Succesvolle innovaties kunnen nationaal en internationaal nu toegepast worden.

Ik geef 3 voorbeelden zonder andere tekort te willen doen.

  • In Lelystad is een superslim systeem opgeleverd waarbij energie tijdelijk in de elektrische auto opgeslagen wordt en later benut voor mobiliteit of voor het kantoorpand. Het resultaat is minder belasting van het net en een efficiënte investering; 
  • In Culemborg is een app ontwikkeld waarbij de gebruiker slim zijn elektrisch voertuig kan opladen rekening houdend met de energieprijs en CO2; en
  • In Utrecht is er een koppeling tussen het deelauto-reserveringssysteem en het energiesysteem gerealiseerd. Hierdoor zijn reserveringen en het laden van elektrische deelvoertuigen slim en optimaal op elkaar afgestemd. 

Nu de proeftuinen voorbij zijn, is de volgende stap een nationale opschaling van slim laden.  Slim laden moet de norm worden in heel Nederland. En tegelijkertijd naadloos in ons energiesysteem passen. 

In het programma “Slim laden voor Iedereen” gaan we dat in de komende jaren verder invullen.
Gezien het succes van de proeftuin slimme laadpalen heb ik er ondanks de enorme uitdaging alle vertrouwen in dat we dit voor elkaar gaan krijgen. Samen met de overheden en marktpartijen.

Naast de nationale opschaling gebeurt er uiteraard ook van alles op internationaal vlak. Europese gemeenten waaronder Utrecht, Rotterdam en Eindhoven, autofabrikanten, bedrijven en instanties zijn onlangs van start gegaan met het zogeheten Europese SCALE-project. Dit is een 3-jarig Europees project dat tot doel heeft EU-steden voor te bereiden op de massale inzet van elektrische voertuigen en de bijbehorende slimme laadinfrastructuur. Ook hier is samenwerking en kennis delen dé sleutel tot succes. 

Tot slot.

Ik wil alle samenwerkende partijen danken voor hun vastberadenheid, de drive om te willen innoveren en de lef om hun nek uit te steken. Tegelijkertijd wil ik andere partijen uitnodigen met onze opgedane kennis gezamenlijk verder aan de slag te gaan; van autofabrikanten, software-ontwikkelaars, laadpaalexploitanten tot gemeenten.

Kortom, het is nu de tijd om te oogsten en de verdere ontwikkeling van laadpleinen in de praktijk te brengen.

Dank u wel.