Gebiedsgerichte en samenhangende aanpak landelijk gebied
De natuur en kwaliteit van water staan onder druk en het klimaat verandert. Dat brengt schoon drinkwater, schone lucht en een gezonde bodem in gevaar. Daarom werken de provincies aan oplossingen per gebied, via zogenoemde gebiedsprogramma’s. Het kabinet maakt hier €24,3 miljard voor vrij.
Maatwerk per gebied
Elk gebied is anders. De kwaliteit van natuur, water en bodem is nergens hetzelfde. Daarom verschilt wat er nodig is per gebied. De aanpak moet passen bij de eigenschappen van het gebied. En inspelen op wat water, bodem en natuur aan kunnen. Via het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) bekijken onder meer provincies, ondernemers en terreinbeheerders per gebied wat nodig is voor:
- gezonde natuur;
- schoon water;
- schone lucht.
Het NPLG biedt kaders die de provincies gebruiken om de gebiedsprogramma’s op te stellen. In de gebiedsprogramma’s leggen provincies vast hoe ze de doelen voor natuur, stikstof, water en klimaat gaan halen. En welke maatregelen nodig zijn. Provincies kennen de gebieden en kunnen hierdoor gericht praktijkkennis en de regionale expertise inzetten voor een aanpak op maat.
Door meerdere opgaven tegelijk aan te pakken, wil de overheid voorkomen dat ondernemers op meerdere momenten te maken krijgen met verschillende eisen en regels. Bovendien kunnen maatregelen elkaar versterken en helpen verschillende doelen te halen. Op 1 juli 2023 moesten provincies een 1e versie van hun gebiedsprogramma af hebben. De overheid stuurde de provincies een brief met de eerste bevindingen op deze gebiedsprogramma's.
Maatregelen in verschillende sectoren
Doel van de maatregelen is om te werken aan een toekomstbestendig en gezond landelijk gebied. Er worden maatregelen genomen in onder meer de landbouw, industrie en mobiliteit. Alle sectoren dragen bij aan de doelen. Zowel op het gebied van stikstofreductie, minder uitstoot van broeikasgassen en verbetering van luchtkwaliteit.
Doelen per gebied tellen op tot landelijke doelen
Alle regionale doelen bij elkaar moeten ervoor zorgen dat de landelijke verplichtingen voor klimaat, water, stikstof en natuur worden gehaald.
Uitvoering plannen landelijk gebied
Voor deze aanpak per gebied heeft het kabinet € 24,3 miljard gereserveerd. Eerst toetsen het Rijk en de Ecologische Autoriteit de gebiedsprogramma’s op effectiviteit. Daarna kan de provincie geld aanvragen bij het Rijk voor de uitvoering ervan. Provincies gaan dan samen met de betrokken partijen aan de slag om de doelen te halen.
Naast lokale maatregelen werkt het Rijk ook aan landelijke maatregelen om de natuur te verbeteren. Deze maatregelen versterken elkaar. En helpen bij het halen van de opgaven op het gebied van natuur, water en klimaat.
Nederlandse en Europese maatregelen
Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) valt onder de Nationale Omgevingsvisie en is een programma van:
- het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit (LNV);
- het ministerie van Infrastructuur en Water (IenW);
- het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK).
Om het Rijk, provincies en andere overheden te helpen bij een goede uitvoering van de transitie van het landelijk gebied is er een Regieorganisatie Transitie Landelijk Gebied.