Hoe wordt de uitslag vastgesteld van de verkiezing voor het Europees Parlement?

De uitslag van de verkiezing wordt vastgesteld in verschillende stappen.

Donderdag 6 juni: tellen

Kiezers kunnen donderdag 6 juni stemmen tussen 7.30 en 21.00 uur. Daarna beginnen de stembureaus met het tellen van de stemmen. De leden van de stembureaus hebben eerst het aantal toegelaten kiezers geteld: alle stempassen, kiezerspassen en volmachten. Daarna hebben ze de stemmen geteld.

Gemeenten kunnen bij het tellen van de stemmen kiezen uit 2 manieren: decentraal of centraal tellen.

• Decentraal tellen: de stembureaus hebben op 6 juni de stemmen per lijst (partij) én per kandidaat geteld.
• Centraal tellen: de stembureaus hebben op 6 juni alleen de stemmen per lijst, dus per partij geteld. De stemmen per kandidaat zijn dan nog niet geteld.

De stembureaus tellen op donderdagavond ook het aantal blanco en ongeldige stemmen. Bij een blanco stem staat er niets op het stembiljet en is er geen enkel rondje rood gemaakt. Een stem is ongeldig als er bijvoorbeeld meer dan 1 rondje rood is gemaakt. Of als er iets op het stembiljet staat waardoor iemand kan weten wie de kiezer is.

Goed om te weten: u mag bij alle telmomenten aanwezig zijn. De stembureaus maken een verslag van de uitslag. Dit verslag heet een proces-verbaal.

Let op: er komt op de dag van de verkiezing voor het Europees Parlement geen voorlopige uitslag op basis van de eerste telling. Andere Europese landen moeten dan namelijk nog stemmen. De voorlopige uitslag in Nederland zou de stemmen van inwoners van andere EU-landen kunnen beïnvloeden. De verkiezingen voor het Europees Parlement zijn in de verschillende EU-landen van 6 tot 9 juni 2024. 

Vrijdag 7 juni: tellen en controleren

Op vrijdag 7 juni komen in elke gemeente de leden van het gemeentelijk stembureau bij elkaar.

Ook op deze dag zijn er verschillen tussen gemeenten die gekozen hebben voor decentraal of centraal tellen.

• Decentraal tellen: het gemeentelijk stembureau controleert op 7 juni de processen-verbaal van alle stembureaus in die gemeente. Is er een verschil tussen het aantal toegelaten kiezers en het aantal stemmen, waar het stembureau geen verklaring voor heeft? Dan hertelt het gemeentelijk stembureau de stemmen van dat stembureau. Ook als het gemeentelijk stembureau denkt dat er fouten in het proces-verbaal staan, hertelt het gemeentelijk stembureau de stemmen van een stembureau helemaal of voor een deel opnieuw. Het gemeentelijk stembureau verbetert daarbij eventuele fouten.
• Centraal tellen: het gemeentelijk stembureau telt op 7 juni de stemmen per lijst (partij) én per kandidaat.

Maandag 10 juni: uitslag per gemeente

Op maandag 10 juni komt het gemeentelijk stembureau weer bij elkaar. Dat stelt de uitkomst van de verkiezing binnen de gemeente vast. Alle aantallen komen ook weer in een proces-verbaal. Als kiezers bezwaar maken, dan is dat ook in het proces-verbaal gekomen.

Maandag 11 juni: uitslag per kieskring

Op dinsdag 11 juni stellen de hoofdstembureaus de uitslag per kieskring vast. (Er zijn 20 kieskringen.)

Het centraal stembureau (de Kiesraad) controleert vervolgens de uitslag. Zijn er nog onverklaarde verschillen in een of meer processen-verbaal of bestaat het vermoeden van fouten? Dan krijgt het gemeentelijk stembureau de opdracht om die fouten te onderzoeken en zo nodig opnieuw te tellen.

Woensdag 19 juni: definitieve uitslag

Op woensdag 19 juni stelt het centraal stembureau (de Kiesraad) de definitieve uitslag van de verkiezing vast.

Dinsdag 16 juli: nieuw Europees Parlement

Op dinsdag 16 juli treden de zittende leden van het Europees Parlement af. Op diezelfde dag komt het nieuw gekozen Europees Parlement voor het eerst bij elkaar.

Aanwezig zijn bij tellen

U mag bij alle telmomenten aanwezig zijn: op donderdagavond 6 juni én op vrijdag 7 juni. Er gelden wel regels waar u zich aan moet houden.

Overzichtspagina verkiezing

• Lees meer over de verkiezing voor het Europees Parlement