Extra geld voor aanpak ondermijnende criminaliteit, gevangenissen en asiel

Het kabinet heeft in de voorjaarsnota 2020 extra geld vrijgemaakt voor de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit. Ook komen meer middelen beschikbaar voor het gevangeniswezen, forensische zorg en de asielketen. Dat blijkt uit de Voorjaarsnota die minister Hoekstra van Financiën naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Op grond van door het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum (WODC) geraamde toenemende capaciteitsbehoefte in gevangenissen, forensische zorg en justitiële jeugd wordt daarvoor extra geld uitgetrokken. Het gaat om een bedrag oplopend tot 274 miljoen euro structureel in 2025. De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) gaat nu vooral verder door met het actief werven van personeel om de toenemende instroom op te vangen. Voor forensische zorg zullen meer plekken worden ingekocht. Er zal onderzoek gedaan worden naar de oorzaken van de stijging van de kosten en de mogelijkheden om deze te beheersen.

Voor asiel wordt 143 miljoen euro toegevoegd aan de begroting in 2020 en dat bedrag loopt in de jaren daarna af naar ruim 20 miljoen in 2025. De meerjarige budgetten van COA, IND, de DT&V en de Raad voor de Rechtspraak zijn verhoogd als gevolg van de hoger dan verwachte asielinstroom en de oplopende verblijfsduur in de asielopvang. De geraamde kosten van de dwangsommen bij de IND worden binnen de begroting van Justitie en Veiligheid opgevangen.

Aanpak ondermijnende criminaliteit

Het breed offensief tegen georganiseerde ondermijnende criminaliteit is een beleidsintensivering van het kabinet. Hiervoor komt 141 miljoen euro ter beschikking in 2021 en in de jaren daarna wordt dat 150 miljoen euro structureel. Vorig jaar was al bij najaarsnota voor de jaren 2019 en 2020 110 miljoen euro incidenteel vrijgemaakt in de aanpak van de criminele (drugs)industrie en het weerbaarder maken van onze samenleving en legale economie tegen het gif van crimineel geld, bedreigingen, intimidaties en liquidaties waardoor ondermijning dreigt. Dit ingezette breed offensief door minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid kan nu met structureel geld verder worden uitgebouwd.

Zo zijn eerder dit jaar de eerste mensen begonnen aan de opbouw van het Multidisciplinair Interventie Team (MIT) dat bestaat uit dedicated specialisten van de politie, Openbaar Ministerie, FIOD, KMar, Douane en Belastingdienst. Het MIT kan nu met structureel geld uitgroeien naar een zelfstandige team van specialisten op het gebied van intelligence en digitale, internationale en financiële opsporing. Het (inter)nationaal opererende team is aanvullend op andere bestaande diensten en zal zich toeleggen op het blootleggen en verstoren van criminele bedrijfsprocessen; bijvoorbeeld in de logistiek en op financieel terrein. Het gaat uiteindelijk om het oprollen van criminele netwerken en het afpakken van criminele vermogens; ofwel het afbreken van machtsposities van criminele kopstukken en hun facilitators.

Daarnaast wordt met het structurele geld de komende jaren het stelsel van bewaken en beveiligen en de getuigenbescherming duurzaam versterkt. Voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit is een belangrijke voorwaarde dat veiligheid en weerbaarheid wordt geboden aan getuigen en cruciale beroepsgroepen die zich inzetten voor de democratische rechtsstaat, zoals lokale bestuurders, rechters, officieren van justitie, agenten, advocaten en journalisten.

Verder is er incidenteel geld in 2021 en 2022 beschikbaar voor de lokale en regionale aanpak in het breed offensief tegen ondermijning. Daarbovenop worden nu met behulp van de incidentele middelen uit de najaarsnota projecten in wijken opgestart om te voorkomen dat kwetsbare personen en vooral jongeren worden geïntimideerd en/of verleid om af te glijden naar de criminaliteit.