Vreemdelingenbewaring

Voor een uitzetting kan een vreemdeling die onrechtmatig in Nederland is, en niet uit zichzelf vertrekt, in bewaring worden gesteld. Dat gebeurt als er een risico is dat iemand zich onttrekt aan het toezicht. Voorwaarde is wel dat uitzetting van de vreemdeling mogelijk is.

Vreemdelingenbewaring niet bedoeld als straf

Vreemdelingenbewaring is een manier om iemand beschikbaar te houden voor vertrek naar het land van herkomst. Het is niet bedoeld als straf voor de vreemdeling.

Voorwaarden vreemdelingenbewaring

Voor vreemdelingenbewaring gelden verschillende voorwaarden:

De hulpofficier van justitie of een aangewezen medewerker van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) legt de vreemdelingenbewaring op. De vreemdeling kan de bewaring altijd voorleggen aan de rechter. Doet de vreemdeling dat zelf niet? Dan meldt de overheid de inbewaringstelling na uiterlijk 4 weken aan de rechter. Dit om de rechtmatigheid te laten toetsen.
Vreemdelingenbewaring kan alleen als er geen andere mogelijkheden meer zijn die minder ingrijpend zijn en hetzelfde effect hebben.
De bewaring duurt 6 maanden. Deze termijn kan worden verlengd tot maximaal 18 maanden. Dit kan alleen als iemand niet meewerkt aan het vertrek. Of als de reisdocumenten er nog niet zijn. De rechter toetst de verlenging.

Vreemdelingenbewaring vindt plaats in 1 van de 3 gespecialiseerde centra in Zeist, Rotterdam of Schiphol.

Betere omstandigheden vreemdelingenbewaring

Het kabinet wil de omstandigheden in vreemdelingenbewaring nog meer laten aansluiten bij de persoonlijke situatie van vreemdelingen. Zij worden namelijk niet als straf in bewaring geplaatst.

In de Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring krijgen vreemdelingen meer vrijheden binnen vreemdelingenbewaring dan nu het geval is. Zo moeten zij:

zich van 8 uur ’s ochtends tot 10 uur ’s avonds vrij kunnen bewegen binnen de inrichting met minimaal toezicht;
recht hebben op tenminste 40 uur dagbesteding per week;
kunnen telefoneren met hun mobiele telefoon (zonder camerafunctie en internet).

De Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring is in behandeling bij het parlement. De Tweede Kamer heeft ingestemd met het wetsvoorstel. Er is een aanvullend wetsvoorstel ingediend bij de Tweede Kamer, waarover de Tweede Kamer nog moet beslissen. De wet treedt in werking na instemming van de Eerste Kamer op het gecombineerde voorstel.

Kwetsbare groepen vreemdelingen

Als de overheid maatregelen oplegt aan vreemdelingen, is er bijzondere aandacht voor kwetsbare personen. Vreemdelingenbewaring is echt een uiterst middel. De overheid mag gezinnen met kinderen alleen in bewaring stellen als vertrek binnen 2 weken mogelijk is. Ook alleenstaande minderjarige vreemdelingen worden zo min mogelijk en zo kort mogelijk in bewaring gesteld.

Ook tijdens de bewaring krijgen kwetsbare personen bijzondere aandacht, toegespitst op de individuele situatie van de vreemdeling. Zo is er bijvoorbeeld een extra zorgafdeling beschikbaar. En een voorziening speciaal voor kinderen en hun ouder(s).

Gesloten gezinsvoorziening (GGV)

In Zeist is een gesloten, kindvriendelijke gezinsvoorziening beschikbaar. Deze voorziening is voor gezinnen met minderjarige kinderen in grensdetentie en vreemdelingenbewaring. En voor alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s) in vreemdelingenbewaring (amv’s worden nooit in grensdetentie geplaatst). Deze voorziening houdt rekening met de beleving en bescherming van kinderen.

Een belangrijk kenmerk van de GGV is dat kinderen en hun ouders op het afgesloten terrein veel bewegingsvrijheid hebben. Ook hebben zij een eigen woning waar ze zoveel mogelijk het gezinsleven kunnen uitoefenen. De gesloten gezinsvoorziening wordt alleen als uiterst middel en onder strikte voorwaarden ingezet.