Kabinet neemt adviezen Commissie advocatendiensten aan de Staat over

Het kabinet neemt de aanbevelingen over van de Commissie advocatendiensten aan de Staat. Eind 2022 heeft deze commissie advies uitgebracht over de wijze waarop de Rijksoverheid moet worden geadviseerd en bijgestaan in kwesties die vragen om onafhankelijk juridisch advies en bijstand. Een overheidsinstituut dat volledig kan voorzien in advocatendiensten voor de Staat, wordt niet geadviseerd. Wel wordt aanbevolen om buiten de landsadvocaat meer gebruik te maken van andere advocatenkantoren. Ook wordt geadviseerd te zorgen voor een beter overzicht op in behandeling zijnde zaken van de Staat.

De aanbevelingen van de commissie zijn aanleiding om naast het contract met het kantoor van de landsadvocaat te bezien hoe contracten die sommige ministeries al hebben met andere advocatenkantoren, kunnen worden uitgebreid naar andere ministeries. Ook wordt gewerkt aan zoveel mogelijk uniformiteit in de contractvoorwaarden hierbij. De verwachting is dat de Staat dan eenvoudiger andere kantoren dan de landsadvocaat inschakelt en meer keuzemogelijkheden creëert in advocatendiensten.

Uit het onderzoek van de Commissie blijkt wel dat de animo bij andere grote advocatenkantoren dan de huidige landsadvocaat Pels Rijcken, minder groot is om de Staat als grote opdrachtgever op een breed terrein als cliënt binnen te halen en zich in ieder geval niet willen vrijhouden voor de Staat, zoals Pels Rijcken wel doet. De kantoren zouden wel belangstelling hebben voor een deel aan opdrachten van de Staat.

Inzicht in advocatendiensten

Grotere keuzemogelijkheden in advocatendiensten voor de Staat zorgen volgens de Commissie ook voor beter zicht op de prijs/kwaliteitverhouding van geleverde advocatendiensten. Om tot een beter inzicht in geleverde advocatendiensten te komen, is verder nog gekeken naar de werkwijze in het buitenland. Het kabinet heeft in navolging van het Deense landscontract nu ook in een nieuw contract van de Staat met het kantoor van de landsadvocaat een bepaling opgenomen voor beter overzicht van in behandeling zijnde zaken.

Het kabinet zet bovendien in op meer centrale coördinatie bij de ministeries voor een betere monitoring van advocatendiensten. Door meer structureel en op uniforme wijze gegevens te registreren en daarover periodiek interdepartementaal te spreken, is de verwachting dat ministeries beter in staat zijn om ontwikkelingen te signaleren en dat daardoor meer rekening gehouden kan worden bij het maken van keuzes in het afnemen van advocatendiensten.

Contract landsadvocaat

Met de instelling van de commissie in mei 2022 na de fraudekwestie bij Pels Rijcken was het contract met de landsadvocaat al aangepast met aanvullende eisen over de bedrijfsvoering binnen het kantoor. Dit contract is nu naar aanleiding van het advies van de commissie verder aangepast. De landsadvocaat heeft zich in de loop van jaren volledig gevormd naar de behoefte van de Staat. De commissie noemt het een grote kracht van Pels Rijcken dat het een institutioneel geheugen heeft aangaande juridische kwesties waarin de Staat is verwikkeld of is geweest. De keerzijde is echter dat het ook een afhankelijkheid creëert. Daarom onderschrijft het kabinet het belang van het vergroten van keuzemogelijkheden in advocatendiensten en de noodzaak van scherpere monitoring en beter zicht op in behandeling zijnde zaken.