Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: belangrijkste wijzigingen per 1 januari 2023

Meer transparantie over de financiering van politieke partijen, Nederlanders die in het buitenland wonen krijgen invloed op de samenstelling van de Eerste Kamer en de huurtoeslag gaat omhoog. Een greep uit de wijzigingen op het terrein van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties die per 1 januari 2023 in werking treden.

Gewijzigde wet financiering politieke partijen (Wfpp)

Politieke partijen zijn belangrijk voor het functioneren van de Nederlandse democratie. Zij zijn een verbinding tussen burgers en de politiek. De regels over de financiering van politieke partijen staan in de Wet financiering politieke partijen. Met de wijziging van de wet per 1 januari 2023 wordt de transparantie over de financiering van politieke partijen en hun neveninstellingen verder vergroot. Daarnaast wordt het risico op oneigenlijke (buitenlandse) beïnvloeding van onze democratie beperkt.

Meer informatie: Wijziging Wet financiering politieke partijen.

Kiescollege niet-ingezetenen

Nederlanders die buiten Nederland wonen hebben al jaren kiesrecht bij verkiezingen voor de Tweede Kamer en het Europees Parlement. De nieuwe wet geeft Nederlanders in het buitenland de mogelijkheid om ook invloed uit te oefenen op de samenstelling van de Eerste Kamer. Dat doen zij via de verkiezing van de leden van het kiescollege niet-ingezetenen. In maart 2023 kunnen zij voor het eerst stemmen voor deze nieuwe verkiezing. De gekozen leden van het kiescollege niet-ingezetenen kiezen samen met de leden van de provinciale staten en de leden van de kiescolleges van Caribisch Nederland, de leden van de Eerste Kamer. 

Meer informatie: Kiescollege niet-ingezetenen

Hogere huurtoeslag

Zoals op Prinsjesdag al is aangekondigd verhoogt het kabinet per 2023 de maandelijkse huurtoeslag. Dat betekent dat per 20 december 2022, wanneer de huurtoeslag voor januari wordt uitbetaald, nagenoeg alle huurtoeslagontvangers €16,94 euro per maand extra ontvangen. Op deze manier kiest het kabinet ervoor om huurtoeslagontvangers een handje te helpen bij het betalen van hun rekeningen. De verhoging van de huurtoeslag is mogelijk doordat de eigen bijdrage voor de huurder omlaag gaat.

Meer informatie: Verhoging huurtoeslag per 2023

Maximale huurverhoging vrije sector

De toegestane jaarlijkse huurverhoging in de vrije sector is vanaf 1 januari 2023 gekoppeld aan de CAO-loonontwikkeling, zolang die lager is dan de inflatie. In 2023 mogen huren van woningen in de vrije sector daardoor met maximaal 4,1% stijgen. Dat percentage is gebaseerd op 3,1% CAO-loonontwikkeling (van december 2021 tot december 2022) + 1 procentpunt. De inflatie van december 2021 tot december 2022 was met 9,7% een stuk hoger.

Meer informatie: Wijziging maximale toegestane huurverhoging

Afschaffen verhuurderheffing

Om het aanbod van betaalbare woningen te vergroten, schaft het kabinet per 1 januari 2023 de verhuurderheffing af. Deze belasting op sociale huurwoningen bedroeg in totaal €1,7 miljard. De afschaffing van de verhuurderheffing zorgt ervoor dat de investeringscapaciteit van woningcorporaties flink toeneemt. Hierdoor kunnen corporaties meer geld besteden aan nieuwbouw, verduurzaming en leefbaarheid. Het kabinet heeft met corporaties afgesproken dat zij tot en met 2030 250.000 nieuwe sociale huurwoningen gaan bouwen.

Meer informatie: Afschaffen verhuurderheffing

Wet nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen

Het doel van deze wet is het creëren van mogelijkheden om tijdig vóór de vaststelling van de uitslag van een verkiezing eventuele (tel)fouten te constateren én deze op een transparante en controleerbare manier te corrigeren. Dit verkleint de kans dat er op het laatste moment nog tot een hertelling moet worden besloten of dat er een verkiezingsuitslag wordt vastgesteld die fouten bevat. De wet treedt per 1 januari 2023 in werking en geldt daarmee bij de gecombineerde provinciale staten- en waterschapsverkiezingen in maart.

Meer informatie: Nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen per 2023

Wet bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur

Een goed functionerend en integer openbaar bestuur is essentieel voor het vertrouwen dat mensen hebben in de politiek. Politieke ambtsdragers zijn in eerste instantie zelf verantwoordelijk voor hun eigen integriteit. Maar ook deze wet kan bijdragen aan het vertrouwen van inwoners. Zo wordt voor aankomende wethouders, gedeputeerden, leden van het dagelijks bestuur van waterschappen en eilandgedeputeerden van Bonaire, Sint Eustatius en Saba een VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) bij hun benoeming verplicht gesteld. Daarnaast wordt duidelijker gedefinieerd wanneer er sprake is van belangenverstrengeling en wat toegestaan is op het vlak van nevenfuncties.

Meer informatie: Bevorderen integriteit en functioneren decentraal bestuur

Gewijzigde tarieven reisdocumenten

De tarieven voor reisdocumenten zijn vastgesteld per 1 januari 2023. Het gaat hierbij om tarieven die gemeenten afdragen aan het Rijk en de maximumtarieven die gemeenten in rekening mogen brengen bij de aanvrager van het reisdocument. Voor Nederlandse identiteitskaarten gelden gewijzigde maximumtarieven. Er gelden aparte tarieven voor bijvoorbeeld nooddocumenten en spoedleveringen. Daarnaast zijn de tarieven vastgesteld die Caribische landen en openbare lichamen (dit zijn de BES- eilanden) afdragen aan het Rijk en de maximumtarieven die de openbare lichamen in rekening mogen brengen bij de aanvrager.

Meer informatie: Gewijzigde tarieven reisdocumenten

Verplichte decentrale rekenkamers

Het is van belang dat bij alle decentrale overheden gedegen, onafhankelijk rekenkameronderzoek plaatsvindt naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het gevoerde beleid. De wet versterking decentrale rekenkamers heeft tot doel het creëren van een sluitend, wettelijk stelsel voor gedegen, onafhankelijk rekenkameronderzoek, ter ondersteuning van de controlerende rol van raden, staten en algemene besturen van waterschappen. Met deze wet worden decentrale overheden verplicht een onafhankelijke rekenkamer in te stellen. Voor gemeenten en provincies treedt de wet per 1 januari 2023 in werking. Voor de waterschappen deels op 1 januari 2024 en deels per 1 januari 2025.

Meer informatie: Versterking decentrale rekenkamers

Nieuwe gemeente Voorne aan Zee

Per 1 januari treedt de gemeentelijke herindeling van de gemeenten Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne tot Voorne aan Zee in werking.

Meer informatie: Nieuwe gemeente Voorne aan Zee