Nieuwsbrief IBI nr. 116

Zoals eerder aangegeven in de IBI-nieuwsbrief nr. 112 zijn de Gemeente- en Provinciewet gewijzigd, voor de invoering van de rechtmatigheidsverantwoording.

Ingangsdatum

Dit onderdeel is op 1 januari 2023 voor gemeenten en provincies in werking getreden en zal het eerst voor het verslagjaar 2023 gelden. Voorts wordt ook de lagere regelgeving aangepast, waarbij het gaat om het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten en het Besluit accountantscontrole decentrale overheden.

Rechtmatigheidsverantwoording en SiSa

Bij BZK zijn er vragen binnengekomen over de rechtmatigheidsverantwoording in relatie tot SiSa. Voor de specifieke uitkeringen is in de Gemeente- en provinciewet bepaald, dat de controleverklaring van de accountant aangeeft dat de baten en lasten (alsmede de balansmutaties) met betrekking tot specifieke uitkeringen rechtmatig tot stand zijn gekomen. Dit betekent dat naast het getrouwheidsoordeel bij de jaarrekening als geheel, nog een oordeel van de accountant wordt gevraagd bij de rechtmatigheid van de specifieke uitkeringen in de SiSa-bijlage. Deze bepaling is door de wetgever opgenomen met de bedoeling om te expliciteren dat er in de controle van de specifieke uitkering niets zal veranderen, waaronder het opnemen van de tabel met bevindingen over de specifieke uitkeringen in het verslag van de controlerend accountant.

Het College van B&W en GS is met ingang van het verslagjaar 2023 verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening, waarin het vermogen en resultaat getrouw dienen te worden geven in overeenstemming met het BBV. Daarin is begrepen de rechtmatigheidsverantwoording, waarin het college rapporteert over de rechtmatige totstandkoming van de in de jaarrekening (inclusief SiSa-bijlage) opgenomen lasten, baten en balansmutaties. In tegenstelling tot eerdere uitingen (zoals in de Notitie Rechtmatigheidsverantwoording van de commissie BADO) dienen afwijkingen die voortvloeien uit de verantwoording van de specifieke uitkeringen, dus ook opgenomen te worden in de rechtmatigheidsverantwoording. De commissie BADO zal op afzienbare termijn een nieuwe versie uitbrengen van de Notitie Rechtmatigheidsverantwoording.

Uiterlijk 15 juli 2023 dienen gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen, het Iv3 jaarverslag en de SiSa-verantwoording plausibel te hebben aangeleverd. Mocht uw organisatie in aanmerking komen dan heeft u hierover de jaarlijkse attenderingsbrief ontvangen. Dit jaar valt 15 juli op een zaterdag. Indien plausibele aanlevering op maandag 17 juli vóór 13.00 plaatsvindt zal dit als tijdig worden beschouwd.

Aanlevering van de gegevens vindt plaats via het portaal van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Bij niet tijdige en/of niet plausibele aanlevering kan het maatregelenbeleid worden toegepast. Zie voor meer informatie over het maatregelenbeleid de Nota procedure aanlevering SiSa (link).

Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2022 staat Nederland voor de opgave om grote aantallen ontheemden uit Oekraïne op te vangen. Het kabinet compenseert gemeenten voor de realisatie van noodopvangplekken en andere verstrekkingen aan ontheemden uit Oekraïne met de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne[1] (BooO). Het doel van de BooO is (en blijft) tweeledig: zorgen dat gemeenten geen financieel nadeel ondervinden van de opvang van ontheemden, en daarnaast bijdragen aan de creatie van meer opvangplekken door financiële drempels weg te nemen.

Volgens zowel een kostenonderzoek in de zomer van 2022[2] als signalen vanuit gemeenten bestaan er grote verschillen tussen gemeenten in de hoogte van de kosten per opvangplek. Nu de opvang langer zal duren zal in de komende maanden door een externe partij opnieuw een onderzoek worden gedaan naar de samenstelling van de kosten die gemeenten maken voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne. Het onderzoeksrapport moet na afronding als basis kunnen dienen om een besluit te nemen over de systematiek van de bekostigingsregeling per 1-1-2024. Het doel is om het goede van het oorspronkelijke systeem zo veel mogelijk behouden, en tegelijkertijd te verkennen of de bekostiging beter aan kan gaan sluiten bij de verschillen in kosten tussen gemeenten. Het oorspronkelijke tweeledige doel van de huidige BooO blijft behouden.

De opleverdatum van het onderzoeksrapport is gesteld op 29 september 2023, zodat een eventueel gewijzigde systematiek van de bekostigingsregeling per 1-1-2024 op tijd vastgesteld en aan u gecommuniceerd kan worden. De precieze aanpak van het onderzoek is nog niet bepaald. Naar verwachting zal gemeenten gevraagd worden om de kosten van de opvang van ontheemden uit Oekraïne in kaart te brengen, bijvoorbeeld via een enquête. De uitvraag zal waarschijnlijk ergens in de periode tussen 10 juli en 1 september worden gedaan. Omdat die periode overeenkomt met de zomervakantieperiode zal de onderzoekers worden gevraagd de enquête zo lang mogelijk open te stellen, om zo veel mogelijk gemeenten in de gelegenheid te stellen de werkelijke kosten in beeld te brengen. Wij hopen op uw medewerking en begrip.  

[1] https://wetten.overheid.nl/BWBR0046732/

[2] https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2022/10/14/tk-bijlage-3-definitief-rapport-kosten-opvang-oekrainers-aef-en-improven