Goed en veilig medicijnen gebruiken

Medicijnen kunnen door bijwerkingen of verkeerd gebruik schadelijk zijn voor de gezondheid. Mensen kunnen door verkeerd gebruik ziek worden en in het ergste geval zelfs overlijden. De Rijksoverheid bewaakt de toelating, kwaliteit, werkzaamheid en risico's van geneesmiddelen en veilig gebruik.

Toelaten van medicijnen op de markt

Een fabrikant heeft een vergunning nodig van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) of van het Europees Medicijn Agentschap (EMA) om een medicijn op de markt te mogen brengen. Het CBG of het EMA beoordeelt het nieuwe medicijn hiervoor op veiligheid, werkzaamheid en kwaliteit. Op de website van het CBG staat hoe een medicijn wordt beoordeeld voordat het op de markt komt. Dit geldt zowel voor medicijnen voor mensen als voor dieren.

Toelaten homeopathische geneesmiddelen in Nederland

In Nederland mogen alleen geregistreerde homeopathische middelen als geneesmiddel worden verkocht. Het CBG controleert homeopathische geneesmiddelen op kwaliteit en veiligheid. Fabrikanten mogen alleen een medische claim hanteren als zij die claim eerst wetenschappelijk bewijzen. Het CBG beoordeelt dit vervolgens.

Lareb bewaakt bijwerkingen medicijnen

Medicijnen worden uitgebreid onderzocht en getest. Maar soms blijkt pas in de praktijk dat een medicijn toch bijwerkingen heeft. U kunt een bijwerking van een geneesmiddel melden. Het bijwerkingencentrum Lareb registreert en onderzoekt deze onbekende bijwerkingen. En ook onverwachte wisselwerkingen tussen medicijnen.

Lareb geeft bijwerkingen door aan het CBG. Het CBG kan eventueel het medicijn verder onderzoeken.

Regels voor veilig gebruik medicijnen

De Geneesmiddelenwet regelt onder andere het veilig gebruik van geneesmiddelen. Enkele voorbeelden:

  • Artsen en apothekers moeten ernstige bijwerkingen van medicijnen melden.
  • Het voorschrijven van medicijnen via internet is aan speciale regels gebonden.
  • Bij overtreding van de Geneesmiddelenwet mag de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd zelf boetes opleggen. Zo is een straf op maat mogelijk.
  • Per apotheek blijft 1 apotheker eindverantwoordelijk.

Apothekers controleren op veilig gebruik medicijnen

Patiënten die verschillende medicijnen gebruiken, gaan daar niet altijd op de juiste manier mee om.

Om veilig medicijngebruik te bevorderen werken apothekers sinds 2015 met standaard medicatiebeoordelingen. In een gesprek met de cliënt gaat de apotheker na of het medicijn nodig is en of het op de juiste manier wordt gebruikt. Dit moet leiden tot een veiliger gebruik van geneesmiddelen en een betere gezondheid van de patiënt.

Aanpak onnodig gebruik zware pijnstillers

De Rijksoverheid wil het onnodig gebruik van zware pijnstillers voorkomen en bestrijden. Daarom neemt de Rijksoverheid de volgende maatregelen:

  • Vergroting van kennis en bewustzijn bij patiënten en zorgverleners. Op de website www.opiaten.nl staat bijvoorbeeld goede informatie over het gebruik van zware pijnstillers.
  • Aanscherping van richtlijnen. Zorgverleners kijken bijvoorbeeld kritisch naar herhaalrecepten en medicijnen die patiënten meekrijgen na ziekenhuisopname. Of naar verantwoorde afbouw van medicijnen.
  • Bestrijding van illegale handel in medicijnen. Een speciale groep van experts adviseert de Rijksoverheid over de beste manier om illegale handel te bestrijden.
  • Vergroten van (wetenschappelijke) kennis. Universiteiten van Utrecht, Leiden en Nijmegen gaan samenwerken om het kennisniveau te verhogen.

Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van medicijnen

De inspecteurs van de IGJ doen jaarlijks vele inspecties bij farmaceutische bedrijven om de kwaliteit en veiligheid van medicijnen te bewaken. Ook speelt IGJ een belangrijke rol wanneer niet-geregistreerde medicijnen worden gebruikt, dat zijn medicijnen zonder handelsvergunning.

Kwaliteit medicinale cannabis controleren

Medicinale cannabis is bedoeld als medicijn. De arts bepaalt bij welke aandoening medicinale cannabis een geschikte keuze is voor de patiënt.

De cannabis moet aan dezelfde wettelijke eisen voldoen als andere geneesmiddelen. Het Bureau voor Medicinale Cannabis (BMC) controleert de kwaliteit van de medicinale cannabis en organiseert de distributie.