Psychische hulp voor vluchtelingen uit Oekraïne
Als vluchtelingen uit Oekraïne psychosociale problemen of trauma’s hebben, dan kunnen zij naar een huisarts. Die kan hen doorverwijzen, bijvoorbeeld naar een Oekraïense psycholoog die in Nederland verblijft.
Oekraïense vluchtelingen die psychische hulp zoeken, kunnen:
- eerst naar een huisarts;
Die kan hen doorverwijzen, bijvoorbeeld naar een psycholoog. - zelf een Oekraïense psycholoog vinden (informatie in het Engels);
Gemeenten bepalen zelf welke hulp zij bieden aan Oekraïense vluchtelingen met lichte psychosociale klachten. Zoals sombere en negatieve gedachten, angst of boosheid door traumatische ervaringen en problemen in hun gezin, met anderen of op het werk.
Zogeheten laagdrempelige psychosociale ondersteuning kan helpen voorkomen dat de klachten verergeren en de vluchtelingen hulp nodig hebben van de gespecialiseerde GGZ-zorg.
Gratis hulp die gemeenten kunnen bieden
Gemeenten kunnen Oekraïense vluchtelingen met lichte psychosociale klachten trainingen gratis aanbieden, bijvoorbeeld:
- VluchtelingenWerk Nederland: trainingen voor vluchtelingen met psychosociale klachten. VluchtelingenWerk krijgt subsidie van de Rijksoverheid voor deze trainingen.
- Rode Kruis: trainingen voor vluchtelingen met lichte psychosociale klachten. Het Rode Kruis krijgt subsidie van de Rijksoverheid voor deze trainingen. Gemeenten nemen zelf contact op met het Rode Kruis over welke trainingen er zijn.
- Loket Ontheemden Oekraïne Psychosociale hulp (LOOP): trainingen over psychische klachten voor vluchtelingen en medewerkers in de opvang. Gemeenten kunnen de kosten voor deze trainingen terugkrijgen van de Rijksoverheid.
Welke kosten gemeenten wel en niet vergoed krijgen
Gemeenten krijgen vergoed:
- De kosten voor hulp aan Oekraïense vluchtelingen met milde psychosociale klachten.
- De kosten voor triage. Bij triage bepaalt een verpleegkundige of arts de hulpvraag en de benodigde hulp. Ook wordt het Nederlandse zorgsysteem toegelicht. Indien nodig wordt een tolk hierbij ook vergoed. Met triage ontlasten gemeenten de huisartsen.
Gemeenten krijgen niet vergoed:
- kosten voor een coach die niet op de opvanglocatie werkt.
Waar gemeenten de kosten kunnen declareren
Gemeenten kunnen:
- hulp aan volwassen vluchtelingen declareren via de Bekostigingsregeling opvang ontheemden Oekraïne (BooO). Ook gemeenten die al aan het normbedrag per vluchteling zitten, krijgen de kosten vergoed;
- kosten voor hulp aan kinderen tot en met 18 jaar declareren via de Meerkostenregeling Jeugd, Wmo en Wpg.
Gemeenten en zorgverleners kunnen met vragen over psychische hulp aan vluchtelingen uit Oekraïne terecht bij het Loket Ontheemden Oekraïne PSH (LOOP).
Oekraïense psychologen met de juiste diploma’s kunnen in Nederland werken:
- Met een opleiding die gelijk staat aan een Nederlandse masteropleiding psychologie kunnen ze werken als basispsycholoog in de curatieve zorg.
- Met een opleiding die gelijk staat aan een Nederlandse bacheloropleiding psychologie kunnen ze bijvoorbeeld werken als coach of begeleider. Zij kunnen cliënten adviseren of coachen om psychische problemen te voorkomen (preventieve zorg). Bijvoorbeeld in een sociaal wijkcentrum of een gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD).
Hulp bij waarderen diploma’s en vinden werk
Oekraïense psychologen die werk zoeken of hun diploma willen laten waarderen, kunnen contact opnemen met Empatia of PsyGlobal (informatie in het Engels). PsyGlobal ontvangt subsidie om de Oekraïense psychologen te koppelen aan huisartspraktijken en GGZ-instellingen. Empatia ontvangt subsidie om de Oekraïense psychologen te koppelen aan gemeenten.
Ja, GGZ-instellingen kunnen ook in 2024 kosten declareren voor zorg van Oekraïense psychologen bij de Regeling medische zorg Oekraïne (RMO). De RMO geldt tot 31 maart 2025.
Ja, Oekraïense psychologen met een master psychologie mogen landgenoten met psychische of psychosociale problemen in hun eigen taal behandelen. Dat mag alleen onder toezicht van een GZ-psycholoog, psychotherapeut, klinisch psycholoog of een verpleegkundig specialist GGZ.
Oekraïense psychologen hoeven niet te voldoen aan de extra eisen die sinds 1 januari 2024 gelden voor de opleiding of werkervaring van psychologen in Nederland. Het gaat om de eisen van de zogenoemde LOGO-verklaring. Oekraïense psychologen voldoen niet aan die eisen en zouden daardoor niet meer mogen werken in Nederland. Terwijl ze met hun werk helpen voorkomen dat Oekraïense vluchtelingen zwaardere psychische klachten krijgen.