Klimaatverandering en gevolgen

Het klimaat verandert wereldwijd door menselijke activiteiten. Dit heeft grote gevolgen voor mens en natuur. Sinds het einde van de 19de eeuw is de aarde met 1,1 graad Celsius opgewarmd. De gevolgen zijn hiervan zijn steeds zichtbaarder en merkbaarder. Zowel in Nederland als wereldwijd.

Opwarming door uitstoot van broeikasgassen

Sinds de industriële revolutie is de invloed van de mens op het klimaat snel groter geworden. Dit komt vooral door de uitstoot van broeikasgassen als CO₂ en methaan. Broeikasgassen zorgen ervoor dat warmte op de aarde wordt vastgehouden. Daardoor stijgt de temperatuur.

De toename van CO₂ komt vooral door de verbranding van aardolie, aardgas en steenkool. De toename van methaan komt vooral door:

de landbouw, bijvoorbeeld door koeien en rijstvelden;
moerasgas in gebieden met veel water;
weglekken van aardgas.

Gevolgen van klimaatverandering

Meer broeikasgassen in de atmosfeer zorgen voor hogere temperaturen op aarde. Dit heeft grote gevolgen voor mens en natuur. Zo steeg de gemiddelde temperatuur van de aarde met 1,1 graad sinds het einde van de 19e eeuw. In Nederland zelfs met 2,3 graden.

Die opwarming heeft verschillende gevolgen voor Nederland:

De zeespiegel stijgt
Het zeewater warmt op en landijs op Antarctica smelt. Hierdoor stijgt de zeespiegel. Als de uitstoot van broeikasgassen niet vermindert, kan de zeespiegel voor de Nederlandse kust rond het jaar 2100 met 1,2 meter stijgen. Of zelfs richting 2 meter, als het smelten sneller blijkt te gaan. In het jaar 2300 kan het verschil tussen ‘niets doen’ en ‘klimaatopwarming tot 1,5 graad beperken’ vele meters verschil maken. Nederland is extra kwetsbaar omdat een groot deel van Nederland onder de zeespiegel ligt.
Planten en dieren sterven uit
Het groei- en bloeiseizoen begint steeds vroeger. En leefgebieden van dieren en planten veranderen. Daardoor sterven steeds meer dieren- en plantensoorten uit.
Grotere kans op schade door extreem weer
Ook is er steeds vaker extreem weer. Bijvoorbeeld extreme zomerhitte, langere periodes met droogte en extremere zomerbuien. Bij verdere temperatuurstijging wordt de kans hierop nog groter. Waardoor de kans op onder meer waterschade en natuurbranden verder toeneemt. Nederland is extra kwetsbaar voor overstromingen, omdat een deel van het land onder de zeespiegel ligt en er veel rivieren door Nederland stromen. Hoog rivierwater kan moeilijker weglopen in zee.
Gezondheidsproblemen en meer kans op infectieziekten
Het veranderende klimaat is slecht voor de gezondheid van mensen. Denk aan luchtwegproblemen door luchtvervuiling of meer allergische reacties. Door veranderingen in temperatuur, vochtigheid en neerslag krijgen infectieziekten bovendien meer ruimte.

Op de website van Het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI) staat meer informatie over de risico’s van klimaatverandering in Nederland.

Onderzoek over klimaatverandering

De overheid maakt gebruik van de actueelste wetenschappelijke inzichten voor beleid om klimaatverandering tegen te gaan. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) beoordeelt de wetenschappelijke onderzoeken en publiceert rapporten over de stand van de wetenschap. Dit is een organisatie van de Verenigde Naties (VN).

Nederland is samen met 194 andere landen lid van het IPCC. Volgens het IPCC heeft klimaatverandering inmiddels op de hele wereld geleid tot deels onomkeerbare gevolgen, met name door vaker optredende extreme weersomstandigheden.

Miljoenen mensen wereldwijd hebben hierdoor te weinig eten of lopen gevaar door overstromingen. Verder is er in sommige delen van de wereld een forse afname van de biodiversiteit en zijn honderden soorten verloren gegaan. De meest kwetsbare mensen en ecosystemen worden daarbij het meeste getroffen.