Aanpak groei van aandeel biologische landbouw

Minder milieu-impact en meer aandacht voor dieren

Voor biologische landbouw gelden Europese regels die strenger zijn dan voor niet-biologische boeren. Daarnaast hebben biologische producten een eigen Europees keurmerk, zodat consumenten weten dat ze hiermee een duurzame keuze maken. 

Door over te schakelen op biologische landbouw, komen er minder schadelijke stoffen in het milieu. Er worden alleen natuurlijke gewasbeschermingsmiddelen gebruikt, en geen kunstmest en genetisch gemodificeerde organismen. Dit zorgt onder andere voor gezondere bodems, schoner water en meer biodiversiteit. De nadruk ligt op behoud van de gezondheid van ecosystemen. Ook zijn er strengere eisen aan het welzijn en de gezondheid van dieren. Bijvoorbeeld de hoeveelheid ruimte die dieren hebben, wat ze eten en wat voor medicijnen ze krijgen. 

Doel: 15% biologische landbouw in 2030

Eind 2022 was er in Nederland voor 1,8 miljoen hectare aan landbouwoppervlak. 4,4% van deze oppervlakte werd gebruikt voor biologische landbouw (1.951 bedrijven). De komende jaren moet dit percentage groeien tot 15% in 2030. Dit wil de overheid bereiken via het Actieplan groei biologische productie en consumptie. Dit actieplan bestaat uit 3 doelen:

Meer biologische consumptie en een grotere afzetmarkt

Groei van biologische producten in Nederland kan alleen als meer mensen biologische producten kopen. De afgelopen jaren is van het verkochte voedsel ongeveer 3% biologisch. Om dit aandeel  te vergroten en mensen te stimuleren meer biologisch voedsel te kopen, wil de overheid onder andere:

• een marktontwikkelingsteam opzetten dat zich richt op het vergroten van het aantal biologische producten dat te koop is in supermarkten, horeca, catering en speciaalzaken; 
• afspraken maken met supermarkten over voorlichting, ruimte in de schappen en het aanbod van biologische producten;
• consumenten informeren via campagnes en een website;
• het aandeel biologische producten in restaurants van de Rijksoverheid verhogen naar 25%;

Meer biologische productie

Om de biologische productie te laten groeien, moeten veel boeren omschakelen van gangbare naar biologische landbouw. En bestaande biologische boeren moeten hun bedrijf kunnen voortzetten en verder ontwikkelen. Bovendien moeten zowel nieuwe als bestaande boeren een goed verdienmodel hebben. Zodat zij er niet alleen van kunnen leven, maar ook kunnen blijven innoveren. Dit wil de overheid onder andere bereiken door:

• subsidies voor boeren die willen omschakelen of meer willen leren over duurzame landbouw (SABE);
• een landelijke helpdesk voor boeren bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO);
• kennis, advies en financiële steun te bieden vanuit het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid.
• regels voor het pachten van grond aanpassen, zodat biologische boeren meer toegang krijgen tot geschikte en betaalbare grond 

Meer kennis en innovatie

Kennis van biologische landbouw is essentieel om de productie en consumptie te vergroten. En ervoor te zorgen dat meer boeren omschakelen en biologische boeren hun bedrijf innoveren. Zodat het aandeel van biologische landbouw in 2023 groeit naar 15%. Bijvoorbeeld kennis over dierenwelzijn, (voorkoming van) ziekten, biodiversiteit en klimaat. 

Om de biologische landbouw te laten groeien tot 15% in 2030 moet er nog veel gebeuren. De overheid heeft samen met verschillende partijen onderzocht wat de belangrijkste vragen zijn waarop een antwoord moet komen. Enkele van die vragen zijn:

• Hoe vergroten we de biologische consumptie en afzetmarkt?
• Hoe vergroten en verbeteren we plantaardige en dierlijke productie?
• Hoe maken we de omslag naar biologische landbouw?
• Hoe delen en verspreiden we kennis, bijvoorbeeld in het onderwijs?

Meer van dit soort kennisvragen staan in de Kennisagenda biologische productie en consumptie. Hierin staat ook hoe er antwoord kan komen op deze vragen, om zo de kennis over biologische productie en consumptie te vergroten.