Wat zijn mijn rechten en plichten als ik word aangehouden voor een strafbaar feit?

Als de politie u aanhoudt wegens een strafbaar feit, mag de politie u verhoren op het politiebureau. Jongeren onder de 18 jaar mogen ook verhoord worden door de politie. De ouders hoeven daar niet bij aanwezig te zijn. De politie brengt hen wel zo snel mogelijk op de hoogte.

Weet wat uw rechten zijn

Bent u als verdachte aangehouden en meegenomen naar het politiebureau voor verhoor? Dan is het belangrijk dat u weet wat uw rechten zijn. Op het politiebureau krijgt u een brochure met daarin uw rechten. U heeft bijvoorbeeld recht op bijstand van een advocaat.

Sinds 1 maart 2017 heeft een verdachte recht op bijstand van een advocaat voorafgaand en tijdens het politieverhoor. De politie mag u bij een verdenking van een ernstig feit iets langer vasthouden voor onderzoek dan vroeger. Zo is er voldoende tijd voor de bijstand van een advocaat rondom het politieverhoor.

Vasthouden voor onderzoek en inverzekeringstelling

Sinds 1 maart 2017 mag de politie u maximaal 9 uur vasthouden voor onderzoek. Bijvoorbeeld om uw vingerafdrukken af te nemen of foto’s te maken. De tijd tussen 0.00 uur en 9.00 uur telt hierbij niet mee. In totaal kan de politie u dus maximaal 18 uur vasthouden voor onderzoek.

De (hulp)officier van justitie kan bepalen dat u langer op het bureau moet blijven voor verhoor. U wordt dan in verzekering gesteld. Bij uw inverzekeringstelling krijgt u een advocaat aangewezen die u rechtsbijstand verleent. U kunt ook zelf een advocaat kiezen.

Verlenging inverzekeringstelling

Uw inverzekeringstelling duurt in eerste instantie maximaal 3 dagen. In deze periode overlegt de politie met een officier van justitie wat er verder moet gebeuren. Er zijn 3 mogelijkheden:

• de politie houdt u nog maximaal 3 dagen langer vast op het politiebureau;
• de politie laat u vrij;
• u wordt voorgeleid aan de officier van justitie.

Voorgeleiding aan officier van justitie

Als u wordt voorgeleid aan de officier van justitie, heeft hij uw dossier al van de politie ontvangen. Hij kent dus de feiten. Na de voorgeleiding zijn er 2 mogelijkheden:

• De officier van justitie vindt het niet nodig dat u nog langer vast blijft zitten. U komt dan vrij. Als de officier van justitie besluit u te vervolgen, krijgt u een dagvaarding mee. Daarin staat wanneer uw zaak voor de rechter komt.
• De officier van justitie vindt dat u nog langer vast moet blijven zitten. Hij vraagt de rechter-commissaris om een bevel tot bewaring af te geven. Daarmee begint uw voorlopige hechtenis.

Voorlopige hechtenis

Bij voorlopige hechtenis (gevangenhouding) gaat u meestal naar een huis van bewaring. Mogelijk gaat u voor verhoor weer terug naar het politiebureau. Bewaring duurt maximaal 14 dagen. Verlenging is niet mogelijk. Wil de officier van justitie u langer vasthouden? Dan moet hij de rechtbank om een bevel tot gevangenhouding vragen.

De zogeheten raadkamer van de rechtbank beoordeelt dit verzoek. De raadkamer bestaat uit 3 rechters bij de beslissing over uw gevangenhouding. Een bevel tot gevangenhouding geldt voor maximaal 90 dagen.

Onderzoek door de rechter-commissaris (of met zijn toestemming)

Soms doet de officier van justitie een vordering tot het verrichten van onderzoek door de rechter-commissaris. Een aantal onderzoeken kan alleen met toestemming van de rechter-commissaris worden verricht. De rechter-commissaris kan bijvoorbeeld toestemming geven aan de officier van justitie om een woning te doorzoeken. Of om een verdachte aan lichaam of kleding te onderzoeken.

Verdere vervolging of niet

Verdere vervolging betekent dat de officier van justitie uw zaak aan de rechter wil voorleggen. U krijgt een dagvaarding om voor de rechter te verschijnen. Als de officier van justitie uw zaak niet aan de rechter voorlegt, heet dat seponeren. De politie en de officier van justitie bewaren de gegevens van uw zaak wel. Als u nog eens wordt aangehouden, kunnen deze gegevens erbij worden gehaald.

Totale lengte voorarrest

De totale periode waarin u heeft vastgezeten voor uw eventuele veroordeling, heet voorarrest. Deze periode kan in totaal uiterlijk 110 dagen duren:

• maximaal 2 keer 3 dagen inverzekeringstelling;
• maximaal 14 dagen bewaring;
• maximaal 90 dagen gevangenhouding.

De 18 uur voor onderzoek tellen niet mee.

Na een veroordeling gaan de dagen dat u in voorarrest hebt gezeten van uw straf af. Een rechtszitting begint normaal gesproken binnen de termijn van 110 dagen.

Schadevergoeding als u vrij komt zonder straf

Komt u na uw voorarrest vrij zonder straf of boete? Dan kunt u een schadevergoeding vragen. U doet dit binnen 3 maanden. Uw advocaat helpt  u daarbij.