Maatregelen tegen luchtvervuiling

Risico's van luchtvervuiling

Luchtverontreiniging heeft gevolgen voor de natuur en is slecht voor de gezondheid van mensen. Fijnstof en stikstofdioxide kunnen bijvoorbeeld leiden tot longklachten, hart- en vaatziekten en vroegtijdig overlijden.

Jaarlijkse monitoring luchtkwaliteit

De overheid controleert jaarlijks hoe het is met de luchtvervuiling. De resultaten van deze controle staan in de monitoringstool luchtkwaliteit en de monitoringsrapportage luchtkwaliteit.

Extra maatregelen tegen luchtvervuiling

Tijdens de controle kan blijken dat Nederland de doelstellingen uit het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) niet op tijd haalt. Is dat het geval, dan neemt de overheid extra maatregelen. Dit kunnen landelijke of plaatselijke maatregelen zijn. 

Schone Lucht Akkoord

Sinds 13 januari 2020 loopt het Schone Lucht Akkoord. Hiermee zijn de deelnemende provincies en gemeenten, samen met het Rijk, verplicht om maatregelen te nemen die de lucht schoner en gezonder moet maken. Alle provincies en ruim 100 gemeenten doen inmiddels mee.

Milieuzones voor diesel-personenauto’s

Sinds 1 januari 2020 gelden landelijke regels voor gemeenten met milieuzones. In milieuzones mogen gemeenten oudere dieselauto's, vrachtwagens en bussen weren die veel luchtvervuiling veroorzaken. Bekijk welke regels er per gemeente gelden op Milieuzones.nl.

Auto's, bussen en vrachtwagens op benzine mogen altijd de milieuzone inrijden. 

Vanaf 2025 alle nieuwe bussen zonder uitstoot

Vanaf 2025 rijden alle nieuwe bussen voor openbaar vervoer zonder uitstoot. De bussen rijden dan elektrisch of op waterstof en leveren fors minder luchtverontreiniging. En de energie moet volledig duurzaam zijn opgewekt uit zonnepanelen of windmolens.

Milieuzone voor vrachtverkeer

Gemeenten kunnen met milieuzones (delen van) de stad afsluiten voor de meest vervuilende vrachtwagens.

Luchtkwaliteit gevoelige bestemmingen

Het Schone Lucht Akkoord heeft een advies opgesteld over het vestigen van gevoelige functies (plekken waar gevoelige groepen langdurige blijven) om gezondheidseffecten te voorkomen. Het advies is verplicht voor partijen van het Akkoord. Het Besluit gevoelige bestemmingen (luchtkwaliteitseisen) is per 1 januari 2024 vervallen, met de inwerkingtreding van de Omgevingswet. Vestiging of uitbreiding van gevoelige bestemmingen mag alleen als dit kan binnen de grenswaarden voor de luchtkwaliteit.

Programma om grenswaarden luchtkwaliteit te halen

Het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) moest ervoor zorgen dat Nederland de Europese grenswaarden op tijd zou halen. Rijk, provincies en gemeenten zetten zich hiervoor in. Het NSL liep af bij de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024. Voor projecten van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) geldt onder de Omgevingswet een andere besluitvormingsprocedure.