Gematigde groei - rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050
De Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 vindt dat Nederland moet kiezen voor een gematigde groei van de bevolking tot 2050 naar 19 tot 20 miljoen mensen. Dit is belangrijk om ervoor te zorgen dat wonen, zorg en onderwijs voor iedereen goed bereikbaar blijven. Ook helpt het om de leefbaarheid in het land te behouden.
Daarvoor is een sterke, slimme economie nodig. En daarbij horen politieke keuzes over de gewenste omvang en vormen van migratie, net als voorbereiding op de gevolgen van vergrijzing.
Gematigde groei - rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050
Moderate growth - report of the Statecommission Demographic Developments 2050
Vergrijzing en veranderende samenleving
De komende jaren verandert niet alleen het aantal mensen in Nederland, maar ook wie er in Nederland wonen. Er komt meer culturele diversiteit. Tegelijk worden veel mensen ouder. In de komende 10 tot 15 jaar bereikt de vergrijzing een piek, en daarna blijft Nederland relatief 'oud'.
Volgens het rapport ‘Gematigde groei’ zorgt de vergrijzing voor tekorten aan personeel. Er moeten ook andere woningen komen, bijvoorbeeld voor kleinere huishoudens van ouderen. En er zullen meer mensen zorg nodig hebben.
De effecten van vergrijzing en migratie zijn niet overal in het land gelijk. In sommige regio’s is de druk op voorzieningen groter. In andere neemt de vergrijzing juist harder toe. Ook groeien de verschillen tussen jong en oud, tussen hoog- en laagopgeleiden, en tussen mensen met en zonder migratieachtergrond. Dit heeft gevolgen voor de sociale samenhang in ons land.
Bevolking van 19 tot 20 miljoen in 2050
De staatscommissie bepleit daarom het vormgeven van een gematigde groei van de bevolking naar 19 à 20 miljoen mensen in 2050. Dat is beter dan een scenario met bevolkingskrimp (minder dan 18 miljoen mensen) of juist met hoge groei (21 tot 23 miljoen mensen). Gematigde groei helpt om:
- de economie sterk te houden,
- zonder dat de druk op wonen, zorg en onderwijs te groot wordt.
Dit vraagt om een duidelijke lange termijnvisie, die verder gaat dan één kabinetsperiode en verschillende grote onderwerpen zoals onderwijs, economie, ruimtegebruik, maar ook zorg en sociale zekerheid verbindt. Belangrijk daarbij is dat Nederland kiest voor een kwalitatief hoogproductieve economie en brede welvaart.
Politieke keuzes nodig
Om gematigde groei te bereiken, zijn nationale en internationale keuzes nodig die arbeidsmigratie, gezinsmigratie, asielmigratie en studiemigratie beïnvloeden. Maar ook keuzes die Nederland voorbereiden op verdere vergrijzing.
Kortom, er zijn goede plannen nodig voor ruimte, wonen, economie en publieke diensten om zo brede welvaart te behouden. Denk aan slimme en duurzame woningbouw, die tegelijk helpt bij klimaat- en energiedoelen.
De staatscommissie benadrukt dat zulke keuzes niet alleen nodig zijn, maar ook haalbaar en realistisch. Dit is het antwoord op de vraag van de Tweede Kamer, die de commissie had gevraagd om met een advies te komen.
Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050
In september 2022 is de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 ingesteld op verzoek van de Tweede Kamer. De commissie kreeg de opdracht om advies te geven over wat Nederland kan doen bij belangrijke veranderingen in de bevolking, zoals vergrijzing en migratie. De commissie moest daarbij kijken naar de gevolgen tot minstens 2050, en rekening houden met brede welvaartsbenadering.
In november 2022 vroeg de Tweede Kamer via een motie aan de regering om ook het Caribische deel van Nederland mee te nemen in het werk van de commissie, naast het Europese deel van Nederland.
De Staatscommissie heeft haar werkzaamheden inmiddels afgerond en is zodoende formeel opgeheven. Eerdere publicaties en meer informatie kunt u vinden in het archief van de websites van de rijksoverheid.