Toespraak minister Frank Rijkaart van BZK bij de uitreiking van de Overheidsawards 2025

Finalisten, collega’s, dames en heren,

Wat een feest om hier vanavond te staan. In deze prachtige Koninklijke Schouwburg, waar al zoveel mooie verhalen zijn verteld, voegen we vanavond een nieuw hoofdstuk toe. Een hoofdstuk over de mensen die elke dag, vaak onzichtbaar, ons land een stukje beter maken.

De overheid komt regelmatig negatief in het nieuws. Te langzaam, te complex, te ver van de burger: we kennen de kritiek en nemen die serieus. Maar wat onvoldoende aandacht krijgt, zijn de dingen die wél goed gaan bij de overheid.

Vanavond zetten we de mensen in het zonnetje die laten zien wat er wél mogelijk is. De mensen die inspireren, vernieuwen en vooroplopen. Want dat is wat we met de Overheidsawards vieren: leiderschap en innovatie in actie.

In mijn vrije tijd ben ik smid. Daar heb ik geleerd hoe je met geduld, precisie, en kracht iets moois kunt creëren uit ruw materiaal. En dat is precies wat ú doet. U neemt het ruwe materiaal van onze samenleving - de uitdagingen, de problemen, de kansen - en smeedt daar iets waardevols uit. Iets dat standhoudt. Iets waar je trots op kunt zijn.

Als smid weet ik: daarvoor heb je niet alleen kracht nodig, maar ook visie. Je moet weten wat je wilt maken en hoe je dat kunt bereiken. Je moet durven experimenteren, falen, leren, en uiteindelijk iets creëren dat echt werkt. Dat is leiderschap. Dat is wat nodig is om te vernieuwen.

Want leiderschap gaat niet over macht, maar over vertrouwen.

Niet over controle, maar over samenwerking.

Niet over "ik", maar over "wij".

Leiderschap is de bereidheid om te zeggen: "Dit kan beter. En ik ga ervoor zorgen dat het beter wordt. Samen met mijn collega’s."

Dat is precies wat onze finalisten voor de beste Overheidsmanager van 2025 doen. Ik noem nog even hun namen:

  • Maarten van Aalst, die als hoofddirecteur van het KNMI niet alleen het weer voorspelt, maar ook de toekomst van ons klimaat.
  • En Vincent Bergsma, secretaris-directeur van het Waterschap Hollandse Delta, die verantwoordelijk is voor veilige dijken, schoon water en afvalwaterzuivering.
  • En als derde finalist Diemer Kransen. Hij is algemeen directeur en regionaal commandant van de Brandweer in de Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland. Zijn kracht ligt in het combineren van daadkracht en empathie.

Mag ik een groot applaus voor deze finalisten?

Dan kom ik bij de vernieuwers, de innovators. Want innovatie is de motor die de overheid vooruit helpt in een wereld die voortdurend verandert.

De Innovatie Barometer laat iets opvallends zien: in 2021 was 86% van onze organisaties bezig met vernieuwing. Nu is dat nog maar 76%. Dat is een daling die we serieus moeten nemen. Want om kosten te besparen en in te spelen op het tekort aan werknemers kunnen we niet zonder innovatie.

Mijn boodschap is simpel: kijk over de schutting van je eigen organisatie. Werk samen met andere overheden, met bedrijven, en met burgers. Want echte vooruitgang boek je niet in je eentje, maar door elkaars kracht te bundelen.

Innovatie groeit alleen als je mensen de ruimte geeft. Ruimte om te proberen, om fouten te maken, en daar wijs van te worden. Zo bouwen we aan de oplossingen van morgen.

Kijk naar onze finalisten voor Beste Overheidsinnovatie 2025. Zij laten zien hoe je innovatie aanpakt:

  • Slim Strandnet levert niet alleen stroom, maar ook vertrouwen en zeggenschap.
  • voorRecht-rechtspraak zet een chatbot in, zodat burgers zelf conflicten op kunnen lossen en het recht toegankelijker wordt.
  • Gegevensboekhouding regelt goed beheer van gegevens en maakt de overheid betrouwbaarder.

Mag ik ook voor deze finalisten een groot applaus?

De innovaties waar zij aan werken, zijn geen voorzichtige stapjes, maar grote sprongen vooruit. Dat doen deze finalisten door durf te tonen, door van elkaar te leren, en door samen te werken: niet alleen binnen de eigen muren, maar ook daarbuiten.

Want elke innovatie begint met één vraag: "Wat als we het anders doen?"

Dat is precies waar we vanavond voor staan: een overheid die niet praat, maar doet.

Die niet wacht, maar aan de slag gaat.

Met geduld, precisie, en de bereidheid om te leren. Net als in de smederij.

Deze awards zijn dan ook geen eindpunt, maar een bevestiging: we zijn op de goede weg.

We gaan zo horen wie de winnaars zijn. Zij verdienen onze bewondering en complimenten. En dat geldt natuurlijk voor alle finalisten. Maar vanavond proosten we ook op de collega’s buiten de zaal.

Op iedereen die bij de overheid werkt.

Op al die mensen die zich elke dag weer inzetten voor de samenleving. Die ons land draaiende houden, zonder zich op de borst te kloppen. Daar mogen we best trots op zijn.

Dus laten we morgen, met dezelfde energie, weer aan de slag gaan.

Samen, voor ons prachtige land!

Ik wens u nog een mooie avond!

Dank u wel.