Aanpakken constructies belastingontwijking

Belastingplichtigen maken gebruik van mogelijkheden in de wet om belasting te ontwijken. Zij gebruiken hiervoor bijvoorbeeld verschillen in belastingstelsels van verschillende landen. Ook zijn er belastingplichtigen die in strijd met de wet minder belasting betalen. Bijvoorbeeld door bewust inkomsten niet aan te geven. De Rijksoverheid neemt hier verschillende maatregelen tegen.

Voorkomen misbruik belastingstelsel

De Rijksoverheid neemt verschillende concrete maatregelen om belastingontwijking en belastingontduiking tegen te gaan. Bijvoorbeeld: 

  • in 2019 ging er via Nederland nog zo'n € 37 miljard aan renten, royalty’s en dividend naar laagbelastende landen. Dat zijn landen die geen of te weinig (minder dan 9%) belasting heffen. Hierop neemt het kabinet de volgende maatregelen:
    • Bronbelasting op renten en royalty’s.
      Sommige landen heffen niet of nauwelijks belasting. Vanaf 2021 heft Nederland belasting over betalingen van renten of royalty’s aan een bedrijf binnen hetzelfde concern dat in een laagbelastend land gevestigd is. Het bronbelastingtarief is gelijk aan het hoogste tarief in de vennootschapsbelasting (momenteel 25,8%). 
    • Aanvullende bronbelasting op dividend. 
      Hiermee worden ook betalingen van winstuitkeringen aanvullend belast, als deze naar landen gaan die geen of te weinig belasting heffen. De maatregel is vanaf 1 januari 2024 ingegaan. In 2023 ging nog maar € 7 miljard naar laagbelastende landen. Hierin is het effect van de aanvullende bronbelasting nog niet meegenomen. De verwachting is dat deze geldstroom van € 5,7 miljard aan dividenden vanaf 2025 minder wordt.
  • Met het Multilateraal Instrument (MLI) kan Nederland zonder onderhandelingen het belastingverdrag met een grote groep landen in één keer veranderen. Dit om belastingontwijking tegen te gaan. Nederland is hierin ook strenger dan veel andere landen.

Vergroten transparantie en integriteit

Verder neemt de Rijksoverheid ook verschillende algemene maatregelen om belastingontwijking tegen te gaan. Bijvoorbeeld:

  • Nederland heeft een eigen lijst van landen met een lage belasting. Nederland gebruikt deze lijst voor (het toepassen van) verschillende maatregelen. Zoals de bronbelasting op rente en royalty’s.
  • Belastingadviseurs, accountants en andere financiële instellingen moeten vanaf 1 januari 2021 ongebruikelijke en verdachte constructies melden bij de Belastingdienst. Deze gegevens worden vervolgens automatisch uitgewisseld tussen de verschillende belastingdiensten in de EU.
  • Er komen meer internationale richtlijnen voor het uitwisselen van informatie. Vanaf 1 januari 2023 zijn digitale platformen verplicht informatie over hun verkopers te verstrekken aan een belastingdienst in een EU-lidstaat. De belastingdiensten wisselen deze informatie uit, zodat ze weten welke inkomsten hun inwoners via digitale platformen verdienen. Deze informatie kunnen ze gebruiken bij het heffen van belastingen.
  • Vanaf 1 januari 2026 willen belastingdiensten ook gegevens uitwisselen over cryptovaluta en e-money. Hiervoor wordt aan een wetsvoorstel gewerkt.