Spreektekst minister Rijkaart voor de lancering van de discriminatietoets
Minister Rijkaart ( BZK) sprak bij de lancering van de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening op 3 november 2025 in in Den Haag. De toets helpt gemeenten en andere publieke organisaties om discriminatie in hun dienstverlening tijdig te signaleren en te voorkomen.
Dames en heren,
Stel je voor:je vraagt een toeslag aan bij een overheidsinstantie. Je voldoet aan alle eisen. Toch word je extra gecontroleerd – vanwege je achternaam.
Je loopt stage bij een gemeente. Je doet je werk goed. Maar je collega’s nemen je niet serieus. "Jij past hier niet echt," hoor je.
Dit zijn geen losse incidenten. Dit is een patroon. Een patroon dat 1,6 miljoen Nederlanders raakt. Eén op de tien mensen ervaart discriminatie, soms elke dag.
Daar moeten we ons van bewust zijn en juist als overheid het goede voorbeeld geven. Niet alleen in woorden, maar ook in daden.
Maar hoe weten we of onze eigen organisaties – onze ministeries, gemeenten, uitvoeringsinstanties – vrij zijn van discriminatie? Daarvoor hebben we een spiegel nodig. Een instrument dat niet beschuldigt, maar inzicht geeft en helpt verbeteren.
Vandaag lanceren we die spiegel: de Discriminatietoets Publieke Dienstverlening (DPD), ontwikkeld door de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme. Ik wil Joyce Sylvester en haar team bedanken voor dit belangrijke werk. Want deze toets is geen papierwerk – het is een praktisch en effectief instrument, getest door DUO, de Douane en de gemeente Arnhem. 3 organisaties die met deze toets aan de slag zijn gegaan. Dat verdient erkenning – en navolging.
Aan de hand van de pilot heeft de Staatscommissie de DPD verder ontwikkeld. En vandaag zien we – ook hier in de zaal - veel enthousiasme. Maar hoe gaan we nu verder?
Mijn ministerie heeft de afgelopen maanden gesproken met de Staatscommissie, de VNG en programma’s als Netwerk Publieke Dienstverleners en Werk aan Uitvoering.
We werken aan 2 concrete stappen:
- Inbedding in bestaande structuren.
De toets mag geen losse actie zijn, maar moet onderdeel worden van een grotere gereedschapskist met maatregelen.
- Begeleiding van organisaties.
We moeten organisaties begeleiden bij het doorlopen van de toets en het opvolgen van de maatregelen. Als minister van Binnenlandse Zaken draag ik hierin een speciale verantwoordelijkheid. Niet alleen als hoeder van de Grondwet, maar ook als coördinator van dit beleid. Daarom laat ik deze toets niet in een la belanden. We zetten nu al stappen, zodat mijn opvolger hierop verder kan bouwen.
Want de Discriminatietoets is geen vrijblijvende oefening. Zo’n toets heeft alleen waarde als we er ook iets mee dóén.
De DPD brengt blinde vlekken in zicht. Laat dit het begin zijn van een betere dienstverlening. Van een overheid die voor iedereen werkt. Want onze Grondwet belooft iets heel eenvoudigs, maar fundamenteels: gelijke behandeling. Voor iedereen. Zonder uitzondering. En dat is precies waar wij als overheid voor moeten zorgen.
Dus laten we vandaag beginnen met wat we kunnen verbeteren. Met deze toets. Met deze stap. Met elkaar.
Dank u wel.