Circulaire economie in 2050

De Nederlandse economie moet in 2050 volledig circulair zijn. Dat betekent dat producten en grondstoffen opnieuw gebruikt worden en er bijna geen afval meer is. De overheid maakt afspraken met bedrijven en andere organisaties om circulair te werken.

Circulaire economie: minder grondstoffen nodig

Door de wereldwijde vraag naar producten en grondstoffen worden de voorraden grondstoffen kleiner. Dat leidt ertoe dat ze niet altijd meer te krijgen zijn. Of niet zo snel. Ook wil Nederland voor grondstoffen niet afhankelijk zijn van landen buiten Europa.

Als de Nederlandse economie circulair wordt, zijn er minder grondstoffen nodig. Veel grondstoffen worden dan opnieuw gebruikt. Of ze worden vervangen door duurzame biogrondstoffen, zoals houtsnippers of maisafval. Dat is goed voor de economie, het klimaat en de biodiversiteit omdat:

de uitstoot van broeikasgassen omlaaggaat als er minder grondstoffen geproduceerd en verwerkt worden;
de hoeveelheid (zwerf)afval op straat en in de natuur minder wordt;
Nederland minder afhankelijk wordt van andere landen voor grondstoffen voor industrie en voedsel;
het nieuwe banen en bedrijven oplevert, bijvoorbeeld in de reparatiesector;
de manier van ondernemen verandert, bijvoorbeeld omdat bedrijven meer abonnementen en leaseproducten aanbieden. Denk aan een fietsabonnement. Of aan een bedrijf dat een matras na gebruik weer terugneemt om te recyclen.

Omslag naar circulaire economie versnellen

De overheid bekijkt wat er nodig is om snel minder grondstoffen te hoeven gebruiken. En om minder afval te produceren. Alle maatregelen staan in het Nationaal Programma Circulaire Economie 2023-2030 en het Nationaal Programma Circulaire Economie 2025.

Voorbeelden van maatregelen van de overheid zijn:

De Rijksoverheid koopt zelf circulair in.
De overheid stimuleert het delen van producten. Buren kunnen bijvoorbeeld een auto delen, waardoor er in totaal minder auto’s nodig zijn.
De overheid stimuleert de industrie om meer biomassa als grondstof te gebruiken, in plaats van aardolie en andere fossiele brandstoffen. Voor het maken van bijvoorbeeld chemicaliën, textiel, energie, voedsel en veevoer. Dat verkleint de CO₂-uitstoot van de industrie.

Circulair werken door bedrijven en industrie

De overheid heeft doelen gesteld voor een circulaire economie. Ze spreekt met bedrijven hoe zij die doelen bereiken.

De overheid en de bouwsector hebben bijvoorbeeld afgesproken om de bouw duurzamer te maken. Bijvoorbeeld door hergebruik van sloopmateriaal en bouwafval. En door duurzamere grondstoffen te gebruiken, zoals hennep en hout.

Bedrijven kunnen ook met elkaar afspreken hoe zij het best circulair kunnen werken. Fabrikanten gaan bijvoorbeeld metalen hergebruiken of op zoek naar andere materialen, zoals biomassa. Of ze maken de productieprocessen duurzamer. Denk bijvoorbeeld aan windturbines, zonnepanelen en andere technologie waarvoor veel materiaal nodig is, waaronder metalen. Het gebruik en winnen van metalen zijn vaak schadelijk voor het milieu.

Internationaal samenwerken voor een circulaire toekomst

Veel bedrijven werken internationaal. Grondstoffen, producten en afval gaan de hele wereld over: grondstoffen komen bijvoorbeeld uit Azië en afgedankte producten of materialen eindigen bijvoorbeeld in Afrika.

Daarom werkt de overheid zoveel mogelijk samen met andere landen aan een circulaire economie. Binnen de Europese Unie (EU), maar ook binnen de Verenigde Naties.

In de EU heeft Nederland voorgesteld om de industrie te helpen om meer plastic te recyclen in Europa. Daardoor is er minder aardolie en plastic uit andere landen nodig.

Nederland is lid van het Platform for Accelerating the Circular Economy (PACE). Samen met meer dan 40 landen, bedrijven en internationale organisaties werkt PACE aan het versnellen van de circulaire economie.

Kennis en vaardigheden voor een circulaire economie

Voor de overgang naar een circulaire, duurzame economie zijn mensen met de juiste kennis en vaardigheden nodig. En mensen die elkaar verder helpen. De Rijksoverheid investeert daarom bijvoorbeeld in:

een register waarin consumenten een goede reparateur kunnen vinden;
het helpen veranderen van gedrag van consumenten, bijvoorbeeld met de campagne Zet ook de knop om;
het Versnellingshuis Nederland circulair, een organisatie voor ondernemers die circulair willen ondernemen;
regionale samenwerking, waarbij overheden en bedrijven bijvoorbeeld samen kijken hoeveel ruimte circulaire bedrijven nodig hebben.

Plannen en bijsturen op weg naar 2050

Om ervoor te zorgen dat Nederland in 2050 een volledig circulaire economie heeft, bekijkt de overheid of tussentijdse aanpassingen van de plannen nodig zijn:

elke 2 jaar verschijnt de Integrale Circulaire Economie Rapportage (ICER) van het Planbureau voor de Leefomgeving;
elke 2 jaar wordt op de Nationale Conferentie Circulaire Economie de voortgang besproken.