Digitale euro

Extra manier om digitaal te betalen

De digitale euro is een extra manier om in de toekomst mee te betalen. We betalen nu met 2 soorten geld: commercieel geld en publiek geld. Commercieel geld is het geld op een bankrekening. Banken geven dit geld uit. Daarnaast is er publiek geld. Dit is het brief- en muntgeld dat wordt uitgegeven door de Europese Centrale Bank (ECB) en lidstaten. De digitale euro is ook publiek geld. Het is dus hetzelfde als brief- of muntgeld van de ECB en de lidstaten. Maar dan digitaal. De digitale euro heet ook wel digitaal centralebankgeld, of central bank digital currency (CBDC).

Er is ook een overzicht met veelgestelde vragen over de digitale euro.

Voordelen digitale euro

De digitale euro biedt verschillende voordelen. De digitale euro: 

• biedt nieuwe betaalopties. Zoals betalen met een mobiel als er even geen internet of stroom is;
• zorgt ervoor dat mensen overal in de EU digitaal kunnen betalen;
• maakt het betaalverkeer in Nederland en de EU onafhankelijker van bedrijven buiten de EU. Dat ondersteunt de zelfstandigheid (strategische autonomie) van Europa, omdat Europese partijen dan vaker de betalingen zullen regelen; 
• zorgt ervoor dat er voldoende publiek geld in omloop blijft. Ook als mensen steeds meer met een app of pinpas betalen (commercieel geld).

Wanneer komt de digitale euro

De plannen voor de digitale euro zijn nog niet goedgekeurd. De Europese Commissie presenteerde op 28 juni 2023 een voorstel voor de introductie van de digitale euro (Engels). 

Op basis hiervan bereikten de EU-landen op 19 december 2025 een akkoord over de digitale euro (Engels). Het Europees Parlement moet ook nog haar positie bepalen over de digitale euro. Mocht het Europees Parlement tot een akkoord komen, dan moeten de EU-landen en het Europees Parlement tot een overeenstemming komen over de definitieve inhoud van de wet over de digitale euro. Wanneer dat precies gebeurt, is nu nog niet bekend. Zonder akkoord tussen het Europees Parlement en EU-landen kan er geen digitale euro komen. Als er wel een akkoord komt, moeten er nog veel voorbereidingen getroffen worden. Een digitale euro is er daarom op zijn vroegst in 2029.

Betalen met de digitale euro

De digitale euro wordt een wettig betaalmiddel, net als contant geld. Dat betekent dat er in de hele EU mee betaald moet kunnen worden. Als winkeliers nu pinbetalingen accepteren, zullen ze op dezelfde manier digitale euro betalingen moeten accepteren. Het is niet verplicht om met een digitale euro te betalen.

Iedereen kan straks bij een bank een nieuwe rekening openen om met digitale euro’s te betalen. 

De rekening voor digitale euro’s werkt via de app van de bank of via een aparte app van de ECB. Er komt een maximumbedrag aan digitale euro’s dat op een rekening kan staan. Dit voorkomt dat mensen al hun geld weghalen bij banken en wisselen voor digitale euro’s. Dat zou de financiële stabiliteit in gevaar kunnen brengen. De digitale euro bedoeld om mee te betalen en niet om mee te sparen. Daarom ontvangen mensen geen rente over het bedrag op een digitale euro rekening.

Er komt ook de mogelijkheid om offline te betalen met de digitale euro, bijvoorbeeld door telefoons dicht bij elkaar te houden. Dit is handig wanneer er bijvoorbeeld geen internet is of de bank een storing heeft. Daarnaast komt er een pas met een saldo voor de digitale euro.

Kosten

Betalen met de digitale euro is gratis. Net zoals het openen of sluiten van een digitale euro rekening. Het opzetten en mogelijk maken van de digitale euro kost wel geld. De Europese Centrale Bank neemt een deel van de kosten van het betalingsverkeer op zich. Daarnaast leveren banken, betaaldienstverleners en winkeliers een bijdrage. In het akkoord van de EU-landen zijn winkeliers in de eerste jaren beschermd tegen hogere tarieven die zij aan banken en betaaldienstverleners moeten betalen voor betalingen met de digitale euro door een maximale hoogte voor de tarieven. Als na enkele jaren meer bekend is over de daadwerkelijke kosten voor banken en betaaldienstverleners, komt er een aanpassing van de maximale hoogte.

Verschillen digitale euro met crypto en stablecoins

Een digitale euro is niet hetzelfde als een cryptomunt of stablecoins. Cryptomunten staan voor ‘digitale waarde’. Deze waarde wordt uitgewisseld via een bepaalde technologie (distributed ledger technology of blockchain). De waarde van crypto’s stijgen en dalen. Stablecoins worden door commerciële partijen uitgegeven en zijn gekoppeld aan een valuta. Ook hier kan de waarde veranderen. Een digitale euro is altijd evenveel waard als een euro in contant geld of op een gewone bankrekening.

Privacy van betalingen

De digitale euro wordt in het akkoord van de EU-landen niet programmeerbaar. Dat betekent dat de overheid of de ECB niet bepalen wat er met de digitale euro gekocht wordt. Gegevens over betalingen zijn voor de overheid of de ECB niet te herleiden tot individuele gebruikers. Overheden volgen geen persoonlijke transacties en doen dat ook in de toekomst niet. Bij online betalingen met de digitale euro is de privacy daarom vergelijkbaar met andere digitale betaalmethoden, zoals pinnen of betalen met een telefoon. De offline digitale euro biedt meer privacy en lijkt op een betaling met contant geld. Aanbieders van deze mogelijkheid, namelijk banken, zien alleen welk bedrag erbij is gekomen of eraf is gegaan. Banken zien niet van en naar wie het geld is overgemaakt.