Nederlands Herstel en veerkrachtplan
De Europese Unie (EU) maakt geld vrij voor het herstel van EU-landen na de coronacrisis. EU-lidstaten moeten een Herstel- en Veerkrachtplan (HVP) opstellen, waarin staat naar welke hervormingen en investeringen het geld gaat. De EU heeft het Nederlands Herstel- en Veerkrachtplan in Oktober 2022 goedgekeurd. Nederland krijgt € 4,7 miljard. Hier komt € 735 miljoen bij voor REPowerEU.
Next Generation EU
In de zomer van 2020 besloten de EU-lidstaten tot een gezamenlijke aanpak om te herstellen van de coronacrisis. In februari 2021 is daarom de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit opgericht. Dit is een tijdelijk middel waarmee de EU subsidies en leningen aan EU-landen kan geven om te investeren in hervorming. De Herstel- en Veerkrachtfaciliteit is onderdeel van NextGenerationEU (europa.eu). Dit helpt landen bij het herstel van hun economie na de coronacrisis.
Eisen aan het HVP
Nationale plannen moeten aan een aantal eisen voldoen. Zo moeten EU-lidstaten 37% van de investeringen besteden aan de groene transitie. Een aantal van deze investeringen draagt bij aan de doelen van de Europese Green Deal. Bijvoorbeeld de maatregel Wind op Zee. Naast de groene transitie moet minimaal 20% bijdragen aan digitalisering.
De plannen moeten bijdragen aan een doeltreffende aanpak van de landspecifieke aanbevelingen uit het Europees Semester. Hiermee coördineert de EU het budgettair, economisch en sociaal beleid in de EU. Nederland kreeg bijvoorbeeld het advies om het pensioenstelsel eerlijker en transparanter te maken. Nederland doet dit onder andere door het pensioenstelsel te hervormen. Het nieuwe pensioenstelsel wordt transparanter, eerlijker en schokbestendiger en sluit beter aan bij de veranderende arbeidsmarkt.
Nederland krijgt het geld alleen als het de afgesproken doelen voor hervormingen en investeringen haalt. De uitbetaling gebeurt in delen, als de Europese Commissie de betaalverzoeken van Nederland goedkeurt.
Inhoud Nederlands plan
In het Nederlandse HVP staan 53 maatregelen, waarvan 25 hervormingen en 28 investeringen. Het kabinet gebruikt bijna de helft (54,9%) van de middelen voor de groene transitie. En 25,6% voor de digitalisering.
De maatregelen in het Nederlandse HVP kennen 6 belangrijke thema’s:
- de groene transitie;
- digitalisering;
- duurzaam en betaalbaar wonen;
- verbeteren arbeidsmarkt, pensioenen en onderwijs;
- versterken gezondheidszorg;
- bestrijding belastingontwijking en witwassen.
De hervormingen en investeringen moeten snel worden doorgevoerd, omdat alle maatregelen vóór augustus 2026 klaar moeten zijn.
Minder afhankelijk van Rusland door REPowerEU
Vanwege de Russische oorlog in Oekraïne heeft de Europese Commissie begin 2022 REPowerEU gepresenteerd. Dit plan helpt de EU-lidstaten om minder afhankelijk te worden van gas en energie uit Rusland. Denk hierbij aan maatregelen om:
- energie te besparen;
- meer verschillende soorten energiebronnen te gebruiken;
- en de overgang naar hernieuwbare energie te ondersteunen.
EU-landen moeten in het HVP maatregelen opnemen die bijdragen aan de doelen van REPowerEU. 51,46 % van de investeringen uit het Nederlandse plan draagt bij aan REPowerEU. Op 17 oktober heeft de Raad het herziene Nederlandse plan goedgekeurd. Hierin zijn een paar wijzigingen gemaakt en het REPowerEU hoofdstuk is uitgebreid.