Kabinet zet stappen in langetermijnbeleid Oekraïners
Zodra het in Oekraïne weer veilig is zet het kabinet in op het helpen van ontheemden bij hun terugkeer naar Oekraïne. Hiermee komen we ook tegemoet aan de wens van Oekraïne om met behulp van hun eigen burgers in de toekomst het land weer op te bouwen. In de komende maanden werkt het kabinet verder aan de voorbereiding op een terugkeerprogramma en daarnaast aan een nationale terugvaloptie zolang zij nog niet terug kunnen. Dat is in de ministerraad afgesproken.
Minister Faber (Asiel en Migratie): “Hopelijk is de oorlog in Oekraïne snel voorbij zodat ontheemden weer naar huis kunnen. En zolang als ontheemden in Nederland zijn, is de inzet van het kabinet dat zij maximaal meedoen, zelfredzaam zijn en bijdragen aan kosten.”
Richtlijn Tijdelijke Bescherming
De Europese Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) waar Oekraïense ontheemden nu onder vallen, loopt tot en met 4 maart 2026. Gezien de onzekere situatie in Oekraïne is het nog onbekend of deze tijdelijke bescherming wordt verlengd.
Het kabinet bereidt zich daarom voor op het scenario wanneer de Europese tijdelijke bescherming stopt. Met als belangrijkste componenten: terugkeer en een nationale terugvaloptie.
Vrijwillige terugkeer
De RTB biedt een mogelijkheid om richting het einde van de tijdelijke bescherming een vrijwillig terugkeerprogramma op te zetten. Het kabinet wil van deze mogelijkheid gebruik maken. Dit terugkeerprogramma is erop gericht ontheemden uit Oekraïne georganiseerd, begeleid terug te laten keren, zodra het mogelijk is. Hier ligt nadrukkelijk een relatie met wederopbouw. Het intrekken van de lopende asielaanvraag vóór vertrek is een absolute voorwaarde voor deelname aan het terugkeerprogramma.
Nationale terugvaloptie
Naast het plan om gericht terugkeer te stimuleren en faciliteren zodra het land weer veilig is, moet onderzocht worden hoe dit ordentelijk te organiseren. Daarom werkt het kabinet ook aan een nationale terugvaloptie. Naast onze inzet op terugkeer, bereiden wij ons hiermee voor op de situatie dat een groep ontheemden langer in Nederland zal blijven. Zo lang als ontheemden in Nederland zijn, is onze inzet dat zij maximaal meedoen, zelfredzaam zijn en bijdragen aan kosten.
Europese samenwerking
Bij het maken van de plannen op de lange termijn houdt het kabinet ook het Europese en Oekraïense perspectief scherp in het oog. Een gemeenschappelijke aanpak van de EU-lidstaten straalt eenheid uit richting Oekraïne en Oekraïense ontheemden. Dat heeft tot dusver goed gewerkt en voorkomt grote verschillen tussen EU-lidstaten en hierdoor mogelijke secundaire migratiestromen. Maar een nationale aanpak wordt niet uitgesloten.