Nieuwsbrief Grensoverschrijdende Samenwerking

Nederland, Duitsland en België implementeren coronamaatregelen op onderdelen vaak net iets anders. Gevolgen in de grensgebieden zijn voor bedrijven en bewoners, met name bijvoorbeeld voor grensarbeiders, heel direct tastbaar. Zo heeft België de grenzen gesloten – alleen voor essentiële reizen en goederenvervoer mag de grens worden gepasseerd. Dit heeft consequenties voor grensarbeiders. Samen met collega’s van de andere ministeries en van overheden in de grensregio’s en de buurlanden wordt er intensief samen gewerkt om de gevolgen van die verschillen in maatregelen te temperen. Met de buurlanden (België, Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen) is een Cross-Border Taskforce Corona ingesteld, om informatie uit te wisselen over maatregelen en knelpunten vroegtijdig te signaleren. Zo is vorige week een vignet beschikbaar gekomen, waarmee grenswerkers met cruciale beroepen, zoals in de zorg, versneld de Belgische grens kunnen passeren.

Over de situatie in de grensregio’s in verband met de bestrijding van het coronavirus heeft Minister Knops op 20 maart de Tweede Kamer geïnformeerd. Naar aanleiding hiervan is een aantal feitelijke vragen gesteld door de Kamer. Deze zijn beantwoord op 25 maart.

Kijk voor actuele informatie met betrekking tot grensregio's op de website van de Rijksoverheid.

Op 19 februari vond een ontmoetingsgesprek plaats tussen minister-president van Vlaanderen Jan Jambon en minister Knops in Brussel. Tijdens dit gesprek werd onder meer het belang van de grensoverschrijdende samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen en de gezamenlijke aanpak van grensbelemmeringen aan de orde gesteld. Met beide voorzitters van de bestuurlijke werkgroep voor de aanpak van grensbelemmeringen, de voormalig vicepresident van de Nederlandse Raad van State, Piet Hein Donner en de gouverneur van Antwerpen, Cathy Berx, werd doorgesproken over de stand van zaken.

Afgesproken werd om Vlaams-Nederlandse Top dit najaar (4 november 2020) te gebruiken als richtpunt gehouden om afspraken te maken over maatregelen naar aanleiding van de bevindingen van de bestuurlijke werkgroep. Ook wordt er dan bekeken of de huidige methodiek, die wordt gehanteerd tijdens het traject, breder toegepast kan worden in de grensregio’s.

Minister Knops vergaderde op 2 maart met het 'Europees Parlement'. 180 jongeren uit Brabant en Vlaanderen oefenden het Model Europees Parlement (MEP), waarbij minister Knops praktische tips gaf. Deze simulatie leert jongeren dat het belangrijk is om eigen standpunten te hebben, maar dat wanneer je iets wilt bereiken het ook van belang is te luisteren en samenwerken met anderen.

Vorige maand heeft het kabinet bekend gemaakt welke voorstellen voor een bijdrage uit de regio enveloppe zijn geselecteerd om uitgewerkt te worden tot zogenaamde Regio Deals. Hierbij zijn, net als bij de vorige tranche, ook enkele voorstellen geselecteerd van grensregio's, namelijk Noord-Limburg, Oost-Groningen en Zeeuws-Vlaanderen. De komende tijd zullen deze deals, en de grensoverschrijdende aspecten daarbinnen, verder worden uitgewerkt.

Nederland heeft op 1 januari 2020 het jaarlijks roterende voorzitterschap van de Benelux Unie overgenomen. Nederland richt zich tijdens het voorzitterschap op drie thema's: duurzame economische ontwikkeling, waarborging van grensoverschrijdende veiligheid en de samenwerking met andere landen en regio's.

Minister Blok van Buitenlandse Zaken deed op 25 februari in Brussel de aftrap van het Nederlands voorzitterschap. Tijdens deze kick-off werd ook de publieksconsultatie voor het meerjarenplan 2021-2024 van de Benelux Unie gelanceerd.

Nederland was op 13 februari 2020 gastland voor de 16e ministersconferentie van de Internationale Commissie ter Bescherming van de Rijn (ICBR). De ICBR bestaat uit Duitsland, Frankrijk, Nederland, Zwitserland, Luxemburg en de EU. De droge zomers in Nederland zorgen voor een groot belang bij een grensoverschrijdende aanpak om dit probleem tegen te gaan. Tijdens de conferentie is er afgesproken dat er een gezamenlijke aanpak voor de omgang met de effecten van laagwater in het Rijnstroomgebied wordt opgesteld.

Deze afspraken worden vastgelegd in het Programma Rijn 2040. Belangrijke onderwerpen uit het programma zijn een verantwoord gebruik van de Rijn, het tegengaan van overstromingen en droogte en de verbetering van waterkwaliteit.

Op 11 maart vond een Algemeen Overleg (AO) plaats van de Tweede Kamer met minister Knops over grensoverschrijdende samenwerking. Er werd onder andere gesproken over de voortgang en plannen voor de grensregio’s, mede naar aanleiding van de brief die recent door minister Knops aan de Kamer is gestuurd over Grensoverschrijdende Samenwerking en het rondetafelgesprek van de Kamer met stakeholders uit de grensregio’s van 4 maart jl.

Tijdens het rondetafelgesprek ging de vaste Kamercommissie voor BZK in gesprek met diverse bestuurders en stakeholders in de grensregio's met Duitsland en België over de kansen en opgaven rond grensoverschrijdende samenwerking.

In de kamerbrief werd ingegaan op de voortgang van het programma Grensoverschrijdende Samenwerking langs de vier sporen van het kabinetsbeleid en de doorontwikkeling van deze aanpak naar de gebiedsgerichte, integrale inzet op grensregio's.

Op 5 maart vond een AO plaats over de fiscale en sociale zekerheidspositie van grensarbeiders met minister Koolmees (SZW), Knops en staatssecretaris Vijlbrief (Financiën).

De waterkwaliteit in de Limburgse grensregio's

Europarlementariër Esther de Lange (CDA) was op 21 februari op werkbezoek bij waterschap Limburg. Tijdens het werkbezoek stond de aandacht voor het belang van grensoverschrijdende samenwerking bij waterbeheer en bij de implementatie van de Kaderrichtlijn Water (KRW) centraal.

Tijdens het werkbezoek werd de rivier de Jeker bezocht. Deze rivier stroomt vanuit België en mondt in Maastricht uit in de Maas. Het stromende water neemt vanuit het buitenland allerlei stoffen mee, die een grote impact hebben op de waterkwaliteit aan de Nederlandse kant. Een onderdeel van KRW is de ontwikkeling van een grensoverschrijdende aanpak en samenwerking in stroomgebieden. Het is belangrijk dat de maatregelen voor het verbeteren van grenswateren als een prioriteit gezien gaat worden. Doordat dit onvoldoende gebeurd, behalen de Nederlandse grensregio’s niet de KRW-doelen.

De waterschappen vragen meer aandacht naar dit onderwerp, zodat in landen als Duitsland, België, Luxemburg en Frankrijk extra stappen worden gezet om vervuiling van grenswateren tegen te gaan. Op dit moment worden de maatregelenprogramma’s voor de KRW-planperiode van 2022-2027 voorbereid.

Strategische verkenning van Min BZK 'Dwars door Nederland: Ruimtelijke verschillen in beeld.'

Verschillen tussen gebieden in Nederland lijken groter te worden. De kloof tussen stad en platteland, segregatie binnen steden en ruimtelijke verschillen op het gebied van de arbeidsmarkt of de woningmarkt zijn vraagstukken waar steeds vaker over gelezen wordt. Het doel van deze verkenning is het bij elkaar brengen van actuele wetenschappelijke kennis over de aard, omvang en oorzaken van verschillen tussen gebieden in Nederland. De vraag die centraal staat, luidt als volgt: in hoeverre en waarom nemen ruimtelijke verschillen in Nederland toe, welke kansen en bedreigingen brengt dit met zich mee en wat betekent dat voor het handelen van de overheid?

Download hier het rapport 'Dwars door Nederland, Ruimtelijke verschillen in beeld.'