Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 17 januari 2025
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 17 januari 2025. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
Staakt-het-vuren Israël en Hamas
SCHOOF
Vanzelfsprekend hebben we in de ministerraad stilgestaan bij de ontwikkelingen rond Gaza. Het kabinet verwelkomt het staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas dat vanaf zondag zal ingaan. Dit nieuws is langverwacht en een eerste stap dat een einde brengt aan het geweld, de verwoesting en het menselijk leed. Onze waardering gaat daarbij ook uit naar de inzet van de bemiddelaars, met name de Verenigde Staten, Egypte en Qatar. Het is een prachtig vooruitzicht dat in de eerste fase 33 gijzelaars na vijftien maanden eindelijk kunnen worden herenigd met hun naasten. En voor de inwoners van Gaza een grote opluchting dat er een einde komt aan het geweld. De afspraken kunnen er ook voor zorgen dat er fors meer hulp het gebied in kan en de humanitaire nood gelenigd kan worden. Het is belangrijk dat de Israëlische regering instemt met het akkoord en dat de gemaakte afspraken ook daadwerkelijk worden nageleefd. En ik ben blij met het bericht dat mij zojuist bereikte dat het Veiligheidskabinet vandaag heeft ingestemd. Dat is niet alleen in het belang van de bevolking van Gaza en Israël, maar ook in het belang van de regio. Tot slot kan het bestand uiteindelijk een belangrijke stap zijn op weg naar duurzame vrede. En we roepen alle partijen op deze opgave serieus te nemen. Deze kans op vrede mag niet verloren gaan.
Stikstof (1)
Een ander onderwerp waar we vandaag over hebben gesproken, is het stikstofvraagstuk. Nederland heeft al meer dan vijf jaar te maken met een stikstofprobleem. Urgentie was er dus al, maar door de recente uitspraak van de Raad van State is het probleem wel weer groter geworden. Het maakt het des te belangrijker dat we snel stappen zetten. Daarbij volstaat het niet om naar slechts één ministerie te kijken. Op tal van terreinen, waaronder de industrie, de woningbouw, defensie, landbouw, maar ook het overige bedrijfsleven, grijpt deze uitspraak diep in. Daarom hebben we vandaag besloten dat er een breed samengestelde ministeriële commissie moet komen. Met deze commissie gaan we de komende tijd hard aan de slag om te komen tot oplossingen. Want duidelijk is dat er echt geen tijd te verliezen is. We moeten voorkomen dat Nederland vastloopt.
World Economic Forum
Tot slot een korte vooruitblik. Volgende week dinsdag vertrek ik naar het World Economic Forum in Davos. Een belangrijk platform voor de uitwisseling van ideeën en inzichten, waar politici, wetenschappers, journalisten, bedrijfsleven en NGO’s uit verschillende landen vertegenwoordigd zijn. In tijden van geopolitieke spanningen, dreigende handelsconflicten en vraagstukken als klimaat en digitalisering, is het geen overbodige luxe om elkaar op te zoeken. En juist voor het Nederlandse bedrijfsleven is het belangrijk dat we meepraten over de grote kwesties die ons als handelsland, met onze open economie, raken. Dank u.
Stikstof (2)
VERWEIJ (AD)
Meneer Schoof, even over stikstof. U was onlangs bij de Woontop. Daar wilde waarschijnlijk elke deelnemer bouwen, bouwen, bouwen. Maar dat kan u waarschijnlijk niet meer. Wat zegt u tegen hen om hen gerust te stellen?
SCHOOF
Dat we echt alles op alles zullen zetten om te zorgen dat we dit probleem gaan oplossen. We zijn eind december in het kabinet de laatste vergadering van de ministerraad ook al gesproken over de uitspraak van de Raad van State. We hebben gezegd dat we snel met de impactanalyse moeten komen. We hebben eerder deze week een bewindsliedenoverleg gehad, ook onder mijn voorzitterschap met diverse bewindslieden. Vandaag besloten we die ministeriële commissie te doen. En dan snap ik heel goed, commissies lossen geen vraagstukken op, maar ze helpen wel om breed met elkaar te zorgen dat we dit vraagstuk aanpakken. En daarom hebben we ook tegen elkaar gezegd dat we alle opties onder ogen moeten zien om te kijken hoe we kunnen voorkomen dat Nederland op slot raakt.
VERWEIJ
En wat zou zo'n mogelijke oplossing dan kunnen zijn?
SCHOOF
Nou ja, daar gaan we dus de komende periode echt heel hard aan werken om te kijken hoe we dat voor elkaar kunnen krijgen. En daar zullen we ongetwijfeld ook de Kamer, maar ook u snel over informeren. Er zijn natuurlijk eerder stappen aangekondigd in het kader van de stikstofreductie door minister Wiersma. Maar we moeten echt veel breder kijken dan alleen maar landbouw.
VERWEIJ
Rummenie die zegt dat het chefsache is geworden inmiddels. Betekent dat dan dat u minister Wiersma daarin niet vertrouwt? Hoe moeten we dat zien?
SCHOOF
Nee, het betekent dat het belangrijk is dat alle efforts bij elkaar worden gebracht. Vandaar ook dat we de ministeriële commissie in het leven hebben geroepen en dat ik ook dat voorzit als premier en daarmee ook duidelijk maak dat het echt belangrijk is. En natuurlijk vertrouw ik minister Wiersma zoals ik elke minister in mijn kabinet vertrouw.
VERWEIJ
Heeft u ook contact met de coalitiepartijen? Met de leiders van de coalitiepartijen?
SCHOOF
Die heb ik wel, maar nog niet over dit onderwerp gehad.
VERWEIJ
Nee, want ik zag een bericht van Geert Wilders bijvoorbeeld op X. Met dat hij vindt dat we moeten kappen met de doorgeslagen stikstofregels. U weet ook dat NSC en de VVD juist aan de andere kant van het politieke spectrum zitten op dit dossier. Hoe gaat u hen op één lijn brengen?
SCHOOF
Nou, door te zorgen dat we als kabinet met goede voorstellen komen om hier echt doorbraken te forceren. En goed te kijken wat de impact is van die uitspraak van die Raad van State. Dat we iets moeten doen, dat staat vast, want anders komt Nederland op slot.
VERWEIJ
Vindt u de stikstofregels ook doorgeslagen?
SCHOOF
Nou, dat zijn allemaal zaken waar we naar moeten kijken. In ieder geval is de huidige regelgeving, die zorgt ervoor dat als we niet uitkijken, ook door de recente uitspraak van de Raad van State, dat we niet meer kunnen bouwen, niet meer aan de slag kunnen, bijvoorbeeld voor defensieterreinen.
VERWEIJ
Is dat dan economische zelfmoord, zoals Rummenie ook zei?
SCHOOF
Nou, dat zijn grote woorden, maar het is in ieder geval zo dat we met de commissie ervoor willen zorgen dat Nederland niet op slot raakt.
VERWEIJ
Laatste vraag, Mona Keijzer, de vicepremier, die zei vanochtend ook dat ze niet gaat meemaken dat er ineens hele woonwijken gesloopt moeten gaan worden. Hoe kijkt u daarnaar? Kunt u mensen in nieuwbouwwijken de garantie geven dat ze hun huis niet verliezen?
SCHOOF
Ja, ik denk dat Mona Keijzer daar, de minister, volkomen gelijk in heeft. En ik ga ervan uit dat de bewoners van huizen die recent gebouwd zijn, dat die zich echt geen zorgen hoeven te maken dat juist opeens gesloopt moet worden. Daar zullen we ook alles op zetten om dat te voorkomen. Dat is natuurlijk volstrekt logisch. Dat zou een beetje de wereld op zijn kop zijn.
EK (SBS)
Meneer Schoof, u zegt: we moeten dit zo snel mogelijk oplossen. Een heel groot complex probleem op verschillende dossiers. Hoeveel geld gaat dit kosten? Want er is altijd toch wel geld gemoeid met dit soort grote vraagstukken.
SCHOOF
Dat kan ik op dit moment helemaal niet zeggen. En het is niet alleen een kwestie van geld, laat het ook volstrekt helder zijn. Het is ook kijken naar hoe we wet- en regelgeving kunnen aanpassen. Natuurlijk gaan we ook in discussie met Europa om te kijken van: zijn die stikstofregels, zit daar nog ruimte, kunnen we daar iets mee? Er zijn verschillende trajecten. Uiteindelijk zal er ook wel iets met geld zijn, maar dat is niet waar we beginnen.
EK
Nee, want wat dan gelijk te binnen schiet is bijvoorbeeld die 25 miljard, het stikstoffonds, wat is verdwenen, waar nu nog 5 miljard in zit. Is dat nu achteraf iets waarvan verschillende bewindslieden misschien zeggen, ‘ja, dat geld hadden we nu eigenlijk wel goed kunnen gebruiken’?
SCHOOF
Nee, daar heb ik bewindslieden niet over gehoord. En financieel is denk ik, dat is natuurlijk een belangrijk onderwerp, maar nogmaals, dit is niet uitsluitend alleen een financieel probleem, het zit echt in veel meer dingen. En overigens hebben we ook volgende week nog waarschijnlijk de uitspraak van de rechtbank in het Greenpeace-traject. Dus ook die wordt door de commissie meegenomen. Ook dat, dat wordt één pakket waar we met elkaar zeg maar doorbraken moeten forceren op het stikstofprobleem om te zorgen dat Nederland niet op slot raakt.
EK
Het was al lastig om een doorbraak te forceren zonder deze uitspraak. Nu komt dit er nog bij. Hoe realistisch is het nog dat hier op korte termijn een oplossing voor wordt gevonden?
SCHOOF
We gaan er alles op alles in zetten. En dat is ook in aanleiding van de vraag en van uw collega, de reden waarom we hier een breed samengestelde commissie op hebben gezet onder mijn voorzitterschap om met elkaar te zorgen dat we die doorbraak kunnen forceren, omdat we ons zeer bewust zijn van de effecten en de impact van de uitspraak van de Raad van State.
EK
Maar ja, alles op alles zetten en doorbraak forceren, dat is eigenlijk precies wat we al jaren horen.
SCHOOF
Ja, en dat gaan we de komende periode ook echt doen.
EK
Ja, u gaat het echt doen?
SCHOOF
Ja.
EK
Oké, dus geen woorden maar daden?
SCHOOF
Ja.
VRAAG (ONBEKEND)
Premier Schoof, wie heeft de leiding als het gaat over het oplossen van het stikstofprobleem?
SCHOOF
Ja, ik zou het bijna zo'n flauwe vraag vinden, zal ik maar zeggen, omdat dit vooral een traject is van samenwerking. En dat is ook mijn rol om te zorgen dat de diverse ministers die zich ieder voor zich zeer aangesproken voelt om dit probleem op te lossen. Hetzij om iets te doen aan de stikstofdepositie, hetzij omdat datgene wat hij of zij wil bereiken in de weg zit, het stikstofvraagstuk. Dat we dat bij elkaar brengen en dan is het logisch dat ik die commissie voorzit. En daarmee is het van het kabinet en is het van die samenwerking ministers om te zorgen dat we dit probleem oplossen.
VRAAG
De reden waarom ik dit vraag is omdat uw voorganger, premier Rutte, heeft toentertijd gezegd dat het het grootste probleem was uit zijn carrière. Ziet u dat ook zo?
SCHOOF
Nou, ik zie een hele hoop problemen en ik definieer dit niet als mijn grootste probleem. Maar ik beschouw dit wel als een echt majeur probleem voor de Nederlandse samenleving om te zorgen dat Nederland niet stil komt te staan.
VRAAG
En voor de oplossingsrichting zegt u onder andere: we gaan kijken hoe we dat in Europa eventueel daar ruimte voor kunnen krijgen. Hoe ziet u dat voor zich?
SCHOOF
Ja, we zitten nu net een kleine maand na de uitspraak van de Raad van State. En geef ons heel even de tijd om te kijken hoe we dit zeg maar goed doen, want tegelijkertijd hebben we nog altijd het stikstofprobleem en Nederland niet stil moet staan, moeten we ook oog blijven houden voor de natuurconsequenties. Dus het is echt een ingewikkeld vraagstuk wat we op heel veel domeinen moeten bekijken en daarom ook die breed samengestelde commissie.
VRAAG
Het is inderdaad een ingewikkeld dossier, maar wat ook al heel erg lang loopt, waar al heel veel onderzoeken naar zijn. Je zou toch bijna zeggen ‘leg die onderzoeken naast elkaar’, dan moet daar toch iets van een lijn in te vinden zijn waaruit blijkt wat jullie nu moeten doen?
SCHOOF
Nou die zullen ook ongetwijfeld allemaal langs zien komen en hopelijk vrij snel want er wordt ook ambtelijk door de departementen intensief samengewerkt om nu echt heel snel de impact boven water te krijgen en de oplossingsrichting langs verschillende sporen boven water te krijgen zodat we ook besluiten kunnen nemen in het kabinet.
VRAAG
Die lijn gaat dan waarschijnlijk richting stikstofreductie, dan verwijst u natuurlijk naar minister Wiersma, die verwijst op haar beurt naar het hoofdlijnenakkoord, maar als ik de analyses van die maatregelen zie, is de verwachting dat dat niet genoeg is. Gaat u er een stapje bovenop doen?
SCHOOF
Het is duidelijk dat in de combinatie met het probleem wat we al hadden en de uitspraak van de Raad van State, dat het vraagstuk niet makkelijker is geworden. Sterker nog, het is veel ingewikkelder geworden en dat betekent ook dat de maatregelen, die oorspronkelijk waren genomen door minister Wiersma, dat die onvoldoende vruchten afwerpt als we de salderingsuitspraak erbij pakken, dus we zullen op een veel breder terrein moeten kijken en niet alleen bij landbouw, maar echt veel breder over waar de stikstofdepositie een rol speelt en hoe we daaraan kunnen werken. Maar nogmaals ook om te kijken, en dat is eigenlijk het allerbelangrijkste, dat Nederland niet op slot raakt, dat we kunnen blijven bouwen, dat de infrastructuur, dat daarop doorgewerkt kan worden, dat Defensie door kan met de versterkingsplannen zoals we die hebben, want dat is in het belang van Nederland.
VRAAG
En kunnen we dan bijvoorbeeld nog 130 blijven rijden op die paar trajecten die minister Madlener op het oog heeft?
SCHOOF
Nou, u stelt nu allemaal net iets te veel vragen aan het begin, maar geef de commissie even de ruimte, zou ik bijna tegen u willen zeggen, dat we echt nu de grote onderwerpen aanpakken om te kijken: waar kunnen we doorbraken forceren om te zorgen dat we kunnen blijven bouwen?
JACKSON (NOS)
U zegt steeds ‘we moeten voorkomen dat Nederland op slot gaat’, tegelijkertijd zien we dat Gelderland zegt ‘we kunnen geen natuurvergunningen uitgeven’, we zien dat minister Madlener net zegt ‘het kost de economie nu al miljarden’. Is Nederland niet al deels op slot door dit probleem?
SCHOOF
Het geeft de urgentie van het vraagstuk aan en dat is ook precies de reden waarom we doen wat we nu hebben gedaan.
JACKSON
En veel mensen zullen misschien denken, ‘ja dit is ook een beetje een herhaling van zetten, aangezien dit probleem in verschillende manieren al zes jaar terugkomt’, kan dat wat dat betreft niet wat sneller?
SCHOOF
Ja, maar wat er nu bijgekomen is echt een nieuw probleem. We hebben de afgelopen vijf jaar gedacht dat we konden salderen. Dat is nu niet meer mogelijk. Althans, er zijn allemaal nieuwe regels omheen, laat ik het maar zo zeggen. En dat betekent dat we dit stikstofvraagstuk ook weer van de andere kant moeten bezien. Omdat dat zowel terugwerkende kracht heeft, als vooruitkijkend het een enorme claim legt op datgene wat we als kabinet willen.
JACKSON
En ook van die andere kant, ja, zal het probleem zijn dat er teveel stikstofuitstoot is volgens de nu geldende regels. Nu zei u net, ‘de oplossing moet niet helemaal van de agrarische sector komen’, maar de agrarische sector is relatief belangrijk als het gaat om aandeel in de stikstofuitstoot. Dus is het niet zo dat daar toch pijnlijke maatregelen nodig zullen zijn?
SCHOOF
Maar ik zei niet alleen in de landbouwsector, we moeten echt breder kijken. En de maatregelen, we hebben al maatregelen aangekondigd in de landbouwsector, maar we zullen overal moeten kijken. Wat ik vooral wil zeggen is ‘niet alleen maar naar de landbouwsector’.
JACKSON
Maar dat daar extra maatregelen nodig zijn, dat is wel waarschijnlijk?
SCHOOF
Dat hangt af van de conclusie die we met elkaar trekken.
JACKSON
En hoe lang geeft u zichzelf daarvoor?
SCHOOF
Ja, dat vind ik ook moeilijk om een uitspraak over te doen, want de eerste commissievergadering moet nog plaatsvinden. Maar dit is niet een vraagstuk wat we volgende week meteen hebben opgelost. Dus we hebben hier echt even tijd voor nodig om te zorgen dat we de juiste maatregelen nemen. En overigens, als we al besluiten wat we doen, hebben we waarschijnlijk wet- en regelgeving nodig om dat te realiseren en vermoedelijk ook overleg met allerlei partijen. Dus het heeft wel even tijd nodig, maar de urgentie, die is hoog. En die is ook hoog voor dit kabinet.
JACKSON
En u zegt ook: ik wil in Europa toch gaan kijken wat er nog kan qua regels. Maar schat u in dat het echt helemaal anders kan? Of zegt u, ‘ja, stikstofreductie zal ook echt nodig zijn’?
SCHOOF
Nou, stikstofreductie blijft nodig, daarover geen misverstand. Maar altijd is kijken van: kan het net een beetje anders dan op de manier zoals we het nu hadden gedaan?
JACKSON
Een beetje anders, maar niet helemaal?
SCHOOF
Het belangrijke doel is zorgen dat er gebouwd kan worden, zorgen dat die wegen, zorgen dat Defensie uit de voeten kan en tegelijkertijd ook dat we natuurversterking doen.
WESTER (RTL)
Ja, meneer Schoof, ik probeer even heel precies te luisteren, u gebruikt zojuist de woorden, ‘de huidige regels’, toen het erom ging te voorkomen dat Nederland op slot raakt. Het kan niet zo zijn dat de huidige regels er de oorzaak van zijn dat Nederland op slot raakt. Betekent dat dat u de oorzaak zoekt in aanpassing van de huidige regels, in plaats van vooral in het zoeken in de vermindering van de uitstoot?
SCHOOF
Nou, ik denk beide. Omdat wij hebben geconstateerd dat de wijze waarop wij de regels hebben toegepast, nu door de Raad van State, zijn we teruggefloten en dus moeten we aanpassingen doen, ook in de regelgeving.
WESTER
Dus dat betekent gewoon soepele regels?
SCHOOF
Nou ja, dat, nogmaals. Kijk, die uitspraak van de Raad van State, die ligt er en die is onherroepelijk, dus daartoe zullen we ons moeten verhouden. Dat betekent dat we ook moeten kijken hoe we in de wet- en regelgeving ons daartoe moeten verhouden tot de laatste uitspraak. En tegelijkertijd is het een uitspraak die beleidsmatig gezien grote consequenties heeft voor Nederland. En dus zullen we ook naar alle wet- en regelgeving moeten kijken.
WESTER
Ik probeer het gewoon even heel simpel te vertalen: als er in een voetbalwedstrijd heel veel overtredingen worden gemaakt, kun je ze ook door de vingers gaan zien in de toekomst, door de spelregels een beetje te veranderen, wat soepeler te maken. Is dat waar u op uit bent?
SCHOOF
Nou, dat is onderwerp van discussie in de ministeriële commissie of daar die ruimte überhaupt voor bestaat en ongetwijfeld zullen we daar ook naar kijken.
WESTER
Want dan zult u waarschijnlijk weer heel veel natuurorganisaties op uw dak krijgen?
SCHOOF
Nou, daarom heb ik ook al een paar keer vandaag gezegd: het is én Nederland niet op slot, maar tegelijkertijd moet ook de natuur versterkt worden.
DE WINTHER (DE TELEGRAAF)
Ja, meneer Schoof, zou u misschien kunnen vertellen wat het kabinet sinds het aantreden eigenlijk heeft gedaan voor het stikstofprobleem?
SCHOOF
Nou, het meest recente wat het kabinet heeft gedaan zijn de brieven van minister Wiersma over hoe wij onder andere de bedrijven meer de ruimte willen geven om dat naar eigen invulling te doen. Dat is denk ik een van de belangrijkste aspecten, dus de bedrijfsspecifieke doelen, het stimuleren van innovaties en vrijwillige bedrijfsbeëindiging. En die trajecten lopen ook volop.
DE WINTHER
Dat klinken toch wel allemaal als redelijk softe maatregelen: ‘vrijwilligheid, kijken hoe het nog eens anders kan’. Of ben ik dan te cynisch?
SCHOOF
Ja, dan bent u inderdaad te cynisch. Want we zien dat er ook voor die vrijwillige bedrijfsbeëindiging toch veel belangstelling is. We zien ook door die innovaties dat we er ook financiën voor beschikbaar hebben, dat daar ook veel aanvragen worden gedaan om te zorgen dat die innovaties gaan vliegen. En we zien ook dat de wijziging in beleid ten aanzien van die bedrijfsspecifieke doelen die men kan stellen, dat dat echt wel ruimte geeft aan bedrijven om te zorgen dat men de stikstofdepositie aan kan.
DE WINTHER
Ja, het lijkt toch, ook als je experts daarover, en we hebben er toevallig van de week een paar in de krant ook over gehad, die dan uitleggen van ‘ja, het zijn steeds allerlei waarschuwingen die klinken en op een gegeven moment moet die auto gewoon naar de garage en kan je het niet meer met lapmiddelen afdoen’. Nu wordt er een hele ministeriële commissie opgetuigd, al ware het een soort nieuw ontstaan probleem, terwijl niet eens het vorige kabinet, maar het kabinet daarvoor natuurlijk al geconfronteerd werd met waarschuwingen, met aanwijzingen ook vanuit de Raad van State. Het lijkt er toch een beetje op dat ook dit kabinet tot nu toe niet heeft gedurfd om echt in te grijpen.
SCHOOF
Nou, ik verwees al naar minister Wiersma en haar brieven. Dat is de lijn die wij hebben uitgezet, ook op basis van het hoofdlijnenakkoord. Vervolgens hebben we de uitspraak van de Raad van State gehad en zijn we daar meteen mee aan de slag gegaan, ook om de impact te bekijken. En hebben we gezegd: door die uitspraak wordt het probleem zo verergerd dat we echt moeten kijken hoe we daarmee moeten omgaan, want dit geeft echt een hele, ik zou bijna zeggen, nieuwe dimensie aan het stikstofvraagstuk. En daarom vindt u ook meerdere ministers op uw pad die zeggen, ‘ja wij maken ons grote zorgen’.
DE WINTHER
Ja, maar het lijkt nu net alsof de jongste uitspraak van de Raad van State ineens heel Den Haag heeft wakker geschud en ook uw kabinet heeft wakker geschud. Maar zoals ik al zei, al twee kabinetten geleden, uw voorganger en zijn collega’s hebben dezelfde woorden gebruikt als het gaat om het duiden van stikstofproblemen en nu wordt er eigenlijk gedaan van: ‘ja er is nu iets gebeurd, nu moeten we er toch eens naar gaan kijken en kijken of we misschien toch nog ruimte zien her en der’. Ja, dat is nou net wat het verwijt elke keer is, ook vanuit de rechtelijke macht: u kijkt steeds naar geitenpaadjes, maar u durft de koe niet bij de hoorns te vatten, laat ik het zo uitdrukken.
SCHOOF
We waren wakker, we hebben maatregelen genomen. We zien dat er echt een nieuwe dimensie aan wordt toegevoegd en dat betekent dat we het vraagstuk opnieuw moeten bezien. En dat is ook de reden waarom we een aparte ministeriële commissie, breed samengesteld, niet alleen maar een probleem voor de minister van Landbouw, noch in het probleem, noch in de oplossing, om op die manier echt een doorbraak te forceren omdat we anders zien dat het ten aanzien van de verschillende punten die ik heb genoemd, niet goed gaat in Nederland.
DE WINTHER
Zijn er maatregelen uitgesloten als het gaat om de aanpak van het stikstofprobleem?
SCHOOF
Mijn verzoek aan iedereen is geweest, in het bewindsliedenoverleg dat we hebben gehad, om aan de voorkant geen enkele maatregel uit te sluiten. Dat wil niet zeggen dat we geen enkele maatregel uitsluiten als het tot besluitvorming kan.
DE WINTHER
Dat betekent dus dat gedwongen onteigening ook een mogelijkheid is?
SCHOOF
We hebben tegen elkaar gezegd dat we elke maatregel echt willen bezien. Maar dat wil niet zeggen dat we aan het eind niet zeggen dat we sommige maatregelen niet doen, omdat we ze ongewenst vinden, gelet op het effect wat het heeft. Dus ik ga niet specifiek op uw vraag in.
DE WINTHER
Nee, maar dat is wel een relevante vraag, want dat was de reden waarom ook eerder de baas van de BBB heeft aangegeven dat dat een brug te ver is voor haar persoonlijk. Haar partij zit in de coalitie, levert ook de minister van Landbouw. Ik kan me voorstellen dat u, als je de omstandigheden al hoort die politiek bestaan voor deze coalitie, dat dan heel duidelijk is dat die maatregel niet kan plaatsvinden. Of zegt u: dat kan toch wel?
SCHOOF
Nee, het kan goed zijn dat we dus in het kabinet zeggen dat we dat niet doen. Maar ik wil aan de voorkant geen enkele maatregel om welke reden dan ook niet besproken hebben. Maar dat is iets anders, dan dat het kabinet niet uiteindelijk een politieke weging maakt op de maatregelen die we willen nemen.
DE WINTHER
Dan tot slot, misschien ook om mensen enig gevoel te geven, want wat gaat er nu wellicht acuut gebeuren. Er komt volgende week dus een uitspraak ook van de rechter over de Greenpeace-zaak. Moet Nederland er rekening mee houden dat u hier bijvoorbeeld volgende week staat, of donderdag al met de mededeling ‘we gaan we acuut ingrijpen om een probleem op te lossen’? Of is dit een traject wat weken, zo niet maanden gaat duren?
SCHOOF
Nee, ik verwacht niet hier volgende week te staan met de mededelingen we acuut ingrijpen.
DE WINTHER
Dus dat betekent dat dit nog wel een paar maanden...
SCHOOF
Nou, in ieder geval een paar weken om zorgvuldig de besluitvorming in het kabinet ten opzichte van alles wat er nu speelt, met elkaar goed te bekijken en af te wegen ten opzichte van het uiteindelijke resultaat wat we willen boeken.
Democratische vernieuwingen
MEIJER (VOLKSKRANT)
Het was in de Kamer, meneer Schoof, deze week een beetje de week van de democratische vernieuwingen. Omdat u partijloos bent, weten we niet precies hoe u daarover denkt. Het ging over hoorzittingen tijdens de formatie, die waarschijnlijk weer worden afgeschaft. Het ging over het bindend collectieve referendum, dat er juist weer wat kansrijker uitziet. Hoe kijkt u naar dit soort initiatieven?
SCHOOF
Dat ik, zeg maar, kennis neem van de besluitvorming in het parlement. Dat is datgene waar wij ons ook op richten, dat is logisch. Want de meerderheden in de Kamer, het is niet voor niks het parlement het hoogste orgaan, het democratische orgaan in Nederland en dus, zeg maar, doen wij datgene wat het parlement op deze punten voorstelt.
MEIJER
U was zelf uitgezonderd van die hoorzittingen. Vond u dat jammer?
SCHOOF
Nee, want ik heb nooit de aanvechting gehad om deel te nemen aan de hoorzitting.
MEIJER
En wat betreft het referendum. Als u het een paar jaar volhoudt met dit kabinet, dan kan dat u nog gaan treffen, dat wetgeving die dit kabinet maakt, weer referendabel wordt aan het eind van het traject. Hoe kijkt u daarnaar?
SCHOOF
Dat het een feit is als naast de Tweede Kamer ook de Eerste Kamer hiermee instemt en ook de invoeringswet door de beide Kamers gaat, dan is het een feit waar ik me toe heb te verhouden.
MEIJER
Maar er zijn ook partijen in de Kamer die heel stellig zeggen: zeer onverstandig, niet doen.
SCHOOF
Nee, maar daar laat ik me niet over uit. Ik bedoel, het parlement heeft hier gesproken en dat is denk ik belangrijk. En ik wacht af wat uiteindelijk, ook in de Eerste Kamer en nogmaals ook de invoeringswet die erachteraan komt. Als ik de juiste term gebruik trouwens, weet ik niet helemaal zeker.
MEIJER
Aanvoeringswet.
SCHOOF
Ja, ik vermoedde al dat ik niet helemaal goed zat. Maar dat is belangrijk en als het parlement gesproken heeft, dan richt je je daarnaar.
MEIJER
Dus voor zover u hier persoonlijke opvattingen over hebt, gaat u die niet openbaar maken?
SCHOOF
Nee.
Stikstof (3)
EK (SBS)
Ja, nog heel even terug meneer Schoof naar het vorige onderwerp, want mijn collega van de Telegraaf die zei het al, echt een soort flashbacks naar jaren terug. Ik dacht opeens: heeft u Johan Remkes eigenlijk al gebeld?
SCHOOF
Dat is een goede. Ik heb hem toevallig nog in Groningen bij mijn werkbezoek ontmoet in december. Maar nee, ik heb hem hier nog niet over gebeld. En ongetwijfeld zullen wij ook weer kijken naar datgene wat hij hier in wijsheid over heeft gezegd.
EK
U heeft hem getroffen in Groningen, natuurlijk in een andere hoedanigheid. Maar heeft u hem toen ook gesproken al over het stikstofprobleem?
SCHOOF
Nee, ik heb met hem niet gesproken over het stikstofprobleem.
EK
Het is niet zo dat we straks ook weer Johan Remkes met dan een nieuw rapport krijgen?
SCHOOF
De ministeriële commissie gaat zelf aan de slag.
EK
Oké, dan wat anders. Helmond was natuurlijk heel erg in het nieuws deze week. Mevrouw Faber heeft nu een oplossing gevonden om in ieder geval deze minderjarige asielzoekers mogelijk eerder uit te kunnen zetten. Hoe kijkt u daarnaar?
Intrekken asielvergunningen minderjarigen
SCHOOF
Ja, vanochtend heeft minister Faber dat ook toegelicht in de ministerraad, dat ze binnen twee weken wil komen de aanpassing van de vreemdelingencirculaire. En deze aanpassing betekent dat de IND voortaan de asielvergunningen ook voor minderjarigen mag intrekken, als hij of zij veroordeeld wordt voor een ernstig openbare orde-delict. Want tot nu toe konden minderjarigen alleen zijn of haar vergunning kwijtraken als diegene was veroordeeld volgens het volwassenenrecht. En ook moest de strafmaat al minimaal zes maanden zijn. En ik denk dat dit een goede ontwikkeling is. En zo hebben wij er vanochtend ook over gesproken in de ministerraad.
EK
Waarom was dit nodig om tot dat inzicht te komen?
SCHOOF
Dat vind ik een hele ingewikkelde vraag. In ieder geval is nu door minister Faber deze lijn gekozen naar aanleiding van de verkrachtingszaak in Helmond en heeft het kabinet vanochtend met instemming kennisgenomen van de mededeling van mevrouw Faber dat zij de vreemdelingencirculaire aanpast. Met name voor het onderdeel dat het volwassenenrecht niet meer van toepassing is op het zwaarste.
EK
Heeft u enige inzicht in hoeveel op basis daarvan dan zouden kunnen worden uitgezet?
SCHOOF
Nee, ik stel voor dat u die vraag toch echt stelt aan mevrouw Faber.
EK
Ja, mevrouw Faber wist het ook niet echt. Vandaar dat ik dacht: misschien weet u het dan.
SCHOOF
Nee, nee, want als zij het al niet weet, hoe zou ik het dan moeten weten? Dank.