Letterlijke tekst persconferentie na ministerraad 9 mei 2025
Letterlijke tekst van de persconferentie van minister-president Schoof na afloop van de ministerraad op 9 mei 2025. Bekijk de hele persconferentie via YouTube.
SCHOOF
Begin deze week herdachten we Nederlanders die in de Tweede Wereldoorlog en in oorlogen en vredesoperaties daarna zijn omgekomen. Vervolgens vierden wij met elkaar dat Nederland 80 jaar geleden is bevrijd. En ja, er waren enkele incidenten, maar verder is de bevrijding op de vele festivals door honderdduizenden mensen op grootse en waardige wijze gevierd. Ook in Wageningen waar ik samen met de Poolse minister-president Tusk aanwezig was bij de aftrap van de festiviteiten en in Amsterdam bij het afsluitende 5-mei concert.
Dan over de ministerraad van vandaag. Het zal u niet verbazen dat we ook deze week weer hebben gesproken over de zeer zorgelijke ontwikkelingen in en rond Gaza. In het bijzonder over de brief van minister Veldkamp aan de Hoge Vertegenwoordiger Kallas, met hierin de vraag te onderzoeken of Israël zich nog houdt aan de mensenrechten-afspraken uit het Associatieverdrag met de Europese Unie. Want de humanitaire situatie in Gaza moet snel verbeteren, de gijzelaars moeten worden vrijgelaten, het staakt-het-vuren moet worden gerespecteerd. En uiteindelijk moet er duurzame vrede komen. Daar zijn alle inspanningen van het kabinet op gericht.
Ook heb ik in de ministerraad verslag gedaan van de bijeenkomst van de Joint Expeditionary Force in Oslo, waar ik gisteren aan heb deelgenomen en waar minister Brekelmans vandaag bij aanwezig is. We moeten als Europa staan voor onze eigen veiligheid. En dat betekent dat we een stevige rol moeten pakken in de afschrikking van de grootste bedreiging van diezelfde veiligheid: Rusland. Daarom werken wij als Europa, zowel politiek als militair, samen in het kader van JEF. In aanloop naar de NAVO-top volgende maand in Den Haag hebben wij in Oslo onze prioriteiten nog eens onderstreept. Ten eerste dat wij Oekraïne onverminderd blijven steunen. Ook moeten wij de defensie-uitgaven opvoeren. En we moeten onze defensie-industrie versterken. Het is van het allergrootste belang dat we die boodschap eensgezind afgeven op de NAVO-top in juni. Eenheid is immers ons belangrijkste ‘wapen’ ter afschrikking van Rusland.
De komende week breng ik een 5-daags kennismakingsbezoek aan het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Ik heb dan onder meer ontmoetingen met de gouverneurs en de premiers, met leden van de Staten van Aruba, Curaçao en Sint Maarten en met de gezaghebbers en eilandsraden van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Ook staan er werkbezoeken met ondernemers, mensen uit de zorg en het veiligheidsdomein op het programma. Daarmee krijg ik een persoonlijk beeld wat er op de verschillende eilanden leeft.
Aansluitend aan dit bezoek reis ik door naar Tirana voor de zesde bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap. Daar spreken wij onder meer over Europese veiligheid en de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne. Omdat de bijeenkomst in Tirana samenvalt met de ministerraad volgende week vrijdag, zal vicepremier Agema de raad voorzitten en u hier na afloop te woord staan.
BREEDVELD (NOS)
Premier Schoof, u was in Oslo voor overleg met de noordelijke NAVO-landen. U heeft daar ook gesproken met president Trump. Hoe was dat gesprek?
SCHOOF
Buitengewoon plezierig. We hadden hem aan de telefoon. Dat wil zeggen, we, de acht regeringsleiders daar aanwezig van JEF, de Nordics, de Baltics, Denemarken en Nederland en we hebben een goed gesprek met president Trump gehad, die vlak daarvoor had gesproken met president Zelensky, onder andere over de vraag van president Zelensky voor een dertig dagen ceasefire, staakt-het-vuren en we hebben gezegd dat wij dat verzoek van de president van Oekraïne echt vol ondersteunen. Daar reageerde president Trump ook positief op en ik heb later op de avond gezien dat hij via zijn eigen medium ook heeft gezegd dat het belangrijk zou zijn als de beide landen naar een 30-daags staakt-het- vuren zouden komen, dat ook respecteren, zodat dit gebruikt kan worden voor vredesomhandelingen.
BREEDVELD
Europa is natuurlijk lang ongelukkig geweest met de koers van president Trump als het gaat om Oekraïne, heeft hij u en ook de andere lidstaten daar in dat gesprek gerust kunnen stellen?
SCHOOF
Ondanks het feit dat het een gesprek was wat over de open lijn ging en je dan altijd even wat voorzichtig bent in wat je wel en niet met elkaar wisselt, is denk ik wel duidelijk geworden dat ook president Trump grote zorgen heeft over de ontwikkelingen in Oekraïne. En ook zorgen heeft over de bereidheid van president Poetin om stappen te zetten. En dat hij daarom ook de druk wel wat wil opvoeren op Rusland om te zorgen dat men echt aan de tafel komt en echt een serieuze vredesomhandeling gaat voeren en daarom volgens mij ook dat bericht heeft verstuurd over die 30 dagen staakt-het-vuren.
BREEDVELD
Naast de zorgen over Oekraïne hebben met name die noordelijke lidstaten van de NAVO grote zorgen over de dreiging vanuit Rusland aan de oostflank. Is Amerika nog steeds een betrouwbare partner van de NAVO als het gaat om die verdediging?
SCHOOF
Ik heb geen enkele reden om aan te nemen dat daar zorg is. Artikel 5 is artikel 5 van de NATO. En daar is iedereen aan gecommitteerd.
BREEDVELD
Dus ook president Trump, maar hij zegt ook, daar hoort wel wat tegenover te staan, namelijk forse investeringen op defensiegebied. Dit kabinet heeft er geld bij gedaan bij de voorjaarsnota. Maar is nog niet voldoende om aan de 3,5%, laat staan de gewenste 5% van Trump te komen. Wat gaat dat betekenen voor de onderhandelingen straks over Prinsjesdag?
SCHOOF
Oké, ik zat even de volgorde van de vraag even te doorlopen. U weet dat de secretaris-generaal van de NATO aan alle partners van de NATO de brief heeft gestuurd dat hij verwacht dat op de NATO-top eigenlijk de inzet is 3,5% harde militaire uitgaven te behalen in 2032. En 1,5% aan daaraan gerelateerde uitgaven zoals infrastructuur, cybersecurity en dat soort zaken ook te halen in 2032. En daarover praten we, die brief is nu een goede week oud. We hebben deze week eerste gesprekken over gehad in sommige onderdelen van het kabinet, laat ik het zo zeggen, met de meest betrokken ministers. Die gesprekken zetten wij de komende dagen, weken voort. Omdat we uiteindelijk ook ons standpunt moeten bepalen over de inzet die wij hebben richting de NAVO-top. En het allerbelangrijkste is uiteindelijk dat er in de NAVO-top met unanimiteit ook moet worden besloten, dat we die eenheid ook met elkaar weten te vinden. En vervolgens kijken we wat dat dan betekent voor de financiën. Maar het is wel een traject, daarom noem ik ook even expliciet 2032, een traject tot aan 2032.
BREEDVELD
Maar is het dan ook de inzet van dit kabinet, want die percentages zijn natuurlijk niet nieuw, om inderdaad naar die 3,5% plus extra's toe te gaan werken, wat al gauw 15 miljard op de begroting betekent?
SCHOOF
Daarover voeren wij nu de gesprekken.
BREEDVELD
Maar is dat dan nog een vraag? Als u wekelijks hier ook benadrukt dat investeringen in Defensie noodzakelijk zijn?
SCHOOF
Ja, er zijn extra investeringen nodig in Defensie, daar ben ik altijd heel duidelijk over. Maar het wil niet zeggen dat je meteen daarmee de eerste, de beste, nou het is niet de eerste, maar het is wel de eerste de beste brief van de secretaris-generaal van de NATO, dat je dan meteen ja zegt. Dus daar moeten we echt met elkaar over praten.
BREEDVELD
Maar de wens van Trump, of eigenlijk de eis van Trump is al heel lang bekend. Welke boodschap heeft u dan straks op de NAVO-top hier in Den Haag?
SCHOOF
Daar praten we over in het kabinet en dan zal die boodschap ongetwijfeld buitengewoon helder zijn en dat zal ook met de Kamer worden gedeeld op het moment dat het we als kabinet daarop een besluit hebben genomen.
BREEDVELD
Ja, maar als het gastland zelf al onduidelijk is over gaan we de 3,5% wel halen, wat voor boodschap geeft dat dan aan die NAVO-top?
SCHOOF
Alle landen zijn op dit moment zich aan het beraden over het verzoek van secretaris-generaal van de NAVO, bepalen daar allemaal hun posities in, moeten daar in veel gevallen ook met hun eigen parlement over spreken, dus dit is een heel normaal proces dat je daar met elkaar eerst even naar kijkt, ook een parlementair debat over hebt, voordat je die inzet finaliseert.
BREEDVELD
Ja, dit is het formele antwoord. Maar welke afweging maakt u daar dan bij?
SCHOOF
Daar heb ik het in het kabinet over. En ik heb al gezegd, er zijn extra investeringen nodig. Er zijn ook investeringen nodig die overigens, het gaat niet alleen om geld, maar het gaat erom dat je het juiste spul op het juiste moment hebt. Je hebt ook te maken met de absorptiecapaciteit van de defensieorganisaties, met de manier of de defensie-industrie kan leveren. Het zijn allemaal vraagstukken die worden meegewogen door het kabinet ten aanzien van over de 3,5% en de 1,5% en over het tijdpad van 2032.
BREEDVELD
Ja, maar u bent in Oslo ook bijgepraat over de ontwikkelingen in Rusland, aan die oostgrens, bij Finland, een nieuwe militaire basis, extra infrastructurele projecten, meer soldaten op de verschillende bases. Geven wij dan wel het goede antwoord op wat er in Rusland gebeurt?
SCHOOF
Nou, ik denk dat als wij met elkaar in staat zijn om onze defensie-uitgaven te verhogen en daarmee onze militaire capaciteit te vergroten, dat tegelijkertijd op een manier doen dat er beter wordt samengewerkt. Dat er ook goedkoper kan worden ingekocht. Dat we dan in staat zijn om een goede afschrikkingsmacht met elkaar te hebben, die ook in de relatie staat tot een enorme opbouw van de militaire capaciteit in Rusland. En dat is de beste manier om oorlog te voorkomen en ook om te voorkomen dat de artikel 5 ooit moet worden ingeroepen.
WESTER (RTL)
Eén vraag aansluitend, als het mag meneer Schoof. Toen u Trump op de telefoon had, heeft u ook nog gezegd, je komt toch wel naar Den Haag?
SCHOOF
Nou, we hebben het even kort over de NAVO-top gehad. En ik heb eerder begrepen dat de permanente vertegenwoordigers van de NAVO van de VS ook even gezegd, we gaan er samen een feestje van maken. Dus ik heb daar nog steeds alle vertrouwen in.
WESTER
Geen twijfel dat hij niet komt?
SCHOOF
Ik heb daar geen twijfel over.
WESTER
Dan even een ander onderwerp: minister Veldkamp, de brief. U sprong er net vrij snel overheen. Bij het binnenlopen van de ministerraad waren een aantal ministers, met name de PVV, die iets hadden van ‘ja, dit hadden we ook wel even willen weten’. Hoe is dat afgelopen, die discussie?
SCHOOF
We hebben een hele goede discussie gehad. En natuurlijk heb ik ook kennisgenomen van de verrassing, zoals een aantal dat bij de inloop hebben gezegd. Dus we hebben er vanochtend goed over gesproken. En dat betekent dat we ook tegen elkaar hebben gezegd dat je elkaar niet moet verrassen binnen het kabinet. Dat is nooit de bedoeling. En dat we elkaar goed moeten blijven informeren, zeker bij dit soort hele gevoelige onderwerpen.
WESTER
Daarmee zegt u dus eigenlijk dat minister Veldkamp wel de andere ministers erbij had moeten betrekken voordat hij die brief opstuurde?
SCHOOF
Ik heb begrepen dat minister Veldkamp ook beterschap heeft beloofd. En dat hij ook zich goed realiseert dat hij iedereen goed moet informeren op dit gevoelige thema. Ik zeg daar tegelijkertijd wel bij dat de situatie in Gaza ook de afgelopen periode natuurlijk zorgelijker is geworden. En dat er ook aanleiding is geweest voor minister Veldkamp. En vandaag overigens door het kabinet is ook onderschreven om deze brief naar de hoge vertegenwoordiger te sturen.
WESTER
Oké, tot zover de procedure. Dan even de inhoud. Stemmen de ministers van de PVV daar nu achteraf dan ook wel mee in?
SCHOOF
Vanochtend hebben we er goed over gesproken en het besluit is onderschreven.
WESTER
Dus gewoon het kabinet is wat dat betreft gewoon één, ondanks wat, even los van de berichtgeving op X, de heer Wilders erover zegt?
SCHOOF
Het kabinet heeft het vanochtend onderschreven.
WESTER
Nu heeft hij eerder gezegd, we hebben niet echt een rode lijn als het gaat om het optreden van Israël en Gaza. Deze brief, als het gaat om hulpprogramma's, Europese hulpprogramma's, dreigen dat het wordt stopgezet, is die rode lijn nu toch getrokken?
SCHOOF
Het is een optelsom van zorgelijke ontwikkelingen waarom deze brief gestuurd is. Het verbreken van het staakt-het-vuren, alweer in januari. De aanhoudende illegale blokkades van de humanitaire hulp. De beslissing van Israël om operatie Gaza uit te breiden. Uitspraken van ministers in Israël over de permanente bezetting van Gaza. Grootschalige militaire operatie in de westelijke Jordaanoever. Schendingen van het internationaal rechts door de blokkade en de beschieting van het medisch konvooi. Met het alles bij elkaar opgeteld, en de ernst van de situatie heeft uiteindelijk de minister doen besluiten, en vandaag nogmaals in het kabinet onderschreven om deze brief naar de hoge vertegenwoordiger te sturen.
WESTER
Ik wil u niet vasthouden aan de woorden rode lijn, maar zou u nu wel kunnen zeggen dat het kabinet, als het gaat om het optreden van Israël, nu wel een streep in het zand gezet heeft?
SCHOOF
Ik heb die woorden gelezen van de minister. Wat mij betreft is het een optelsom van alle zorgelijke ontwikkelingen die heeft geleid tot deze brief.
WESTER
Tot hier en niet verder?
SCHOOF
Nee, die heeft geleid tot deze brief.
WESTER
Tot slot, om daarover te informeren in de ministerraad, heeft minister Faber de andere leden ook geïnformeerd over het feit dat ze het activiteitenbudget van de asielzoekers, zoals voor uitjes en andere leuke dingen, wil stopzetten, wil verminderen?
SCHOOF
Er is vanochtend in de ministerraad niet over gesproken, stond ook niet op de agenda. En ik heb begrepen dat ze daar nu met het COA over in overleg gaat. En als dat leidt tot beleidsvoorstellen of wetswijzigingen, dan zien we die vanzelf tegemoet.
WESTER
Ja, want er zal de wet wel gewijzigd moeten worden. Dit soort activiteiten, budgetten zijn toch in de wet geregeld?
SCHOOF
Dan zien we dat vanzelf, als het om wetswijzigingen gaat in de ministerraad tegemoet.
HOEDEMAN (AD)
Meneer Schoof, u wist wel van de brief van minister Veldkamp. Waarom heeft u niet gezegd ‘laten we de anderen eens op de hoogte brengen’?
SCHOOF
Ik ben inderdaad geïnformeerd door minister Veldkamp over de brief. Wat ik verder allemaal gewisseld heb, dat wissel ik hier niet. En ik constateer dat minister Veldkamp ook zelf heeft geconstateerd en dat die beterschap heeft beloofd.
HOEDEMAN
Nou zegt vicepremier Agema, ‘als iets gevoelig ligt dan is het gebruikelijk dat we dat van tevoren bespreken’. Wat vindt u op zich van dat principe?
SCHOOF
Dat lijkt me een buitengewoon verstandig principe. En daarom hebben we er vandaag ook denk ik ook langer bij stilgestaan dan we normaal gesproken zouden hebben gedaan. En hebben we ook gezegd dat we elkaar goed moeten blijven informeren, zeker ook al zit het in de individuele verantwoordelijkheid van de minister, maar op de hele gevoelige onderwerpen het buitengewoon verstandig is om daar in het kabinet goed over te spreken.
HOEDEMAN
Het is niet de eerste keer dat PVV-bewindslieden zich overvallen voelen. Hoe vaak kan een kabinet het hebben dat een smaldeel zich overvallen voelt?
SCHOOF
Ik constateer dat we er vanochtend een goed gesprek over hebben gehad en dat ik hier nog steeds sta.
HOEDEMAN
Ja, maar hoe vaak kan zo'n club het hebben?
SCHOOF
Ja, daar kan ik geen antwoord op geven. Ik heb geconstateerd dat we er vanochtend goed met elkaar over hebben gesproken. En dat vind ik belangrijk, daar heb ik ook op toegezien, dat daar goed over werd gesproken. En nogmaals, we onderschrijven datgene als kabinet en we zijn daarna overgegaan tot de orde van de dag, zoals dat hoort. Want er liggen grote vraagstukken voor de Nederlandse samenleving waar dit kabinet voor staat.
NIEUWSUUR
Vindt u ook dat er een einde moet komen aan alle uitjes voor asielzoekers, zoals minister Faber graag ziet?
SCHOOF
Nou, ik heb net eerder op vraag van een collega gezegd dat minister Faber daarover in overleg treedt met het COA. En als dat leidt tot een beleidswijziging of een wetswijziging, dat we dan de voorstellen in het kabinet tegemoet zien.
NIEUWSUUR
Maar bent u het eens met haar wens?
SCHOOF
Ja, dus op dit moment helemaal niet het moment voor mij om daar iets over te zeggen. Er vindt overleg plaats met het COA. En als er voorstellen komen, dan gaan we die bespreken.
NIEUWSUUR
De Vereniging Nederlandse Gemeenten die vraagt zich af waar minister Faber zich eigenlijk mee bemoeit. Het COA is een zelfstandig bestuursorgaan en is verplicht om activiteiten, ontspanning voor asielzoekers te organiseren. Ja, hoe ziet u dat eigenlijk?
SCHOOF
Ja, ik vrees dat ik nu ga herhalen, maar dat voelt u natuurlijk ook haarfijn aan dat dat gaat gebeuren. Maar goed, desalniettemin stelt u de vraag nog een keer. Minister Faber is in gesprek met het COA. Ik weet niet tot welke resultaten dat gaat leiden. Als dat tot beleidswijziging of tot wetswijziging leidt, dan komt het er zelf terug. En dan hebben we daar het gesprek over tussen betrokken ministers of in het kabinet.
NIEUWSUUR
Tot slot, de VNG zegt, zij bemoeit zich te veel met details. Keer op keer, het is niet voor het eerst. Als het gaat om die uitjes bijvoorbeeld. En de VNG zegt ook, u moet minister Faber hierop aanspreken in de ministerraad. Gaat u dat doen?
SCHOOF
Nou, ik denk niet dat het aan de VNG is om tegen mij te zeggen wie ik moet aanspreken in de ministerraad. Als deze voorstellen in de ministerraad komen, dan zullen ze het bespreken.
BEEKMAN (BNR)
Premier Schoof, even terug nog naar Gaza. Minister Veldkamp noemde de brief geen koerswijziging. Ik heb de bewindspersonen van de PVV gevraagd of zij dat ook zo zagen. Zij wilden daar geen antwoord op geven. En verwezen naar u, dus ook aan u de vraag. Is er nou wel of geen sprake van een koerswijziging?
SCHOOF
Ik denk dat het een voortgezette lijn is. We hebben eerder ook al de veroordelingen uitgesproken. We hebben eerder ook de ambassadeur ontboden. Nu deze brief gestuurd. Het is een voortgaande lijn waarbij we uiteindelijk voor ogen hebben, als kabinet dat de gijzelaars vrijkomen, dat de humanitaire situatie wordt hersteld. Uiteindelijk een langdurig en duurzame vrede ontstaat met een twee-staten oplossing en waar de terroristische organisatie Hamas het niet voor het zeggen heeft. Dat is waar het kabinet voor staat. En in die zin is er geen koerswijziging, want dat is de koers van dit kabinet.
BEEKMAN
U zegt, in die zin begrijp ik ook wel dat de heer Veldkamp de andere ministers niet heeft ingelicht, want als er geen sprake is van een koerswijziging en dit gewoon kabinetsbeleid is, is het dan nodig om de rest van de ministerraad daar van tevoren over in te lichten?
SCHOOF
Bij politiek gevoelige zaken is het goed om daar met elkaar gesprekken over te hebben. En niemand hoef ik uit te leggen denk ik dat Israël-Gaza in de samenleving een heel gevoelig onderwerp is. Politiek een heel gevoelig onderwerp is en daarom heeft ook minister Veldkamp en daarom ook vandaag in de ministerraad hebben we er uitvoerig met elkaar over gesproken en hebben we gezegd dat we elkaar echt op dit onderwerp goed moeten blijven informeren.
BEEKMAN
Is er dan nog wel de vraag geweest van zien we het allemaal niet als een koerswijziging? Of heeft u de neuzen dezelfde kant op moeten zetten?
SCHOOF
We onderschrijven de lijn en dus daarmee is het gewoon kabinetsbeleid.
BEEKMAN
U zei net in uw opening statement dat in de brief door een onderzoek gedaan moet worden. De vraag wordt gesteld of Israël zich nog wel aan de humanitaire afspraken houdt die gemaakt zijn met de Europese Unie. Is die vraag stellen hem eigenlijk beantwoorden?
SCHOOF
Nee, het is de vraag stellen. En dat betekent dat nu besloten moet worden of er zo'n onderzoek komt.
BEEKMAN
Als ik dan naar de houding van Nederland kijk. Want je stelt wel de vraag, dat is dus een kritische houding. Hoe moet ik die houding van Nederland precies zien? Zijn we kritisch? Ja, dat is gewoon de vraag. Welke houding heeft Nederland nu ten opzichte van Israël en wat er in Gaza gebeurt?
SCHOOF
Exact dezelfde houding die we altijd hebben gehad. Dat wil zeggen dat we, ik zei het net ook al heel even, maar nogmaals, Israël heeft het recht om zichzelf te verdedigen. Dus op 7 oktober is er een buitengewoon bloedige en vreselijke aanslag heeft er plaats gevonden. Tegelijkertijd, in de huidige situatie, constateren we dat het belangrijk is dat de gijzelaars vrijkomen, dat de humanitaire situatie in de Gazastrook en ook de hulpkonvooien, dat dat wordt hersteld en dat er zo spoedig mogelijk weer een staakt-het-vuren moet komen. We zien dat die koers op dit moment niet de koers van Israël is. En daar spreken we al enige tijd Israël op aan.
BEEKMAN
Er is ook veel kritiek op het kabinet geweest rondom Gaza, ook vanuit de Tweede Kamer, vanuit de oppositie. U noemt het geen koerswijziging. En toch wordt dat wel zo ervaren, dat het een koerswijziging is. En Nederland maakt een statement. Maar eigenlijk ontkracht u het hier.
SCHOOF
Nou, ik hoor twee dingen in de media…
BEEKMAN
Maar niet alleen in de media, maar ook...
SCHOOF
Nee, maar ook in politiek. De ene is too little too late en de andere is koerswijziging. Ik heb het over een lijn die, wat mij betreft, bestendig is. Maar die elke keer net een wat andere invulling krijgt. En daar heeft de situatie in Gaza ook alles mee te maken met het onvoorstelbare leed wat er plaatsvindt. Maar tegelijkertijd wel tegen de achtergrond van ook de aanslag die heeft plaatsgevonden op 7 oktober en ook het recht van Israël om zichzelf te verdedigen. Maar ook dat de humanitaire situatie echt verbeterd moet worden. Dat die hulpkonvooien er weer moet komen. Dat een staakt-het-vuren belangrijk is om daarnaar een duurzame vrede te komen en zoals ook in het regeerprogramma staat, dus ook alweer bijna een jaar geleden. Dat gaat over de twee-staten oplossing. Dat dat de koers van het kabinet is ongewijzigd. Alleen zetten er soms andere middelen voor in.
BEEKMAN
Door de leider van de grootste oppositiepartij is u verweten dat u de kant heeft gekozen van de anti-Israël demonstranten. Wat zegt dat u?
SCHOOF
Nou dat zegt me iets over de opvatting van de voorzitter van de grootste fractie die dit kabinet steunt. Maar zoals u weet ik reageer nooit op het tweets.
BEEKMAN
Dus nog even dan. Ik vertel hem toch nog even. Minister Veldkamp is ook geen zwakke minister?
SCHOOF
Ik vind het een totaal overbodige vraag.
BEEKMAN
Nou ja, het is een vraag die voortkomt uit een stelling die op een ontzettend groot medium geponeerd werd door de fractievoorzitter van de grootste partij in Nederland. Dus wat dat betreft lijkt het me geen onzinnige vraag.
SCHOOF
Daar kan over in de Kamer worden gedebatteerd Ik reageer niet op tweets van fractievoorzitters.
EK (SBS)
Toch heel even. U reageert niet op tweets. Maar uw eigen kabinet communiceert wel via tweets. Ook bijvoorbeeld de heer Van Weel heeft zelf op Scheveningen gereageerd in dit reces via Twitter, maar verder niet. Hoe rijmen we dat met het feit dat u als het u uitkomt niet op die tweets wil reageren, maar uw eigen kabinetsleden en uzelf ook wel via Twitter communiceert?
SCHOOF
Ik ben heel consistent in het niet reageren op tweets, dus dat is niet wanneer het mij uitkomt.
EK
Nee, maar uw eigen kabinet…
SCHOOF
Nee, maar ik hecht er toch aan dat, ik heb echt nog nooit gereageerd op een tweet…
EK
Nee, maar mijn vraag is dus…
SCHOOF
Nee, maar toch even voor de preciesheid vind ik dat toch even belangrijk en natuurlijk gebruiken bewindslieden ook dit medium, dat doe ik zelf ook met grote regelmaat zelfs, omdat ik het heel belangrijk vind om op de verschillende sociale media die echt heel duidelijk andere groepen bedient dan klassieke media, dat je op die manier in die mix van verschillende media-uitingen een zo groot mogelijk publiek probeert te bereiken ten aanzien wat je doet, wat je doelstellingen zijn en hoe je dat invult. En dat lijkt me niets meer dan redelijk. Sterker nog, lijkt me bijdragen...
EK
Nee, maar dat is toch raar dat het één kant opgaat?
SCHOOF
X is een beetje een medium wat één kant op gaat he? Dus het wordt heel nadrukkelijk gebruikt ook door mij om boodschappen af te geven en ook te zeggen wat ik doe. Welke activiteit ik doe. Dat lijkt me niet meer dan logisch. Het zou heel gek zijn als ik dat niet zou doen. Als dit zo 'n belangrijk medium is, zowel X als Instagram. Ik gebruik alleen geen TikTok, zoals je weet. Of de overheid.
EK
Maar u geeft hierbij aan dat de reden waarom wij er naar vragen is, omdat het juist zo ’n belangrijk medium is, dat zoveel mensen bereikt en de grootste fractie, de voorzitter
daarvan, die communiceert vrijwel alleen maar via dat medium. Dus dan is het volgens mij logisch dat wij naar uw reactie daarop vragen.
SCHOOF
Ja, en ik ben dus heel consistent vanaf dag één dat ik daar niet op reageer en dat ik uitspraken van fractievoorzitters buitengewoon serieus neem in de Tweede Kamer.
EK
Wat vond u dan van de reactie van de heer Van Weel op de rellen in Scheveningen?
SCHOOF
Ja, dat vind ik een beetje een flauwe vraag. De heer Van Weel spreekt als minister. En als de minister spreekt, dan ben je als MP het daar per definitie mee eens.
EK
Oké, dus daar reageert u dan toch wel een beetje op. Dan iets heel anders. Er werd net gevraagd naar de brief van de heer Veldkamp. U zei, ik was ervan op de hoogte. Wanneer bent u daarvan op de hoogte gebracht?
SCHOOF
Nee, daar doe ik geen mededeling over.
EK
Mevrouw Klever, die heeft daar wel in ieder geval naar buiten gebracht dat zij de avond van tevoren pas op de hoogte is gebracht. Bent u ook in zo 'n korte termijn op de hoogte gebracht?
SCHOOF
Daar doe ik geen mededeling over.
EK
Waarom niet?
SCHOOF
Nou, vind ik niet bijdragen aan datgene waar het om gaat. Namelijk, de inspanning van dit kabinet om er toch vooral voor te zorgen, in alle relativiteit zeg ik dat, want we hebben daar echt internationale samenwerking voor nodig om iets te doen aan de situatie in Gaza. En te zorgen dat die gijzelaars vrijkomen. Zorgen dat de humanitaire situatie wordt hersteld. En vind ik vragen over wanneer bent u nou wel geïnformeerd en wie heeft u geïnformeerd. Ik heb gezegd, ik ben geïnformeerd. En daarbij laat ik het.
EK
Ja, het kan relevant zijn omdat als u het wel veel eerder wist, er is u al een keer eerder verweten dat u bijvoorbeeld onder een petje speelde met de VVD-ministers, dat dat misschien nu ook met de NSC-minister is gebeurd.
SCHOOF
Nee, nou ja, dat zijn verwijten die ik trek ik me niet aan, laat ik het maar zo zeggen, omdat ik probeer als premier altijd, als partijloos of onafhankelijke premier, elke keer goed te zorgen dat ik de vier partijen die deze fractie steunen en dit kabinet steunen en ook de vier smaldelen in het kabinet, elke keer daar de brugfuncties tussen te vervullen en te zorgen dat men daar van elkaar weet wat er gebeurt.
VRAAG
Het lijkt ook op deze manier een beetje erop dat collega's op één ministerie, namelijk minister Klever en minister Veldkamp, elkaar misschien niet genoeg vertrouwen om elkaar van elkaars plannen op de hoogte te brengen.
SCHOOF
U maakt er nu wel een heel spannend feuilleton van. Ik denk dat de beide ministers, zitten ook overigens tijdens de ministerraad altijd prima naast elkaar en ik heb vanochtend ook niet van enige animositeit kennisgenomen. Dat men af en toe, zeg maar, in eerste instantie inhoudelijk van verschillende opvattingen zou kunnen hebben. Ja, dat is hun goed recht. Ze komen uit ook hele verschillende politieke families. Maar uiteindelijk gaat het erom of het kabinet, dat is wat ik zei, dat er eensgezindheid is in het kabinet.
DE WINTHER (TELEGRAAF)
Ja, meneer Schoof, de minister van Volkshuisvesting was er niet bij vandaag, toch?
SCHOOF
Nee, dat klopt.
DE WINTHER
Er is een kort geding aangekondigd door de woningcorporaties met betrekking tot op handen zijnde huurbevriezing. Was dat schrikken?
SCHOOF
Nou, ze hadden hem volgens mij al eerder aangekondigd. Eigenlijk ongeveer de dag daarna, geloof ik. Er werd al gezegd dat dat tot opties behoorde. Maar inderdaad, de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening was er niet bij. Die is op dit moment niet in het land. Die zal zich daar volgende week ook met de collega's verder in verdiepen. En dan komen we er ongetwijfeld vermoedelijk volgende week weer op terug, alleen dan met de vicepremier Agema.
DE WINTHER
Ziet u nog enige manoeuvreerruimte voor het kabinet als het gaat om het tegemoetkomen aan eerder gemaakte afspraken door de woningcorporaties. Is er nog iets te veranderen of te doen aan datgene wat is besloten?
SCHOOF
Nee, ik denk dat dat nu aan de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening is om daar onder andere met de koepel AEDES en ongetwijfeld ook anderen met elkaar over in gesprek te gaan om te kijken wat is er wel, wat is er niet mogelijk. En ik wacht de resultaten van die gesprekken die volgende week ook ongetwijfeld zullen plaatsvinden op dat punt nu af.
DE WINTHER
Is het denkbaar dat het kabinet van de koers afwijkt die is ingeslagen met betrekking tot de huurbevriezing?
SCHOOF
Ja, we hebben nu deze koers vastgesteld. Dat hebben we ook in de ministerraad gedaan. Er zal ook ongetwijfeld in de Kamer nog over worden gesproken. Dus laten we eerst het overleg van de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening afwachten voordat we daar ook maar enige uitspraak over doen.
DE WINTHER
Ja, we weten wel van de minister van Volkshuisvesting dat ze niet blij was met datgene wat de coalitiepartijen hadden afgesproken. Er waren ook meer bewindspersonen natuurlijk die enige verrassing en onvrede daarover hebben geuit. Komt het het kabinet niet eigenlijk heel erg goed uit als straks de rechter een streep zet door deze afspraak, waardoor het kabinet naar de coalitiepartijen kan gaan en kan zeggen, het mag niet wat u wil?
SCHOOF
Nee, het kabinet staat voor de afspraken die wij in de voorjaarsnota hebben vastgelegd. En dat is het uitgangspunt waaruit de gesprekken ook met de woningcoöperaties zullen plaatsvinden.
DE WINTHER
Is het zo dat alle afspraken die gemaakt zijn in het overleg over de voorjaarsnota daar in beton gegoten zijn?
SCHOOF
U heeft het over politiek.
DE WINTHER
U verrast ons elke week, dus ik vraag het toch maar even.
SCHOOF
Ik weet niet hoe stevig beton in de politiek is. Maar er vindt overleg plaats met de woningcoöperaties. Daar moet mevrouw Keijzer als minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en die snapt natuurlijk heel goed die zorgen van die woningbouwcoöperaties, daar moet echt het gesprek volgende week over plaatsvinden. En dan bepaalt uiteindelijk het kabinet ook hoe we hier weer mee omgaan.
DE WINTHER
Ik vraag het ook even om een ander onderwerp, want dit gaat dan over de volkshuisvesting. Maar ik heb me laten vertellen dat minister Eppo Bruins ook niet zo blij is met datgene wat de coalitie heeft besloten over zijn portefeuille. En dan vraag ik u nogmaals, is het zo dat de invulling van die bezuinigingen op het onderwijs in beton gegoten is? Of is misschien vastgesteld in de ministerraad dat het op een andere manier kan worden ingevuld dan de coalitiepartijen hebben beoogd in het gesprek?
SCHOOF
De voorjaarsnota is door het kabinet vastgesteld. En dat betekent dat de voorjaarsnota het uitgangspunt is aan alles wat we doen. Dat betekent in ieder geval ook dat de bedragen gewoon vaststaan. Dat moge volstrekt helder zijn. Dat sommige bewindslieden in het besluit dat de ministerraad met elkaar hebben genomen, niet altijd hebben staan te juichen bij het besluit dat ze met elkaar hebben genomen. Dat kan ik me ook heel goed voorstellen. Elke bezuiniging die je treft op jouw portefeuille, daar heb je in principe een probleem mee. Anders ben je waarschijnlijk ook een slechte vakminister. Dat je vervolgens zoekt naar manieren om dat op te lossen. Ik weet niet, dat is aan de ministers om daar met voorstellen over te komen. Maar de voorjaarsnota, die is vrij expliciet. En als daar wijzigen moeten komen, zal dat ook door middel van wijzigingen daarop weer moeten plaatsvinden. Ik zie dat nog niet 1, 2, 3 gebeuren. Maar het staat iedereen vrij, daar een poging voor te wagen. Maar de afspraken zijn wel gemaakt, zijn in de ministerraad besloten. En daarmee, het adagium is toch een besluit, is een besluit.
DE WINTHER
Ja, maar u zegt wel de bedragen zijn vastgesteld. En de minister staat het vrij om een andere invulling te geven aan die bedragen?
SCHOOF
Ja, maar dat is dan geen zekerheid dat dat lukt. Omdat uiteindelijk...
DE WINTHER
Maar het kan wel?
SCHOOF
Ja, alles kan in de politiek, dat weet u ook. Maar we hebben in de...
DE WINTHER
Is het nou een afspraak of niet?
SCHOOF
Ja, natuurlijk is het een afspraak. Natuurlijk is het een afspraak.
DE WINTHER
Om bedrag te leveren, maar niet de invulling. Het ging om scholen in moeilijke wijken.
SCHOOF
In de voorjaarsnota hebben we een besluit genomen in de ministerraad en iedereen wist wat die besluiten waren en natuurlijk zijn er dan ministers die ontevreden zijn, dat is logisch, dat waren ze vermoedelijk al eerder na de bilaterale gesprekken met de minister van Financiën, omdat ze er geen geld bij hadden gekregen dus dat is een heel normaal proces. Die besluiten in de voorjaarsnota zijn genomen, die zijn ook naar de Kamer gestuurd, daarmee staan ze en is het niet van een grabbelton, van nou je kan er alle kanten mee op, tegelijkertijd als blijkt dat iets volledig onuitvoerbaar is of veel meer geld kost dan ben je ook niet blind voor een dergelijke situatie. Maar het uitgangspunt van de voorjaarsnota is datgene wat in die voorjaarsnota staat, daar kan geen misverstand over bestaan, daar is afspraak is afspraak.
DE WINTHER
Ja, maar dan even, toch heel concreet even, het geld voor die scholen in moeilijke wijken, dat geld wordt gebruikt om bijvoorbeeld leraren aan te trekken, om te zorgen dat daar fatsoenlijk onderwijs gegeven wordt, als dat nou een negatief effect heeft op het aangeboden onderwijs in die wijken, is het dan een mogelijkheid voor de minister om op een andere plek in zijn begroting dat geld te vinden zodat deze bezuiniging niet doorgaat?
SCHOOF
Nou, ik ga er nu een heel procedureel antwoord op geven. Als een minister vindt dat wat in de voorjaarsnota staat, naar zijn of haar beleving niet kan of anders zou moeten, dan kan hij of zij natuurlijk een ander voorstel indienen maar is het wel aan de ministerraad om daar volgens een besluit over te nemen en ik heb op dit moment geen enkel besluit zien liggen wat daarop wijst.
VAN DEN BERGH (REUTERS)
Ik heb twee verschillende onderwerpen. Om te beginnen wou ik even vragen naar exportcontroles en ASML. In april is de laatste wijziging ingegaan, verwacht Nederland nog meer te moeten wijzigen en gaat dat dan over wellicht ook over technologieën die niet eerder onder de exportcontroles viel?
SCHOOF
Ja, u gaat vragen naar het onbekende en die vraag kan ik dus ook moeilijk beantwoorden.
VAN DEN BERGH
Dan mijn andere favoriete onderwerp internationaal recht. In Oekraïne wordt nu bekend gemaakt dat de Raad van Europa samen met Oekraïne een speciaal tribunaal voor agressie gaat oprichten, kunnen we dat verwachten in Den Haag?
SCHOOF
Nederland is een van de landen die zich daarvoor heeft uitgesproken dat is alweer enige jaren geleden gebeurd, ik dacht onder de vorige minister van Justitie en Veiligheid als ik het uit mijn ambtelijke loopbaan goed herinner maar er zit ook een fors prijskaartje aan en dat betekent dat het agressietribunaal er alleen maar kan komen als alle deelnemende landen ook de rekening daarvoor met elkaar dragen. Het zal denk ik voor elk gastland gelden maar als dat wordt gedragen door alle landen, dan is het een optie dat het in Nederland komt
VAN DEN BERGH
Dus het is een optie maar niet een wens? Het vorige kabinet was duidelijker van we zouden dat graag in Den Haag zien.
SCHOOF
Nadrukkelijk onder de financiële premissen zoals ik hem net aangaf. Alle deelnemende partijen moeten wel naar rato bijdragen. Want het is niet zo dat Nederland gastland wordt en dan volgens alle rekeningen accepteert.
VRAAG (ANP)
Ja, nog even doorgaand op dat mogelijke agressietribunaal hier in Nederland. Daar wordt vandaag over gesproken, maar u bent hier, minister Veldkamp was hier. Hoe is Nederland daar vertegenwoordigd geweest?
SCHOOF
Minister Veldkamp was gisteren in de Oekraïne.
ANP
Oké, dus die heeft daar op die manier over meegesproken?
SCHOOF
Sorry, niet in de Oekraïne, maar in Warschau. Ik moet het even goed zeggen.
ANP
Ja, nee, daarom, want dit was in Lviv, meen ik.
SCHOOF
Ja, daar was de minister van Justitie en Veiligheid. Dus ik moet het even weer even goed zeggen. De minister van Justitie en Veiligheid was daar aanwezig.
ANP
Dus op die manier heeft Nederland daarover meegepraat. Ander onderwerp, we hoorden vanmorgen dat er Hongaarse spionnen zijn opgepakt door Oekraïne vanwege militaire inlichtingen die zij afhandig hebben gemaakt. Wat zegt dit over de relatie van Nederland tot Hongarije?
SCHOOF
Nou, dit zegt nog helemaal niks. Ik heb het bericht ook net gelezen. Het is denk ik een uurtje geleden naar buiten gekomen.
ANP
Vanmorgen negen uur.
SCHOOF
Oh, ik dacht tussen de middag. Maar dan ben ik waarschijnlijk net iets later op de media aangesloten. Ik had ook ministerraad, hè. Zonder telefoons en andere... Nee, maar goed, flauwekul. Dit bericht is naar buiten gekomen. Hongarije ontkent, las ik ook zo snel. Dit moet gewoon uitgezocht worden. En op het moment dat we iets meer zicht krijgen op wat daar daadwerkelijk aan de hand is, dan kijken we daar opnieuw naar.
ANP
Hongarije is natuurlijk een land waar Nederland soms wel kritisch tegenover staat. Met uitzondering van, daar hebben we hem weer, meneer Wilders, die eigenlijk Orbán daarin steunt. Moeten we nu opnieuw naar de status van Hongarije als NAVO en als EU-bondgenoot gaan kijken?
SCHOOF
Op basis van een bericht wat nog niet geverifieerd is, lijkt me dat een veel te snelle aanname. Dus eerst afwachten, kijken wat hier de berichten zijn en dan vervolgens oordelen voordat we daarnaar kijken. En het klopt wat u zegt ten aanzien van Hongarije. Daar is Nederland altijd een kritische partner geweest en dat zijn we nog steeds. En tegelijkertijd werken we ook met Hongarije samen.
Het is aan de Europese commissie om elke keer te bekijken hoe de stand van zaken is. En ten aanzien van de maatregelen die de Europese commissie heeft genomen. Voorlopig zijn die maatregelen nog allemaal intact.
ANP
Minister Veldkamp die zei ook vandaag met eigenlijk zoveel woorden van we weten er nog niet zoveel van. Maar daar kan ik me toch lastig voorstellen dat hier niet eerder al signalen over zijn geweest.
SCHOOF
Over een spionage, mensen die worden opgepakt? Ja, ik zal geen boekje opendoen over hoe dat werkt. Maar ga er nou eens vanuit dat je dit heel gesloten houdt. Als land maar nogmaals, ik loop nu... Ik moet er eigenlijk niet op ingaan, want ik alleen maar speculeren. Dit bericht is naar buiten gekomen. Dat moet nu eerst zorgvuldig worden bekeken voordat we er allemaal verstrekkende conclusies aan verbinden.
ORNSTEIN
U sprak nogal lovende woorden over 4 en 5 mei. Bij het begin van uw persconferentie. Hoe ervaarde u dat een rookbom naar u gegooid werd?
SCHOOF
Nou ja, ik vond het, hoe zou ik dat nou zeggen, onkies. Ik vind dat je dat niet doet. En verder heeft u ook gezien dat ik volgens mij vrij rustig reageerde.
ORNSTEIN
En hoe vond u het dat er naast u de premier van een bevriende natie zat die dit ook moest ervaren?
SCHOOF
Nou, dat vind je beschamend. Kijk, demonstreren mag. Demonstreren mag ook op 4 en 5 mei. Maar dat doe je niet op de Dam bij de Dodenherdenking. Dat doe je niet bij de opening van het Bevrijdingsfestival. Dat doe je niet bij een defilé ter ere van de, zeg maar, bij Wageningen. Met daar 15 hoogbejaarde, zeg maar, strijders uit de tweede wereld. Dat doe je gewoon niet. Maar goed, het is gebeurd. Maar ik vind dat, zoals ik inderdaad in mijn inleiding zei, over het algemeen 4 mei buitengewoon eervol en waardig is verlopen. En ook de festivals een groot succes zijn geweest. En dat vind ik belangrijk.
ORNSTEIN
Vindt u dat uw opvolgers bij de veiligheidsdiensten hun werk goed gedaan hebben?
SCHOOF
Vanzelfsprekend, ja.
ORNSTEIN
Als dit kon gebeuren?
SCHOOF
Maar ook dat, er kan heel veel gebeuren. En ik weet dat de politie en de inlichtingendiensten allemaal ongelooflijk hun best doen om dit soort dingen te voorkomen. Allemaal binnen de regels van de democratie en rechtsstaat. En ongetwijfeld zal er links- of rechtsom wel eens geëvolueerd worden. En dat lijkt me ook heel nuttig.
ORNSTEIN
En daar gaat u zichzelf als premier ook mee bemoeien?
SCHOOF
Nee, absoluut niet. Dat zijn gewoon de normale dingen van het leven. Daar bemoei ik me als premier niet mee.
ORNSTEIN
Er was meteen na deze incidenten weer een discussie over dat demonstratierecht. Nederland is aan de andere kant een hele open samenleving waar iedereen moet kunnen demonstreren. Hoe staat u in de verhouding tot dat demonstratierecht?
SCHOOF
Nou, ik heb begrepen dat ook de minister van Justitie en Veiligheid goed wil kijken naar dat demonstratierecht. Ook ten aanzien van voorstellen of herdenkingen daarvan niet kunnen worden uitgezonderd. Maar dan gaat het niet om die dagen, maar om die plekken. Dat is denk ik belangrijk. En er loopt al enige tijd een groot onderzoek. Dat is ook waar de minister van Justitie en Veiligheid ook naar verwijst om de discussie in de Kamer ook goed beargumenteerd te kunnen voeren over eventuele aanpassingen van het demonstratierecht.
ORNSTEIN
Ik had ook nog een korte vraag over het buitenlandbeleid. U bent in Noorwegen. Dan zoekt u allianties met Scandinavië. U gaat nu na uw Caribische bezoek naar Albanië. Nou hoorde ik deze week de nieuwe Duitse bondskanselier Merz zeggen: ik ga zo snel mogelijk met mijn buurlanden actie ondernemen, gezien de geopolitieke verhoudingen. Van oud-premier Rutte weten we, hij zocht contact met Merkel, met Macron. Waar ligt bij u de prioriteit als het om Nederland en het buitenland gaat? Naar welk land moeten wij ons nauwer contact zoeken?
SCHOOF
Dat is met heel veel landen, maar dat is logisch. Maar de prioriteiten liggen bij Duitsland, bij de Benelux, bij de UK en bij Frankrijk. Maar tegelijkertijd Polen ook, buitengewoon belangrijk. Dat speelt in de Europese Unie, overigens de commissielanden zijn natuurlijk, de Commissie is belangrijk voor mij. Maar er is echt internationaal heel veel aan de hand. En dat betekent ook dat je internationaal op heel veel punten de samenwerking moet zoeken. Dat je er heel gericht in bent, ook in de tijd die je overigens beschikbaar hebt. Om te zorgen dat je over een hele, want Nederland is echt een zeer wijdvertakt netwerk, waar Nederland zowel in zijn handel als in zijn veiligheid en breder in de economie mee te maken heeft. Dus er zijn ontzettend veel landen die buitengewoon belangrijk zijn. Ik heb onder andere de nieuwe kanselier van Duitsland, Merz, gesproken bij de Müncher Sicherheitsconferentie. We hebben regelmatig contact. En ik ga er ook vanuit dat wij elkaar ook heel snel bilateraal zullen ontmoeten. En dan heb ik het niet over wat de minister van Buitenlandse Zaken allemaal doet. Want die is tenslotte de minister van Buitenlandse Zaken. Maar ik doe datgene wat bij een premier hoort. En wil overigens daarbij ook de minister van Buitenlandse Zaken niet voor de voeten lopen.
ORNSTEIN
Op wat voor termijn wilt u of kanselier Merz hier ontvangen of naar hem toe?
SCHOOF
Op zo kort mogelijk een termijn. En dat hebben we ook naar elkaar toe uitgesproken.
JEUGDJOURNAAL
Meneer Schoof. Ik heb hier een brief bij me van Lux. Een jongen van tien die hij naar u heeft toegestuurd op de bus. Misschien zal u hem thuis ontvangen of op het ministerie. Ik ga hem niet nu voorlezen. Ook voor jullie is dat wel fijn. Het gaat er eigenlijk om dat hij zich zorgen maakt over de kinderen in Gaza. En Lux is niet de enige die dat doet. Dat doen heel veel kinderen in Nederland. Wij krijgen dagelijks heel veel berichten over kinderen die zeggen, kan Nederland niet iets doen? Waarom gebeurt er niks? Waarom hebben zij zo'n honger? Dus stel ik eigenlijk nu de vraag voor Lux. Maar voor heel veel kinderen in Nederland. Meneer Schoof, wat gaat u doen voor de kinderen in Gaza?
SCHOOF
Ja, in eerste plaats een dank aan Lux voor de brief. Ik heb hem nog niet ontvangen. Maar zodra ik hem heb, zal ik hem lezen. En ik zal ook zorgen dat hij een antwoord van mij krijgt. En het zullen overigens ook de andere kinderen die wellicht overwegen brieven te schrijven, krijgen dat ook. En ik snap die gevoelens van die kinderen heel goed. Want kinderen moeten gewoon onbezorgd en veilig kunnen opgroeien, waar ook ter wereld. Maakt niet uit waar. En we zien door de televisie en internet natuurlijk gewoon vreselijke beelden in Gaza, van bombardementen voor families die geen eten hebben, geen drinkwater, geen medicijnen. Dat zijn natuurlijk vreselijke beelden, maar ook van mensen uit Israël die gegijzeld worden door terroristen van Hamas. En dat is allemaal ontzettend heftig om te zien en ik snap dan ook dat veel kinderen in Nederland niet begrijpen waarom dit gebeurt. En dan in de eerste plaats ook naar de overheid kijken en naar de regering kijken, maar wat doet die dan? Ja, en het belangrijkste wat ik dan tegen de kinderen kan zeggen is dat Nederland er echt alles aan wil doen om zo snel mogelijk een einde aan die gevechten te maken. En dat er wat we in onze taal noemen een staakt-het-vuren komt, dat is wel dat er gewoon niet meer geschoten wordt en niet meer gebombardeerd wordt. En we zijn ook heel druk bezig om te zorgen dat er hulp naar Gaza kan. En dat de blokkade, dus dat die hulp kan niet naar binnen, dat dat wordt opgeheven. Daar zijn we echt op heel veel manieren mee bezig. We proberen dan ook de Israëlische regering daaropaan te spreken en met alle begrippen die we tegelijkertijd ook hebben voor Israël, maar er moet echt iets gebeuren in Gaza. Die kinderen, dat is vreselijk om te zien, dat wil je niet. Kinderen mogen geen slachtoffer worden van oorlogen van, laat ik zeggen, grote en volwassen mensen.
JEUGDJOURNAAL
U zegt we proberen er alles aan te doen. Kunt u dat iets duidelijker maken voor kinderen? Wat is dat dan? Zijn dat belletjes naar ministers, president in Israël? Hoe gaat zoiets?
SCHOOF
Ja, dat zijn inderdaad allerlei gesprekken die je hebt met de collega-ministers. Dat zijn internationale overleggen dat je met elkaar probeert tot overeenstemming te komen om te kijken hoe kan je hier nou iets aan doen. Want Nederland alleen kan hier heel iets, het is echt moeilijk om iets te bereiken. Dat is denk ik ook wel belangrijk om te zeggen. Daarom moet je ook heel veel samenwerken met allerlei instanties. Wat dan met een mooi woord heet diplomatiek verkeer. Dus dat zijn diplomaten. op de verschillende ambassades in de landen, die spreken zich ook elke keer uit. En die kan je ook naar je toe halen als minister van Buitenlandse Zaken om het toch nog eens een keer onder woorden te brengen, wij vinden dat dit echt anders moet. En dat zijn al die dingen zijn we aan het doen. Om uiteindelijk te proberen te zorgen dat er echt gewoon weer humanitaire hulp in Gaza kan komen. Dat de gijzelaars daar vrijkomen. En dat er eigenlijk ook een einde komt aan die oorlog.
JEUGDJOURNAAL
Er wordt dus veel gepraat. Maar dat praten, dat voelen de kinderen in Gaza niet meteen. Denkt u ook wel eens aan gewoon echt acties doen? Acties die meteen, weet ik niet.
SCHOOF
Wat had u in gedachten?
JEUGDJOURNAAL
Ik weet niet, er zijn wel eens voedseldroppingen geweest. En dan zeg ik niet dat dat mega heeft geholpen. Maar denken jullie daar wel eens over na? Ik denk dat heel veel kinderen dat zich ook afvragen. Kunnen jullie niet gewoon meteen even wat gaan doen, zodat ze nu wat hebben?
SCHOOF
Nou ja, dat is in het verleden ook gebeurd. Dus er wordt ook naar gekeken of dat wel of niet kan. Denk ik nog steeds ook op dit moment.
JEUGDJOURNAAL
Maar de situatie is nu slechter dan je zou denken. Waarom niet nu nog een keer?
SCHOOF
Ja, maar je moet ook zeker weten dat het allemaal goed terecht komt. Dus daarom wordt er, het is misschien voor kinderen moeilijk te begrijpen. Maar praten, en dat noemen wij dat met een mooi woord diplomatie. En dan zeggen we voor en achter de schermen, dus dat doe je met de media zou ik bijna zeggen, en zonder, dat is echt de manier waarop de regeringen dat met elkaar proberen op te lossen, probeer je ook druk op zo'n land te zetten om te zorgen dat er iets gebeurt en die druk zetten we net zo goed ook op de terroristische organisatie Hamas, want het is natuurlijk ook onvoorstelbaar wat Hamas daar aanricht.
JEUGDJOURNAAL
Ja, laatste vraag. De kinderen, de beelden die ze nu zien, u zei het zelf ook al, dat zijn vooral de beelden van broodmagere kinderen die geen eten krijgen of die urenlang in de rij moeten staan om eten te krijgen. Ja, kinderen die dat in Nederland zien, die begrijpen dat eigenlijk niet eens en maken zich zorgen. Heeft u een boodschap aan die kinderen, die Nederlandse kinderen die zich zorgen maken, wat zou u tegen hen zeggen?
SCHOOF
Ja, ik denk dat het, ik zou het nog veel erger vinden als ze zich geen zorgen zouden maken, want het is natuurlijk ook onvoorstelbaar leed wat je gewoon ziet. En ook zij zijn slachtoffer van het geweld van die volwassen mensen. En in die zin ben ik blij dat Nederlandse kinderen zich daar zorgen over maken. En denk ik ook goed dat zij zich ook uiten en ook nu via brieven. Dat is alleen maar goed dat we dat doen, want dat houdt iedereen scherp.
JEUGDJOURNAAL
En u gaat er alles aan doen om dat leed te stoppen?
SCHOOF
En ik ga er alles aan doen om dat leed te stoppen.