Toespraak minister Harbers bij ondertekening intentieverklaring met Brancheorganisatie Zeehavens (BOZ) over aanleg walstroom

Toespraak van minister Harbers (IenW) bij de ondertekening van de intentieverklaring over walstroom. De minister ondertekende deze verklaring op 22 mei tezamen met vertegenwoordigers van de Brancheorganisatie Zeehavens (BOZ) en 5 Nederlandse zeehavens met als doel de aanleg van walstroominstallaties verder te stimuleren.

Beste mensen,

Waar anders dan hier is het toepasselijker te spreken over walstroom, duurzaamheid en de maritieme sector. Op  een schip, nabij FutureLand. Dé plek waar je van alles kunt horen, zien en leren over nieuwe maritieme ontwikkelingen.

Hier wordt maritiem “Champions League” voetbal gespeeld. Mijn excuses aan de niet-Rotterdammers met deze ‘lichte hint’ naar het landskampioenschap van Feyenoord.

Onze maritieme sector is traditiegetrouw vernieuwend, concurrerend en een wereldleider. Die toppositie is echter nooit vanzelfsprekend. Daar moeten alle partijen, van havens tot reders, logistieke dienstverleners en overheden elke dag keihard voor werken. Zeker nu de sector voor enorme uitdagingen staat in die noodzakelijke transitie naar een duurzame toekomst.

Gelukkig zien we ook vandaag weer dat de sector haar verantwoordelijkheid neemt. De maritieme sector en havens werken dag in dag uit aan de vergroening van de sector.

Dat is soms behoorlijk complex. Denk aan de hoge investeringen, de nationale en Europese regelgeving en tegelijk het behoud van onze internationale concurrentiepositie. Of kijk naar de ontwikkeling van schone brandstoffen.

Het is vaak nog niet duidelijk wat de meest effectieve en kostenefficiënte brandstof is van de toekomst. Dat is niet alleen uitdagend voor scheepseigenaren of scheepsbouwers, maar óók voor brandstofleveranciers of bunkerhavens.

Wat wél al beschikbaar is, is walstroom: een mooie techniek die nú beschikbaar is.

Walstroom helpt ons om havens en havengebieden te verduurzamen. Schepen aan de stekker stoten geen CO2, geen stikstof, geen fijnstof of andere schadelijke emissies uit.

Bovendien betekent walstroom het einde van eindeloos brommende fossiele scheepsgeneratoren. Voor mensen die wonen en werken nabij havens een zegen.

Kortom, walstroom kent vele voordelen!

De sector heeft ook te maken met Europese regelgeving.  Containerschepen, ferry’s en cruiseschepen zijn vanaf 2030 verplicht gebruik te maken van walstroom, wanneer voorhanden. Mega schepen die heel veel energie verbruiken. Als deze schepen aan de stekker liggen, kunnen we dus grote klappers maken.

Zeehavens moeten op hun beurt aan 90% van de walstroomvraag van deze typen schepen kunnen voldoen. En binnenhavens moeten in 2030 tenminste één walstroompunt hebben.

Deze verplichtingen vergen grote investeringen. En 2030 is dichterbij dan we denken.

Ik wil onze zeehavens dan ook op weg helpen om vóór 2030 meer walstroom te kunnen aanbieden. Bij het realiseren hiervan komt namelijk veel kijken.

Vragen die spelen zijn bijvoorbeeld:

Wat is ervoor nodig?

Over welk type aansluitingen gaat het?

En wat zijn de verschillen in de investeringen voor de diverse typen schepen?

Walstroom vergt kortom forse financiële en logistieke investeringen. Kosten die de sector vaak niet alleen kan dragen. Daarom heb ik geld gereserveerd voor een subsidieregeling. Er is 140 miljoen euro in kas.

U en ik weten dat dit niet voldoende is voor de benodigde investeringen om aan de Europese wetgeving te voldoen. Als onderdeel van het klimaatpakket heeft het kabinet dan ook 40 miljoen euro extra beschikbaar gesteld uit het klimaatfonds. Hiermee geeft het kabinet het signaal af veel belang te hechten aan het tijdig realiseren van de Europese vereisten voor walstroom.

Met deze steun zou de sector goed in staat moeten zijn meer walstroominstallaties aan te leggen. Bovendien eten we hier van 2 walletjes. Meer walstroom aan de kade betekent namelijk minder emissies zoals stikstof. Minder emissies betekent meer ruimte voor klimaatprojecten in de haven.

Met dit in gedachten spreken we vandaag af verder samen te werken aan walstroomprojecten, kennis op te bouwen en mogelijke barrières weg te nemen. En creëren we zoals gezegd stikstofruimte waarmee we hopelijk klimaatprojecten gaan realiseren in de haven.

Beste mensen,

De totstandkoming van deze intentieverklaring geeft mij veel vertrouwen voor samenwerking in de komende jaren. Ik vind het ook mooi dat alle 5 grote Nederlandse zeehavens deze verklaring ondertekenen, hoewel ze helaas niet allen aanwezig konden zijn vandaag.

Het precieze aantal te bouwen walstroominstallaties dat u kunt aanleggen is lastig in te schatten. Maar dat we veel klimaat- en stikstofwinst gaan scoren is duidelijk.

Bij de introductie van een eerdere stimuleringsregeling voor 9 walstroomlocaties eerder dit jaar zagen we al hoeveel CO2 winst dit opleverde. Kijk naar de offshore- en baggerschepen in de haven van Vlissingen. Als deze schepen aan de stekker liggen, scheelt dat CO2-uitstoot van bijna 1000 huishoudens. Wat betreft stikstof is de winst vergelijkbaar met ruim 40.000 auto’s!      
 
Bij de huidige regeling zal het om veel en veel meer gaan in emissies en in euro’s. Denk aan de mega containerschepen die straks aan de stekker liggen op de terminals hier om u heen. Mega schepen betekent in dit geval mega emissiereducties.

Daarmee dragen onze havens serieus bij aan het behalen van klimaatdoelen en een schone en aantrekkelijke leefomgeving.

Beste mensen,

Tot slot.

Mijn grote waardering aan de Brancheorganisatie Zeehavens en alle leden. Uw inzet om tot deze verklaring te komen, toont aan dat de sector voortvarend aan de slag gaat met de duurzame kansen die walstroom biedt.  
Met onze handtekening zetten we koers naar een duurzame maritieme sector. Een sector die toekomstbestendig, innovatief en concurrerend is en blijft.

Kortom, laten we schouder aan schouder onze intenties omzetten in acties.

Dank u wel.