Toespraak staatssecretaris Uslu bij de uitreiking van de Gouden Ganzenveer
Staatssecretaris Uslu (OCW) sprak op 18 september 2023 in de Raadzaal van hotel The Grand in Amsterdam, waar zij de Gouden Ganzenveer uitreikte aan schrijver Jan Brokken.
Het gesproken woord geldt.
Goedemiddag allemaal. In het bijzonder aan Jan Brokken.
Jan, we hebben al véél lovende woorden over je gehoord. Ik ga niet in herhaling vallen. Ik ga het niet hebben over je veelzijdigheid, verteltalent of verbeeldingskracht. Waar ik het wel over wil hebben, is de boekenkast van je vader. Deze komt uitvoerig aan bod in je verhaal 'Het laatste oordeel’.
Toen jouw vader moest verhuizen naar een verzorgingstehuis, moest zijn gigantische bibliotheek slinken tot een strekkende meter. Een gebeurtenis die jou raakte. In een interview in de Groene Amsterdammer zei je daarover: 'Zijn boekenverzameling vertelde het verhaal van zijn leven.'
En dat is zo. Je boekencollectie is méér dan een verzameling boeken. Het gaat om de informatie en de verhalen in deze boeken. Verhalen die zich hebben genesteld in je geheugen. In je interne bibliotheek.
Maar het gaat er ook om wannéér een boek een plek heeft gekregen in die kast, en welke plek. Zonder het geschreven en gedrukte woord zou de wereld er grauw uitzien. Ik kan mij geen leven voorstellen zonder literatuur. Als cultuurhistoricus moet ik dan denken aan de Ilias van Homerus. Stel dat we dat eeuwenoude werk niet zouden hebben gehad. Dan zou één van de basisverhalen van de Europese literatuur er niet zijn. En ook al die andere verhalen niet die daar weer uit voortgevloeid zijn. Verhalen vormen de basis van alles.
Jan, dat brengt mij weer bij jou. Want jij hebt zoveel betekend voor het geschreven woord. En dat is ook de reden waarom we vandaag bij elkaar zijn.
Ook lezers van jouw werk zijn vandaag aanwezig. Mensen die jij hebt geraakt met jouw woorden. Je liet ze van alles voelen. Hebt hen meegenomen op jouw reizen, toevertrouwd met jouw gedachten.
Jouw werken staan in hun boekenkasten. Maken deel uit van vele boekenverzamelingen. En daarmee ook van vele levens.
Jan, ik geef je graag de Gouden Ganzenveer!