Toespraak minister Brekelmans bij onthulling Nationaal Veteranenmonument
Minister Brekelmans (Defensie) sprak op de Nationale Veteranenbegraafplaats in Loenen.
Geachte aanwezigen,
Wat bijzonder om hier te zijn.
Dit is een plek waar verhalen samenkomen.
Verhalen van dienstbaarheid.
Van verlies en van hoop.
En boven alles: van kameraadschap.
Wie hier rondloopt, ziet niet alleen een begraafplaats.
Wie hier rondloopt, voelt de verbondenheid tussen generaties militairen.
Zij die dienden in Nederlands-Indië. In Libanon. In Cambodja. In Bosnië. In Afghanistan. In Irak. En op talloze andere plekken.
Zij die terugkeerden. En zij die niet terugkwamen.
Hier liggen hun verhalen zij aan zij.
Vandaag voegen we daar iets aan toe.
Een monument dat voortkomt uit een wens van de veteranengemeenschap zelf.
Dat doen we niet in plaats van bestaande monumenten, maar naast en in aanvulling daarop.
Nederland kent tot vandaag 2 nationale plekken van militaire herdenking:
het monument in Roermond, dat militairen eert die zijn omgekomen tijdens of als gevolg van vredesmissies, en het monument op de Dam, waar wij als land op 4 mei alle oorlogsslachtoffers en slachtoffers van vredesoperaties herdenken.
Met het monument hier in Loenen wordt een derde ankerpunt toegevoegd: een plaats die zich specifiek richt op alle overleden veteranen, waar ook ter wereld zij zijn begraven of verstrooid.
En precies in die context krijgt het ontwerp van dit nieuwe monument betekenis.
Een hand, opengewerkt in brons.
Met het V-teken.
Dat staat voor vrede, vrijheid, victory.
Maar het staat wat mij betreft ook voor: vertrouwen en verbondenheid.
Want dat is de kern van het veteranenverhaal.
Kameraadschap.
In het jaarverslag van de Nationale Veteranenbegraafplaats Loenen (NVBL) wordt die term ‘kameraadschap’ treffend omschreven:
Je hoeft elkaar niet per se aardig te vinden.
Je hoeft niet dezelfde achtergrond of dezelfde overtuigingen te hebben.
Kameraadschap gaat over weten dat je op elkaar kunt rekenen.
Over letterlijk en figuurlijk rugdekking geven.
Over zien aan de ogen van een ander dat het even moeilijk is.
En toch doorgaan, omdat je samen bent.
Een veteraan zei het in dit jaarverslag als volgt:
“Militairen vechten niet alleen voor missie of mandaat, maar voor degene die naast hen staat.”
Dat is geen romantiek. Dat is realiteit.
In trainingen en oefeningen. Tijdens operaties. En aan het front.
En in de stilte die volgt, wanneer iemand niet terugkeert.
Kameraadschap stopt niet wanneer de uniformen worden uitgetrokken.
Ze stopt niet wanneer iemand met pensioen gaat.
Ze stopt zelfs niet bij de dood.
Dat zien we hier, op deze begraafplaats, waar vrijwilligers dag in dag uit met zorg, aandacht en liefde werken.
Velen van hen zijn zelf veteranen.
Ze kennen de verhalen, de geuren, de geluiden.
Ze voelen onmiddellijk wanneer een nabestaande even ondersteuning nodig heeft.
Dat is dat is kameraadschap die zo kenmerkend is binnen de krijgsmacht en de veteranengemeenschap.
Dames en heren,
Juist in deze tijd, waarin de wereld grimmig is en onze vrijheid actief moet worden verdedigd, is kameraadschap voor onze krijgsmacht van levensbelang.
We vragen veel van onze militairen.
Steeds meer in Europa, aan de oostflank van de NAVO, maar ook daarbuiten.
En we vragen ook veel van hun families.
De internationale werkelijkheid van vandaag vraagt niet alleen om meer investeringen in materieel, munitie en technologie, maar om een fundament dat nog dieper gaat.
Dat begint met ervoor uitkomen wie we zijn.
Samen staan voor vrijheid en recht.
En samen bereid zijn om verantwoordelijkheid te dragen als dat nodig is.
De hand die we vandaag onthullen, symboliseert dat.
Zij zegt: wij doen dit samen.
Wij staan naast elkaar.
Wij blijven omzien naar iedereen die gediend heeft.
Hun naam, hun inzet en hun kameraadschap blijven deel van ons nationale verhaal.
Laat dit monument daarom niet alleen een plaats van herdenking zijn, maar ook een aanmoediging voor ons allemaal.
Een herinnering dat vrede en vrijheid nooit het werk zijn van één mens alleen.
Maar altijd het resultaat van mensen die schouder aan schouder durven staan.
Mensen die risico’s durven nemen omdat ze weten dat ze er niet alleen voor staan.
Aan alle veteranen hier aanwezig en aan alle families:
Dank voor uw inzet.
Dank voor uw offers.
Dank voor uw blijvende verbondenheid, met elkaar en met Nederland.
En dank aan iedereen die de Nationale Veteranen Begraafplaats Loenen draagt, van bestuur tot vrijwilligers, van donateurs tot medewerkers.
U laat zien hoe kameraadschap ook na de missie blijft bestaan.
Met trots en diep respect mag ik zo het Veteranenmonument onthullen.
Het draagt de naam Veteranen voor Vrede en Vrijheid.
Het is ter ere van hen die dienden.
Ter nagedachtenis aan hen die we missen.
En ter inspiratie voor iedereen die vandaag de taak draagt om onze vrijheid te beschermen.
Dank u wel.