Toespraak van minister-president Mark Rutte bij de MH17-herdenking, Vijfhuizen.
Dames en heren,
Ineens je dochter of je zoon verliezen. Je vader of je moeder. Je kleinkind. Je broer of zus. Je beste vriend of vriendin. Het is een onwerkelijke gedachte. Tot het onwerkelijke werkelijkheid wordt. En de toekomst plotseling leeg en donker lijkt.
Vandaag precies 5 jaar geleden werd het verlies voor ieder van u een levenslange realiteit. Ineens was er een leven voor en na MH17. En het kan niet anders of het is vandaag voor velen van u opnieuw 17 juli 2014.
Bert Schierbeek schreef ooit een mooi klein gedicht waarin hij in een paar woorden samenvat hoe verlies, ongeloof en berusting bij elkaar horen.
De titel is ‘ik denk’ en het gaat als volgt:
ik denk/
als het regent/
laat ze niet nat worden/
en als het stormt/
vat ze geen kou/
en ik denk ook/
dat dat denken
niet helpt/
want je wordt nooit meer
nat/ noch vat je een kou/
want het regent
noch waait/ ooit
meer voor jou
(…)
Hoe herkenbaar moet dan zijn.
Soms nog steeds het onwerkelijke gevoel dat het niet waar kan zijn dat iemand van wie je zielsveel houdt, er niet meer is. En toch ook het besef: het is echt waar.
(…)
Want de harde werkelijkheid staat op ons netvlies geëtst. De beelden van de aankomst van de lichamen in Eindhoven. Van die lange rouwstoet over de A2. Van de kapotgeschoten romp van het vliegtuig in Gilze Rijen. Tastbaar bewijs van een schandelijke daad die 298 onschuldige mensen uit het leven heeft weggerukt. De levens van uw geliefden, die nooit meer bij u terug komen.
Maar u komt wel terug naar hen – in gedachten elke dag en eens per jaar als groep op deze vredige plek, om samen te huilen, herinneringen op te halen en ervaringen uit te wisselen. Omdat met elkaar herdenken kracht geeft. Omdat het troost biedt. Omdat we, door hun namen hardop te noemen, de herinnering aan die 298 unieke mensen levend houden.
Dat is ongelooflijk belangrijk en waardevol. En we voelen ons vandaag verbonden met al die mensen buiten Nederland, die ook rouwen om hun geliefden. Want het verdriet om de slachtoffers van MH17 wordt vandaag over de hele wereld gevoeld.
To all the families from and representatives of the grieving nations let me say how much we appreciate you being here. Today we are united in our grief and in our determination to ensure justice for the victims.
Gerechtigheid voor de doden – dat blijft ons gezamenlijke doel. Het gevoel schreeuwt dat dit snel moet gebeuren, terwijl het verstand zorgvuldigheid voorschrijft. Want de weg naar gerechtigheid loopt via vasthoudendheid en eensgezindheid. Via zelfbeheersing en gecontroleerde emotie. En via het vertrouwen dat flagrante leugens en doelbewuste fluistercampagnes het nooit mogen winnen van de onloochenbare feiten.
Ik wil vandaag mijn diepe respect en dankbaarheid uitspreken voor de moed en het geduld waarmee u deze weg afwandelt. Een maand geleden kon gelukkig een nieuwe en belangrijke stap vooruit worden gezet. Niet de laatste, maar stap voor stap komen we dichter bij de waarheid. En ik beloof u: op deze weg gaan we standvastig verder, met alles wat in ons is.
Dames en heren,
Doorgaan nadat het onwerkelijke werkelijkheid is geworden, is hard en moeilijk.
Toch hebt u dat de laatste 5 jaar gedaan, ieder in uw eigen tempo en ieder op uw eigen manier.
Vandaag, 5 jaar na dato, komen we samen bij dit monument, dat symbool staat voor 298 mensen die altijd bij ons zullen blijven. Want hun levens zijn geworteld in de liefde die u voor hen voelt. In herinneringen die blijven.
Ik kan alleen maar vurig hopen dat die gedachte u helpt om door te blijven gaan en ik wens u kracht toe – vandaag, morgen en alle dagen daarna.
Dank u wel.