Regels over wegwerpplastic

Wegwerpplastic is schadelijk voor het milieu

De hoeveelheid wegwerpplastic in het milieu neemt jaarlijks toe. Ook in Nederland worden elke dag miljoenen producten met plastic na 1 keer gebruiken weggegooid. Bijvoorbeeld flesjes, bakjes, bekers en vochtige doekjes. 

Wegwerpplastic zorgt voor veel afval. En plastic zwerfafval op straat en in de bosjes is een groot milieuprobleem. Plastics zijn namelijk giftige stoffen die de natuur niet kan afbreken. Dieren die dat plastic per ongeluk eten, worden daar ziek van.

Maatregelen om plastic zwerfafval te verminderen

De overheid neemt maatregelen om minder plastic in het zwerfafval te krijgen. Daarvoor moet minder wegwerpplastic gebruikt worden.

Verbod op de verkoop van bepaalde plastic wegwerpproducten

Verschillende plastic wegwerpproducten zijn niet meer te koop. Bijvoorbeeld:

• bestek;

• rietjes;

• wattenstaafjes; 

• drank- en voedselverpakkingen van zogenoemd geëxpandeerd polystyreen (EPS) of geëxtrudeerd polystyreen (XPS), dat bijvoorbeeld wordt gebruikt voor drinkbekers en hamburgerbakjes;
• tasjes, flesjes en andere producten van oxo-degradeerbaar plastic.

Alleen wattenstaafjes en rietjes die aan de norm voor medisch hulpmiddel voldoen, mogen nog worden verkocht.

Statiegeld van € 0,15 op plastic flesjes tot 1 liter voor water of frisdrank

Producenten moeten minimaal 90% van alle plastic drinkflessen tot 3 liter inzamelen voor recycling. Op grotere flessen (van 1 tot 3 liter) zit al langer statiegeld. 

Verplicht logo op bepaalde plastic producten

Op de verpakkingen van vochtige doekjes, tampons, maandverband en tabaksproducten die plastic bevatten, is een logo verplicht. Dat is ook verplicht op drinkbekers die plastic bevatten. Op het logo staat dat er plastic in het product zit. En dat het product daardoor schadelijk is voor de natuur.

Vissers moeten minimaal 32% van het afval van vistuig inzamelen

Dit percentage wordt elk jaar 3% hoger. Een kwart van het plastic in zee komt namelijk van vistuig.

Producenten van plastic producten die veel in het zwerfafval voorkomen, betalen de kosten voor het opruimen van (zwerf)afval

Dit geldt onder andere voor voedselverpakkingen, drinkbekers, lichte plastic tassen, vochtige doekjes, tabaksproducten (met filters) en ballonnen. Producenten moeten consumenten ook informatie geven over hoe zij zwerfafval kunnen voorkomen.

Extra kosten voor het gebruik van plastic wergwerpbekers en -bakjes voor dranken en maaltijden voor onderweg

Zit er plastic in wegwerpbekers en -bakjes voor eten en drinken? Dan betalen klanten daarvoor iets meer als zij dat afhalen of laten bezorgen. Voor dranken en maaltijden die ter plekke worden gemaakt, kunnen klanten ook een herbruikbaar alternatief kiezen. Ze betalen dan niet extra. Op de ene plek kunnen ze bijvoorbeeld zelf een beker of bakje meenemen. Op een andere plek kunnen ze bijvoorbeeld gebruikmaken van bekers of bakjes met statiegeld, die ze inleveren voor hergebruik.

Let op: Het kabinet wil de extra kosten afschaffen voor plastic bekers en bakjes voor onderweg.

Verbod op plastic wegwerpbekers en bakjes bij eten en drinken ter plaatse

Klanten die in hotels, cafés of restaurants iets eten of drinken, krijgen geen wegwerpbekers of -bakjes meer met plastic erin. Dat geldt ook in kantoren, bedrijfskantines, scholen, sportclubs, verenigingen, gesloten evenementen en attractieparken.

Let op: De regels voor wegwerpbekers en -bakjes veranderen in 2026.

Doppen moeten vastzitten aan plastic flessen en drankverpakkingen

Doppen op plastic flessen en drankverpakkingen moeten daaraan vastzitten. Dat verkleint de kans dat de doppen los in het zwerfafval terechtkomen. 

PET-flessen moeten voor minstens 25% uit gerecycled plastic bestaan

In 2030 moeten PET-flessen minstens 30% gerecycled plastic bevatten. 

De overheid gaat consumenten meer informatie geven over herbruikbare alternatieven voor wegwerpplastic

Consumenten kunnen op de website van Milieu Centraal al informatie vinden over hoe ze zwerfafval voorkomen en hoe ze plastic scheiden.

Wetten en regels over wegwerpplastic

Deze maatregelen staan in:

• Het Besluit kunststofproducten voor eenmalig gebruik;
• De ministeriële regeling kunststofproducten voor eenmalig gebruik;
• Het Besluit beheer verpakkingen.

Deze maatregelen komen voort uit de Europese Single-use-plastic-richtlijn (SUP-richtlijn). Daarmee moet er minder wegwerpplastic in het milieu belanden. En meer plastic moet hergebruikt en gerecycled worden. De richtlijn gaat over de 12 plastic producten die het meest worden gevonden in het zwerfafval op de Europese stranden.

Bekijk ook de informatieposter met het overzicht van wanneer welke regels en verboden gelden voor plastic producten.

Informatie voor ondernemers

Meer informatie voor ondernemers over wegwerpplastic:

• een overzicht van de regels over wegwerpplastic; 
• regels voor plastic wegwerpbekers en -bakjes.