Maatregelen bij watertekort en droogte

Maatregelen tegen droogte: 2020 en 2021

De Rijksoverheid trekt € 400 miljoen euro uit voor maatregelen tegen droogte. Deze maatregelen staan in het Deltaprogramma Zoetwater. Ze moeten zorgen voor een zuiniger gebruik en een slimmere verdeling van water. En het beter vasthouden van water in de grond.

Voorbeelden van maatregelen:

• Grondwaterpeil op hoge zandgronden verhogen
  Dit gebeurt door lokale watergangen, zoals sloten, te dempen of ondieper te maken. Zo krijgt regen langer de tijd om de bodem in te zakken.
• Meer capaciteit voor Klimaatbestendige Wateraanvoer (KWA) Midden-Nederland
  Vanuit het Amsterdam-Rijnkanaal en de Lek kan hiermee indien nodig, extra zoetwater naar West-Nederland aangevoerd worden.
• Proef Zoetwaterfabriek
  In Vlaardingen vindt een proef plaats met een afvalwaterzuivering. Hierbij wordt onderzocht hoe afvalwater gezuiverd kan worden.
• Project Zoete Toekomst Texel en project Zoet op Zout Louwersmeer
  Bij deze twee grootschalige projecten zijn agrariërs betrokken.
• Uitvoer aanbevelingen Beleidstafel Droogte
  De Beleidstafel Droogte heeft eind 2019 een aantal aanbevelingen gedaan om Nederland te beschermen tegen droogte. Bijvoorbeeld: uitgebreider afspraken maken over het IJsselmeergebied.

Op de website waterbeschikbaarheid.nl staat meer informatie over maatregelen voor een goede beschikbaarheid van zoetwater.

Aanpak droogte 2022 - 2027

Het kabinet maakt € 250 miljoen vrij voor de aanpak van droogte van de komende jaren. Dit gebeurt vanuit het Deltafonds. Het bedrag gaat naar de 2e fase van het Deltaprogramma Zoetwater (2022 - 2027). Bovenop het extra geld vanuit het Deltafonds komt ongeveer € 550 miljoen euro vanuit de regio's. Dit meldde minister Van Nieuwenhuizen in juni 2020 in een Kamerbrief over de extra ambitie van het Deltaprogramma Zoetwater.

Hiermee worden noodzakelijke aanpassingen gedaan. Bijvoorbeeld:

• verbetering van de doorvoer van de Krimpenerwaard;
• beperking van externe verzilting bij de Afsluitdijk;
• experimenteren met natte teelten op natte gronden;
• verbetering van de bodemstructuur van kleigronden;
• onderzoek naar teelt van zouttolerante gewassen.

Waterschappen en Rijkswaterstaat nemen maatregelen bij droogte

Ondanks de droogte is het waterbeheer op dit moment op orde. De waterschappen en Rijkswaterstaat volgen de situatie nauwlettend. Ze nemen waar nodig maatregelen, zoals:

• opzetten van waterpeilen;
• vasthouden van water;
• instellen van regionale onttrekkingsverboden uit oppervlaktewater;
• inspecteren van droogtegevoelige kaden.

Voor de drinkwaterproductie zijn er op dit moment geen problemen.  Het is wel verstandig om bewust om te gaan met drinkwater.

2020 derde droge jaar op rij

Het is voor het derde jaar op rij extreem droog. April en mei 2020 waren uitzonderlijk droge maanden. Begin juni viel er in heel Nederland en andere delen van Europa neerslag. Toch is het neerslagtekort nog altijd zeer groot.

De aanvoer van water via de rivieren de Rijn en de Maas is lager dan normaal in deze tijd van het jaar. Tot nu toe is er nog genoeg water voor de watervraag in de gebieden die water uit de rivieren gebruiken.

Meeste watertekort in Oost- en Zuid-Nederland

In delen van het land dreigt door de langdurige droogte opnieuw een watertekort. Dat geldt vooral voor het oosten en zuiden. In deze gebieden zijn er geen rivieren. De aanvoer van water komt alleen van regen en grondwater. Te weinig water kan schade geven aan natuur en gewassen in de landbouw.

Drinkwaterbedrijven zorgen voor voldoende drinkwater tijdens droogte

Drinkwater is een eerste levensbehoefte. Drinkwaterbedrijven moeten 24 uur per dag, 7 dagen per week drinkwater produceren. Het drinkwater moet van goede kwaliteit zijn en onder voldoende druk staan. Dat staat in de Drinkwaterwet en het Drinkwaterbesluit.

Tijdens een periode van droogte en hitte kan de drinkwatervoorziening lokaal of regionaal tegen zijn grenzen aanlopen. Vaak is dat als eerste te merken aan een lagere waterdruk, thuis uit de kraan. Het eigen drinkwaterbedrijf geeft aan hoe de situatie in de regio is, en geeft adviezen als extra maatregelen nodig zijn, zoals het verder beperken van het watergebruik.  

Tijdens de extreem droge zomers van 2018 en 2019 kwam overal water uit de kraan.

Prinsjesdag 2020: plannen kabinet

Het kabinet investeert de komende jaren 200 miljoen extra in de aanpak van droogte en klimaatadaptatie. Dat is bekend gemaakt op Prinsjesdag 2020. Het gaat om voorgenomen beleid. Dat betekent dat de Eerste en Tweede Kamer de plannen van het kabinet nog moeten goedkeuren.