Wie doet wat bij de zorg voor cultureel erfgoed?

Verantwoordelijkheid en toezicht cultureel erfgoed

De Rijksoverheid, gemeenten, provincies en eigenaren zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de zorg voor ons cultureel erfgoed.

• De Rijksoverheid ondersteunt eigenaren hierbij. Bijvoorbeeld met subsidies en leningen voor rijksmonumenten.
• Gemeenten zijn onder andere verantwoordelijk voor vergunningverlening, toezicht en handhaving bij rijksmonumenten.
• Provincies zijn onder andere verantwoordelijk voor restauratiesubsidies en het toezicht op de gemeentelijke monumententaken.

Dat staat onder meer in de Erfgoedwet en de Omgevingswet. In de Erfgoedwet is in één wet overzichtelijk vastgelegd:

• wat tot ons cultureel erfgoed behoort;
• wie waarvoor verantwoordelijk is;
• hoe het toezicht is geregeld.

Subsidies en leningen voor instandhouding van cultureel erfgoed

Eigenaren van een rijksmonument kunnen van de overheid steun krijgen bij  de instandhouding ervan. Daarvoor bestaan subsidies voor eigenaren van monumenten en voordelige leningen voor onderhoud en restauratie. Of iemand een subsidie of lening krijgt voor onderhoud van een monument, hangt af van het soort monument en de eigendomssituatie.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) voert wettelijke taken en beleid uit van de minister van OCW, geeft advies en ontwikkelt kennis op gebied van roerend en onroerend cultureel erfgoed.

Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed

De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed houdt toezicht op een belangrijk deel van het Nederlandse cultureel erfgoed.  Zij ziet toe op de naleving van de Erfgoedwet en de Archiefwet.

Periodieke balans over de staat van het cultureel erfgoed

Elke vier jaar laat de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de Erfgoedbalans opstellen. In dit rapport staat hoe het met het Nederlandse cultureel erfgoed gaat. En of het beleid van de Rijksoverheid goed werkt. De Erfgoedmonitor van de RCE is een van de bronnen voor deze balans.

Verantwoordelijkheid cultureel erfgoed Caribisch Nederland

Voor Caribisch Nederland (Bonaire, Eustatius en Saba) geldt de Monumentenwet BES waarin de bestuurscolleges en eilandsraden en eigenaren verantwoordelijk zijn voor het beheer en behoud van beschermde monumenten. In de eilandsverordening en over monumenten worden nadere regels vastgesteld voor het behoud van monumenten en stads- en dorpsgezichten. De Rijksoverheid kan ook eigenaren van monumenten ondersteunen in Caribisch Nederland en op Aruba, Curaçao en Sint Maarten met leningen tegen een lage rente.