De belangrijkste ontwikkelingen rondom de Europese kapitaalmarktunie
Deze tijdlijn zet de belangrijkste ontwikkelingen binnen de totstandkoming van de Europese kapitaalmarktunie op een rij. De tijdlijn geeft inzicht in de plannen van de Europese Unie en de rol van Nederland.
De Europese kapitaalmarktunie ontwikkelt zich nog steeds, dus deze tijdlijn zal periodiek aangevuld worden met nieuwe informatie. De meest recente ontwikkelingen staan bovenaan in de tijdlijn.
3e fase – van kapitaalmarktunie naar spaar- en investeringsunie
-
2025-heden:
-
- In voorbereiding op de Eurogroep en Ecofinraad van 19 en 20 juni deelt minister van Financiën Heinen de geannoteerde agenda met de Eerste en Tweede Kamer. De minister informeert de Kamers ook over de eerste uitkomsten van de ‘European competitiveness labs’ over Finance Europe. Dit is een Europees beleggingslabel dat het makkelijker maakt voor mensen om te investeren in Europese bedrijven. Nederland heeft samen met andere landen een intentieverklaring getekend om dit beleggingslabel verder uit te werken.
- Over de geannoteerde agenda zijn Kamervragen gesteld. Lees de kamerstukken voor de beantwoording.
- Op 19 maart deelt minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp een BNC-fiche (Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen) met de Eerste en Tweede Kamer. Een BNC-fiche geeft het standpunt van de Nederlandse regering ten aanzien van voorstellen van de Europese Commissie. In dit geval deelt het kabinet het Nederlandse standpunt tegenover de op 19 maart gepubliceerde strategie van de Europese Commissie. Het kabinet ondersteunt de nieuwe plannen.
- Op 19 maart publiceert de Europese Commissie een nieuwe strategie voor de Europese kapitaalmarktunie, die nu is omgedoopt naar spaar- en investeringsunie. Deze strategie legt de focus op grensoverschrijdend sparen en beleggen door EU-burgers om zo de EU-economie te optimaliseren.
- Op 17 maart stuurt minister van Financiën Heinen de kabinetsinzet voor de versterking van de kapitaalmarktunie naar de Tweede Kamer. De nadruk ligt op 3 thema's:
- sterker Europees toezicht op de Europese kapitaalmarkt door de Europese autoriteit voor effecten en markten (ESMA);
- meer en divers aanbod van kapitaal voor bedrijven door inwoners te stimuleren hun geld niet alleen op spaarrekeningen te zetten, maar te beleggen;
- eenduidige regels in de EU voor een optimale werking van de interne markt.
- Op 10 en 11 maart komen de Eurogroep en Ecofinraad bijeen in Brussel. Op 17 maart stuurt minister van Financiën Eelco Heinen een Kamerbrief met het verslag van deze bijeenkomsten naar de Tweede Kamer. Tijdens de Eurogroepvergadering heeft Nederland de Europese Commissie opgeroepen om met ambitieuze voorstellen voor de kapitaalmarktunie te komen. Ook informeert de minister de Tweede Kamer over de deelname van Nederland aan de ‘European competitiveness labs’. Met deze labs werken verschillende lidstaten samen op innovatieve projecten om zo de kapitaalmarkten verder te integreren.
-
-
2019-2024: 2e fase/2e actieplan - Onderhandelingen gaan door
-
- Op 22 april reageert minister van Financiën Van Weyenberg in een Kamerbrief op het rapport 'Naar een Europese Kapitaalmarktunie', dat in opdracht van de Tweede Kamer is opgesteld. De onderzoekers adviseren de Tweede Kamer om samen met het kabinet Nederlandse doelen op te stellen en een voortrekkersrol te nemen in de ontwikkeling van de Europese kapitaalmarktunie. De minister steunt beide aanbevelingen.
- Op 18 april roepen de regeringsleiders van de EU-lidstaten in de Europese Raad gezamenlijk op om voortgang te boeken met de Europese kapitaalmarktunie. Net zoals de verklaring van de Eurogroep van 11 maart geven ze prioriteit aan een aantal maatregelen om verbreding van de financieringsmogelijkheden voor bedrijven, integratie van de nationale markten en toegang van consumenten tot de kapitaalmarkt te verbeteren.
- Op 23 maart deelt minister Van Weyenberg het verslag van de Eurogroep en Ecofinraad van 11 en 12 maart met de Tweede Kamer.
- Op 11 maart komt de Eurogroep bij elkaar en publiceert een gezamenlijke verklaring over de toekomst van de kapitaalmarktunie. De Eurogroep identificeert drie prioriteitsgebieden:
- Architectuur van de kapitaalmarkt;
- Bedrijven die financiering zoeken voor innovatie en groei;
- Consumenten die vermogen willen opbouwen.
Deze verklaring dient als input voor de nieuwe Europese Commissie die na de verkiezingen van het Europees Parlement in het najaar van 2024 zal aantreden.
- Op 1 maart stuurt minister van Financiën Steven van Weyenberg de geannoteerde agenda van Eurogroep en Ecofinraad naar de Tweede Kamer. Daar wordt ook de Europese kapitaalmarktunie besproken besproken.
Naast de geannoteerde agenda deelt minister Van Weyenberg de langetermijnvisie van het Nederlandse kabinet op de versterking van de kapitaalmarktunie. Dit visiedocument vormt de basis voor de Nederlandse inzet bij het aankomende Eurogroep-overleg.
-
- Op 27 november neemt de Europese Raad het wetsbesluit over het Europees centraal toegangspunt (ESAP) aan. Het platform zal vanaf de zomer van 2027 beschikbaar zijn.
- Op 23 mei bereiken de Europese Raad en het Europese Parlement een voorlopig akkoord over het ESAP. Het ESAP wordt een digitaal platform dat gratis, gebruikersvriendelijke, gecentraliseerde toegang biedt tot financiële en duurzaamheidsgerelateerde informatie over Europese bedrijven.
-
- Op 20 april deelt minister van Financiën Sigrid Kaag de beantwoording op Kamervragen over onderstaande BNC-fiches.
- Op 10 februari deelt minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra BNC-fiches met de Tweede Kamer over het ESAP en de langetermijnbeleggingsinstellingen (ELTIF’s).
-
- Op 25 november komt de Europese Commissie met het eerste pakket kapitaalmarktunie, als uitwerking van het tweede actieplan. Dit pakket bestaat uit vier wetgevingsvoorstellen:
- Instelling van het ESAP dat openbare financiële informatie zal aanbieden over EU-ondernemingen en beleggingsproducten binnen de Europese unie;
- Bevordering van langetermijninvesteringen via Europese ELTIF’s. Door de regels over vergunningverlening, beleggingsbeleid en verhandeling in ELTIF’s aan te passen moeten ELTIF’s aantrekkelijker worden voor beleggers en fondsbeheerders;
- Meer diverse financiering voor ondernemingen. Alternatieve beleggingsfondsen (AIFs) beleggen geld buiten de gebruikelijke aandelen- en obligatiemarkten, zoals vastgoed of grondstoffen. De Commissie wil AIFs efficiënter maken en integreren door een EU-breed kader in te richten.
- Meer markttransparantie door de Verordening markten in financiële instrumenten (MiFIR) aan te passen. Efficiënte marktinfrastructuren zijn nodig voor een goed functionerende markt voor kapitaal. De MiFIR regelt het doen van transacties in de EU. Hoe beter deze regels zijn, hoe transparanter en concurrerender het handelslandschap wordt.
- Op 25 november komt de Europese Commissie met het eerste pakket kapitaalmarktunie, als uitwerking van het tweede actieplan. Dit pakket bestaat uit vier wetgevingsvoorstellen:
-
- Op 30 oktober stuurt de minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok een BNC-fiche naar de Tweede Kamer over het tweede Actieplan kapitaalmarktunie van de Europese Commissie. Over het algemeen is het kabinet positief over het nieuwe actieplan.
- Op 24 september publiceert de Europese Commissie het tweede Actieplan kapitaalmarktunie met 16 acties verdeeld onder drie doelen:
- Financieringsmogelijkheden bevorderen voor ondernemingen om te herstellen van COVID-19. De Commissie wil wetgeving voor beleggingsfondsen herzien om meer financiering bij duurzame, inclusieve projecten terecht te laten komen;
- De EU veilig maken voor individuen om te sparen en te beleggen voor de lange termijn. Hierbij is het belangrijk dat inwoners toegang hebben tot genoeg informatie om goede keuzes te maken over hun investeringen;
- Nationale kapitaalmarkten integreren tot een EU-brede interne markt. Nationale regelgeving belemmert inwoners grensoverschrijdende investeringen te doen, zoals hoge belastingdruk en lange procedures voor de teruggave van belasting. De Europese Commissie wil de kosten van grensoverschrijdende investeringen verlagen.
Op de website van de Europese Commissie staat een overzicht van de 16 acties uit het tweede actieplan.
-
- Ook andere experts komen met aanbevelingen voor een nieuwe impuls aan de kapitaalmarktunie, waaronder het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het IMF vindt dat Europese kapitaalmarkten transparanter moeten zijn en dat er één Europese toezichthouder moet komen.
- Op 10 oktober stuurt minister Hoekstra met een Kamerbrief het eindrapport van de werkgroep NextCMU naar de Tweede Kamer. De werkgroep vindt dat de volgende punten prioriteit moeten hebben:
- Meer lange termijn spaar- en investeringsmogelijkheden genereren;
- Aandelenmarkten ontwikkelen;
- Verbeteren van financiële stromen tussen Europese financiële markten;
- De internationale rol van de euro versterken.
In de Kamerbrief sluit het kabinet zich aan bij de aanbevelingen van de werkgroep. Met name het verbreden van de financieringsmogelijkheden voor MKB-ondernemingen en het stimuleren van duurzame financiering worden gesteund.
- Op 16 mei informeert minister van Financiën Wopke Hoekstra de Tweede Kamer over de voortgang van de Commissievoorstellen uit 2015. Ook laat hij de Tweede Kamer weten dat Nederland samen met Frankrijk en Duitsland de onafhankelijke werkgroep NextCMU heeft opgericht. Die bestaat uit experts uit de financiële sector. Zij gaan aanbevelingen doen voor de verdere ontwikkeling van de kapitaalmarktunie.
-
-
2015 - 2017: 1e fase/1e actieplan – Ontstaan van de Europese kapitaalmarktunie
-
- Op 8 juni publiceert de Europese Commissie een tussentijdse evaluatie van het actieplan uit 2015. De Commissie heeft tot dan toe 20 van de 33 maatregelen uitgevoerd. Ook voegt de Europese Commissie nieuwe maatregelen toe. De Commissie wil dat er meer gebruik gemaakt wordt van ‘FinTech’ . Dat is technologie om financiële diensten te verbeteren of te automatiseren.
- Op de website van de Europese Commissie staat een overzicht van wettelijke maatregelen uit het actieplan en de mid-term review die zijn uitgevoerd.
- Op 24 maart publiceert de Europese Unie het rapport ‘Accelerating the capital markets union: addressing national barriers to capital flows’. Dit gaat over knelpunten die grensoverschrijdende investeringen in de weg zitten. Eén van de barrières is het gebrek aan kennis en vaardigheden met betrekking tot financiële producten en diensten, oftewel lage financiële geletterdheid. De EU-lidstaten ontwikkelen programma’s om bedrijven beter te informeren over grensoverschrijdende investeringen.
Op 23 maart publiceert de Europese Unie het actieplan ‘Consumer financial services’. Dit actieplan zorgt dat consumenten in andere EU-landen financiële producten kunnen kopen.
- Op 8 juni publiceert de Europese Commissie een tussentijdse evaluatie van het actieplan uit 2015. De Commissie heeft tot dan toe 20 van de 33 maatregelen uitgevoerd. Ook voegt de Europese Commissie nieuwe maatregelen toe. De Commissie wil dat er meer gebruik gemaakt wordt van ‘FinTech’ . Dat is technologie om financiële diensten te verbeteren of te automatiseren.
-
- Op 14 september publiceert de Europese Commissie een plan om de ontwikkeling van de kapitaalmarktunie te versnellen. Minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem informeert de Tweede Kamer over deze mededeling en steunt de versnelling.
- Op 18 januari deelt minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders een BNC-fiche met de Tweede Kamer over het Europese voorstel om de ‘prospectusrichtlijn’ te herzien. Beursgenoteerde bedrijven zijn wettelijk verplicht een prospectus op te stellen. Hierin staat (financiële) informatie over het bedrijf en over de voorwaarden bij het bezitten van aandelen of deelnemingen. De Europese Unie wil duidelijkere, minder complexe regels voor het opstellen van een prospectus die gelden voor de hele EU. Het kabinet steunt de herziening en wil de verplichting voor bedrijven om financiële informatie te delen met beleggers verder uitwerken.
-
- Op 12 november laat het kabinet in een Kabinetsreactie op het actieplan van de Europese Commissie weten de plannen te steunen. Wel vindt het Kabinet het belangrijk dat de Europese Commissie het actieplan snel verder uitwerkt.
- Op 30 september presenteert de Europese Commissie het eerste Actieplan Kapitaalmarktunie. Het plan bestaat uit verschillende voorstellen om de Europese kapitaalmarkten verder te integreren en daarmee sterker, wendbaarder en toegankelijker te maken. Bijvoorbeeld door:
- investeringen in kleine bedrijven mogelijk te maken;
- initiatieven te steunen en te monitoren die duurzame investeringen stimuleren. Zoals de milieu-, sociale en corporate governance-bonds (EDG-obligaties). De Commissie zal onderzoeken welke EU-brede normen gesteld kunnen worden aan Europese groene obligaties;
- nieuwe financieringsmogelijkheden voor bedrijven via Europese regelgeving en infrastructuur, zoals crowdfunding. Omdat crowdfunding als financieringsmiddel enorm is gegroeid, wil de Europese Commissie dit stimuleren en tegelijkertijd duidelijke richtlijnen bieden.
Lees de Nederlandse samenvatting van het Actieplan voor de kapitaalmarktunie.
-
Meer informatie
- De Europese Raad heeft een tijdlijn gepubliceerd van de ontwikkeling van de kapitaalmarktunie op Europees niveau.
- De Europese Commissie heeft een informatiepagina over de Europese kapitaalmarktunie.
Bekijk alle openbaar gemaakte documenten over de Europese kapitaalmarktunie. Dit wordt continu aangevuld met de meest recent gepubliceerde documenten.