Beroepskwalificaties: basis van het mbo

Kenmerken kwalificatiestructuur mbo

Kenmerken van de kwalificatiestructuur in het mbo zijn:

• Een kwalificatiedossier bestaat uit 1 of meer kwalificaties.
• Kwalificaties omschrijven de kennis en vaardigheden die nodig zijn om te starten in een beroep. Kwalificaties bestaan uit een basisdeel en een profieldeel. De profieldelen zijn specifiek voor een beroep(skwalificiatie). Het basisdeel (de brede basis) is verplicht voor alle mbo-opleidingen en omvat:
  • algemene beroepskennis van een bepaald beroep;
  • Nederlands;  en bij mb-4 ook Engels;
  • rekenen;
  • burgerschap.
• In aanvulling op kwalificaties zijn er keuzedelen. Keuzedelen zijn een verrijking die bovenop de kwalificatie komt. Keuzedelen zijn verplicht om een mbo-opleiding te halen. Een student heeft een grote mate van vrijheid voor welke keuzedelen hij/zij kiest.
• Kwalificatie en 1 of meer keuzedelen samen vormen een mbo-opleiding.

Kwalificatiestructuur in beeld

Keuzedelen

Studenten zijn vrij om die keuzedelen te kiezen die ze willen volgen. Zo kunnen zij:

• hun kennis verbreden of  verdiepen;
• zich voorbereiden op hun vervolgopleiding;
• de lesstof nog eens extra herhalen door een remediërend keuzedeel  te volgen. Zo’n keuzedeel biedt de mogelijkheid op extra uitleg en vult de kennis op een bepaald onderwerp of vak aan.

Meetellen behaalde resultaat keuzedelen

Keuzedelen zijn verplicht. Studenten leggen over keuzedelen ook examen af. Het examenresultaat over de keuzedelen gaat meetellen om het diploma te halen. Dit gebeurt voor het eerst bij  studenten die in studiejaar 2020/2021 met hun opleiding starten.

Er zijn ruim 500 kwalificaties en ruim 1000 keuzedelen. Alle kwalificaties en keuzedelen staan op de website van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). 

Aanbod keuzedelen aanpassen op arbeidsmarkt

Om snel op actuele (regionale) ontwikkelingen te kunnen reageren, passen mbo-instellingen hun aanbod van keuzedelen regelmatig aan. Dat kan 4 keer per jaar. Scholen en bedrijven in een regio kunnen ook samen zelf ideeën voor de ontwikkeling van nieuwe keuzedelen indienen. Daarmee kunnen zij inspelen op de regionale vraag naar specifiek geschoolde werknemers.

Doel beroepsgericht mbo

Mbo-scholen (regionale onderwijsinstellingen (roc’s), agrarische onderwijsinstellingen (aoc’s) en vakinstellingen) bepalen zelf hun onderwijsprogramma. Zij doen dit op basis van de kennis en vaardigheden zoals beschreven in de kwalificaties en keuzedelen. Het bedrijfsleven en de mbo-instellingen bepalen samen de inhoud van de kwalificaties en keuzedelen.

Kwalificaties en keuzedelen worden aangepast aan de veranderingen op de arbeidsmarkt. Zo blijft het onderwijs zo actueel mogelijk. En studenten krijgen zo een opleiding naar de nieuwste inzichten en veranderingen binnen een beroep.

De beroepsgerichte kwalificatiestructuur heeft de aansluiting tussen het mbo-onderwijs en de arbeidsmarkt verbeterd. Ook is de doorstroom naar het hoger beroepsonderwijs (hbo) vergroot. Dit moedigt mbo-studenten aan om onderwijs te volgen en zich een leven lang te blijven ontwikkelen.