Speech van minister Van Weel bij het ondernemersdiner
Toespraak van minister Van Weel (JenV) tijdens het ondernemersdiner op maandag 3 maart 2025 in het WWT (World Wide Technology) te Hoofddorp.
Goedenavond!
Mijn vrouw is voor haar werk alle dagen bezig met fusies en overnames. Toen ik haar vertelde dat ik vanavond alweer niet thuis zou eten, vanwege dit ondernemersdiner, zei ze: goed zo, dan doe je ook eens iets nuttigs.
Ik hoop het van harte! En ook dat we vanavond een open en opbouwend gesprek gaan voeren. Want we zullen elkaar, als vertegenwoordigers van de publieke en private sector moeten zien te vinden. Steeds meer en steeds vaker.
De overheid kan het niet zonder u. We zullen samen moeten optrekken om criminelen en anderen die kwaad willen, het nakijken te geven.
Dit is wat ik de BV Nederland in deze woelige wereld toewens: dat wij eendrachtig de schouders zetten onder een weerbaar land met een weerbaar bedrijfsleven dat staat als een huis.
Het doet me genoegen dat we bij elkaar zijn gekomen in het hart van het bedrijfsleven, waar het geld wordt verdiend. Ik wil graag de mensen van World Wide Technology (WWT) hartelijk danken voor hun gastvrijheid van vanavond.
Als je hier bij WWT overdag een afspraak hebt, moet je veiligheidsschoenen aan, voor je de werkvloer op mag. Ze schijnen zo goed te zitten, dat een enkele bezoeker ze wel eens vergeet en op die rubberen clownsvoeten het pand weer uitwandelt. Tot groot plezier van de receptionisten hier.
Het onderliggende verhaal is bloedserieus: WWT geeft om mensen. En dus ook om hun veiligheid. Iedereen telt hier mee. Wie je ook bent, bij welk onderdeel je ook werkt, waar je ook vandaan komt: je hoort erbij. Elke werknemer wordt gezien en het clubgevoel is sterk.
Dat vormt een barrière tegen vijandelijke indringers. Want zo creëer je loyaliteit. Dat is voor criminelen een stuk lastiger doordringbaar dan een bedrijf of een branche waar mensen ongezien opereren en zich een nummer voelen.
Even een cijfer: Europol heeft geconstateerd dat in Europa 86 procent van de grote criminele netwerken gebruik maakt van legale bedrijfsstructuren. 86 procent!
Criminelen zijn op zoek naar informatie, data, toegang tot een markt, of mogelijkheden om geld wit te wassen. Dat zien we bijvoorbeeld gebeuren bij vakantieparken. Het kan gaan om witwassen. De politie heeft ook criminele callcenters ontmanteld die vanuit een vakantiehuisje opereerden. In een verwaarloosd, afgelegen park werden zelfs kogels uit een uzi teruggevonden. Maar ook goed lopende vakantieparken kennen het risico van criminele inmenging.
Dit is maar 1 branche. Het is overal. Zeker niet alleen in het bedrijfsleven. Ook bij de overheid zelf.
Ik denk bij voorbeeld aan een medewerkster van de afdeling burgerzaken van de gemeente Den Haag, die een paar jaar geleden in stilte aan criminelen paspoorten leverde. Een combinatie van een interessante positie en een moeilijke privésituatie. Triest en levensgevaarlijk tegelijkertijd. Als je niet onderkent dat zulke dingen onder onze neus gebeuren, dan heb je boter op je hoofd als het misgaat.
We hebben allemaal een rol om criminelen te weerstaan. Of het nou gaat om inbraak en diefstal, om cyberaanvallen of om georganiseerde, ondermijnende criminaliteit.
Ik werk aan een rijksbrede aanpak van corruptie en criminele inmenging. Mijn doel is dat de managers bij bedrijven, organisaties en de overheid zich goed realiseren wat de corruptierisico’s zijn. En dat ze zich hiertegen wapenen. Dat is overal en op alle plekken nodig, en helemaal in branches als logistiek en transport, vastgoed en de financiële dienst verlening. Want daar richten criminelen in eerste instantie hun pijlen op.
Maak de toegang tot de terreinen, logistieke processen en informatie zo moeilijk mogelijk. Zorg ervoor dat de medewerkers de druk van criminelen gezamenlijk kunnen weerstaan. En maak dus veiligheid en weerbaarheid van hoog tot laag tot een voortdurend onderwerp van gesprek op de werkvloer.
Ik put moed uit hoe het is gegaan met cybersecurity. 15 jaar geleden vroegen de meesten van u zich nog af wat ze daarmee moesten. En als de overheid daar iets mee wilde, dan moest de overheid maar met plannen komen. Intussen zit de CIO in uw boardroom en kunnen bestuurders persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor de cybersecurity in hun organisatie.
U bent het in het bedrijfsleven in die 15 jaar dan ook vanzelfsprekend gaan vinden om uw systemen te wapenen tegen hackers en cybercriminelen. Het moet nu net zo vanzelfsprekend worden om uw bedrijf en uw medewerkers te beschermen tegen georganiseerde criminaliteit, die fysiek binnendringt. En in hoog tempo ook.
Ik weet dat u daaraan werkt, bij voorbeeld met het project Weerbare Branches van het Platform Veilig Ondernemen.
Vanzelfsprekend staat de overheid naast u. De uitwisseling van gegevens is daarbij een groot onderwerp. Dat geldt ook tussen overheidsdiensten onderling, zoals politie, FIOD en Douane.
Het is voortdurend balanceren tussen privacywetgeving en opsporingsmogelijkheden. En ik ben bereid om de grenzen op te zoeken van wat er kan.
Ik weet óók dat er doorgaans meer mogelijkheden zijn voor gegevensuitwisseling, zeker binnen samenwerkingsverbanden, dan vaak wordt gedacht. Een goed voorbeeld is het Waarschuwingsregister Logistieke Sector. Dat register maakt het mogelijk om in besloten kring te waarschuwen voor medewerkers die zijn ontslagen om fraude of ander crimineel gedrag. Dankzij de registratie is er een check mogelijk bij sollicitaties.
Informatie is cruciaal in de strijd tegen criminelen. Daarom heb ik het CBS gevraagd de Monitor Criminaliteit Bedrijven weer nieuw leven in te blazen. Dat moet een helder beeld opleveren waarmee het bedrijfsleven te maken heeft. Daarmee kan de overheid de helpende hand bieden waar die het meest nodig is.
Ook heb ik me hard gemaakt om niet te korten op de subsidie voor de platforms veilig ondernemen. Die bieden de kans om uit te wisselen, goede voorbeelden te delen en van elkaar te leren. Kortom, om met elkaar de gaten te dichten en een vuist te maken tegen criminelen.
Aan het einde van deze maand verschijnt er een tussenevaluatie van het Actieprogramma Veilig Ondernemen. Ook dat gaat goede voorbeelden opleveren. En ook waar het beter en sneller kan. En daar hoop ik ook vanavond input voor op te halen.
Beste allemaal,
We gaan zo met elkaar aan tafel en dan is het de hoogste tijd voor mij om naar ú te luisteren. Graag wil ik nog een oproep aan u doen. Ik begrijp dat u liever over uw successen praat dan over wat er misgaat. U hebt tenslotte een imago te bewaken. Maar toch is het nodig om onderling open te zijn over de criminele bemoeienis waarmee u te maken hebt. Nu of in het verleden.
Of het nou een inbraak is, infiltratie of een cyberaanval. Het is waar we allemaal mee te maken hebben in dit land. En we moeten er allemaal van leren. We gaan dit niet winnen met mooi weer spelen. De toegangspoorten moeten dicht en de geesten open.
We zijn partners. Met elkaar kunnen we criminelen terugdringen, daar ben ik van overtuigd.
Laten we er een succesverhaal van maken. Laten we deze avond goed gebruiken om een open gesprek te voeren. Een gesprek over wat we zien, wat we horen, wat we merken en vooral hoe wij criminelen een stap voor kunnen blijven.
Als er1 ding is, dat georganiseerde bendes niet willen, is het dat wij de rijen sluiten. Laten we precies dát vanavond doen!