Mogelijkheden inzet Oekraïense leraren

In het nieuwkomersonderwijs gelden de reguliere eisen voor onderwijspersoneel. Omdat schoolbesturen in de praktijk moeite hebben hun vacatures te vervullen, zijn er mogelijkheden om ook ander personeel zonder bevoegdheid in te zetten.

Inzet leraren uit Oekraïne in tijdelijke onderwijsvoorzieningen

Het schoolbestuur heeft de mogelijkheid Oekraïense leraren in te zetten in tijdelijke onderwijsvoorzieningen (tov) in het primair onderwijs (po). Vluchtelingen uit Oekraïne die in Oekraïne een lerarendiploma hebben behaald kunnen een tijdelijke erkenning krijgen om les te geven in een tov. Het is niet nodig om Nederlands te spreken. Oekraïense leraren kunnen de tijdelijke erkenning bij Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) aanvragen. De tijdelijke erkenning is maximaal 2 jaar geldig en uitsluitend voor tov’s.

Oekraïense leraren mogen alleen aan de slag in het onderwijs als zij in bezit zijn van een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Zij kunnen de VOG aanvragen bij de screeningsautoriteit Justis. Begin 2022 hanteerde Justis op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) een voorrangprocedure voor aanvragen van Oekraïense ontheemden voor het onderwijs. Omdat de piek aan aanvragen voorbij is, is de voorrangsprocedure inmiddels opgeheven.

Als een Oekraïense leraar na het vervallen van de tijdelijke erkenning les wil geven, dan moet met de school afspraken worden gemaakt over het leren van de Nederlandse taal om een bevoegdheid te verkrijgen.

Voor vluchtelingen uit Oekraïne is de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) van toepassing. Hierdoor hebben zij geen tewerkstellingsvergunning nodig om in Nederland te werken. De werkgever heeft wel een meldplicht.

Inzet personeel zonder bevoegdheid in het primair onderwijs

Als het een schoolbestuur niet lukt een vacature te vervullen, is het mogelijk om pabo-studenten, vo-leraren of onderwijsondersteunend personeel in te zetten als leraar. Deze uitzondering geldt niet voor vakken binnen het basiscurriculum:

  • Nederlands,
  • Rekenen en wiskunde,
  • Zintuiglijke en lichamelijke oefening,
  • Actief burgerschap en sociale cohesie.

Ook kan iemand zonder lesbevoegdheid worden ingezet in een onderwijsondersteunende functie.  Een medewerker in een onderwijsondersteunende functie kan bijvoorbeeld, op aanwijzing en onder verantwoordelijkheid van de bevoegde leraar, leerlingen helpen bij het zelfstandig werken.

In alle gevallen wordt het onbevoegd personeel onder begeleiding en verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar geplaatst, en worden ten minste twee medewerkers per groep kinderen ingezet. Er geldt altijd een Nederlandse taaleis. Al het personeel moet beschikken over een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Een VOG kan worden aangevraagd bij de screeningsautoriteit Justis.

Inzet personeel zonder bevoegdheid in het voortgezet onderwijs

Het schoolbestuur heeft de mogelijkheid tijdelijk (zo kort mogelijk, maar uiterlijk twee jaar) een leraar zonder bevoegdheid aan te stellen. In deze periode dient te worden toegewerkt naar het behalen van de betreffende erkenning. Daarbij kan iemand zonder lesbevoegdheid worden ingezet in een onderwijsondersteunende functie.

In alle gevallen wordt het onbevoegd personeel onder begeleiding en verantwoordelijkheid van een bevoegd leraar geplaatst, wordt het vierogenprincipe gehanteerd en worden ten minste twee medewerkers per groep kinderen ingezet. Al het personeel moet een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) hebben. Een VOG kan worden aangevraagd bij de screeningsautoriteit Justis.

In het vo geldt geen Nederlandse taaleis. Daarom kunnen ook vluchtelingen uit Oekraïne onder bovenstaande voorwaarden worden ingezet als leraar.