Stimuleren duurzamere financiële sector

Ook de financiële sector zet zich in voor de strijd tegen klimaatverandering. De Rijksoverheid stimuleert banken, verzekeraars, pensioenfondsen en vermogensbeheerders om meer te investeren in duurzaamheid. Pensioenfondsen steken bijvoorbeeld geld in nieuwe windparken.

Meer aandacht voor kosten door klimaatverandering

Financiële instellingen moeten rekening houden met kosten als gevolg van klimaatverandering. Zo kunnen verzekeraars te maken krijgen met grotere schadelasten bij extremer weer.

De Nederlandsche Bank (DNB) vraagt de sector sinds 2018 om financiële risico’s van klimaatverandering in kaart te brengen. Zo maakt DNB de financiële sector bewust van deze kosten. Investeren in groene projecten wordt daardoor aantrekkelijker.

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) kijkt onder andere of instellingen wel juist rapporteren over de duurzaamheid van hun financiële producten en diensten.

Het kabinet wil financiële instellingen verplichten om te letten op kosten als gevolg van klimaatverandering. Daarom zet het kabinet zich in voor internationale regels hierover.

Klimaatcommitment financiële sector

50 Nederlandse banken, pensioenfondsen, verzekeraars en vermogensbeheerders hebben in 2019 het Klimaatcommitment van de financiële sector ondertekend. Zij spreken daarin af om vanaf 2020 te rapporteren over de invloed van hun financieringen en beleggingen op het klimaat. Ook werken ze aan actieplannen voor minder CO2-uitstoot. Bijvoorbeeld minder investeren in vervuilende activiteiten. Deze plannen moeten uiterlijk in 2022 klaar zijn.

Duurzaamheid bij staatsdeelnemingen in de financiële sector

De Rijksoverheid houdt aandelen in Nederlandse bedrijven, waaronder een aantal financiële instellingen. Als aandeelhouder verwacht de staat dat deze bedrijven het goede voorbeeld geven in hun eigen sector op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat doen ze door bij hun bedrijfsactiviteiten met respect om te gaan met mensen, maatschappij en milieu.

Staatsdeelnemingen in de financiële sector zijn:

  • Invest-NL;
  • Financieringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO);
  • Bank Nederlandse Gemeenten (BNG Bank);
  • Nederlandse Waterschapsbank (NWB Bank);
  • ABN Amro en Volksbank (via NLFI).

Staatsdeelnemingen stellen voor zichzelf doelen op het gebied van maatschappelijke thema’s die hun bedrijfsstrategie raken. Eén van deze thema’s is klimaat en milieu. De Rijksoverheid bespreekt met de deelnemingen het ambitieniveau en de voortgang van deze doelen.

Duurzaamheid via exportkredietverzekeringen

In Nederland, net als in de meeste andere OESO-landen, krijgen ondernemers van de Rijksoverheid alleen een verzekering tegen betalingsrisico’s van hun exporttransacties als hun producten, diensten of aannemingswerken het milieu en mensenrechten niet schaden. Bedrijven kunnen een exportkredietverzekering bij de overheid aanvragen via Atradius Dutch State Business.

In 2019 heeft de Rijksoverheid verschillende maatregelen genomen om exportkredietverzekeringen te vergroenen:

  • Projecten, producten en diensten worden geclassificeerd op de gevolgen voor milieu. Dat gebeurt met de groenlijst.
  • Bedrijven kunnen bij groene projecten, producten en diensten hogere garanties krijgen van de staat tegen betalingsrisico’s op exporttransacties. Ook omdat duurzame goederen vaak duurder zijn. 
  • Ondernemers kunnen bij groene buitenlandse investeringen of export zich verzekeren tegen hogere risico’s bij overeenkomsten binnen een totale pilot van 50 miljoen euro. Dit omdat bij groene technologie de risico’s vaak groter zijn:  ze zijn namelijk vrij nieuw en leveranciers bestaan soms pas kort.
  • Bij groene investeringen in Nederland kunnen ondernemers ook een kredietverzekering krijgen. Het gaat om producten of projecten waarin ook vanuit het buitenland veel interesse is.

Meer informatie over deze vergroening vindt u in de Monitor exportkredietverzekeringen 2019.

Duurzaam investeren met groene obligaties

In 2019 en 2020 kochten investeerders voor bijna € 9 miljard aan groene staatsobligaties. Dit geleende geld investeert de overheid in projecten die bijdragen aan het Klimaatakkoord van Parijs.

Gelijke criteria voor groene investeringen in Europa

Het kabinet heeft actief bijgedragen aan Europese afspraken over duurzaamheid op de financiële markten. Door deze taxonomie gebruiken investeerders, bedrijven en beleidsmakers uit verschillende landen dezelfde criteria voor duurzame investeringen.

Ook gaat de Europese Commissie groene standaarden ontwikkelen voor financiële producten. Die moeten klanten helpen om duurzame keuzes te maken. Zo weten beleggers precies hoe duurzaam beleggingen zijn.

Oplossingen voor klimaatprobleem door internationale samenwerking

Nederland kan het klimaatprobleem niet alleen oplossen. Het kabinet zoekt daarom samenwerking met andere landen. Zo maakt Nederland deel uit van de Coalitie van Ministers van Financiën voor Klimaatactie. In deze coalitie delen de ministers ervaringen over hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het klimaatbeleid. De ‘gereedschapskist’ van de Ministers van Financiën bevat hiervoor onder andere instrumenten die gericht zijn op belastingregels, zoals co2-beprijzing en afspraken met de financiële sector over de vergroening van hun portefeuilles .

Het kabinet pleit bij internationale financiële instellingen, zoals de Wereldbank, de Europese Investeringsbank (EIB) en andere regionale ontwikkelings- en investeringsbanken, voor een ambitieus klimaatbeleid en een steeds groter aandeel klimaatrelevante projecten. Zo heeft de EIB een lening van 500 miljoen euro goedgekeurd voor de bouw van een windmolenpark op zee op afstand van de Noord-Hollandse kust.

Zie voor meer informatie over de maatregelen om de financiële sector te verduurzamen de Kamerbrief met reactie kabinet op initiatiefnota verduurzaming financiële sector.