Nieuwe woningen bereikbaar maken

In de komende jaren wil de Rijksoverheid veel nieuwe woningen bouwen. Die woningen moeten betaalbaar en goed bereikbaar zijn. Daarom is het Programma Woningbouw en Mobiliteit gestart. De Rijksoverheid investeert daarmee € 7,5 miljard in de bereikbaarheid van zo’n 400.000 nieuwe woningen.

Nieuwe woningen bereikbaar maken

Goed bereikbare woningen zijn noodzakelijk. Want in een nieuw huis is het ook belangrijk om kinderen makkelijk naar school of de sportclub te kunnen brengen. En om naar werk of de supermarkt te kunnen gaan. Lopend, op de fiets, met het openbaar vervoer of met de auto.

In nieuwe woonwijken moeten bijvoorbeeld fietspaden, bruggen en buslijnen nog worden aangelegd. Daarbij kijkt de overheid niet alleen naar nieuwe wegen, maar ook naar wat er al is. Er zijn verschillende soorten afspraken gemaakt over de verdeling van de € 7,5 miljard.

Woningbouw op korte termijn

Om de woningbouwopgave snel te kunnen aanpakken, wordt onder andere ingezet op woningbouwprojecten die binnen 3 tot 5 jaar kunnen starten. Van Groningen tot aan Maastricht. Hiervoor investeert de Rijksoverheid, als onderdeel van de € 7,5 miljard, ongeveer € 1,5 miljard in infrastructuurprojecten. Die heten ‘woningbouw op korte termijn door bovenplanse infrastructuur’. Deze investeringen maken de bouw van ongeveer 195.500 woningen door heel Nederland mogelijk. Zo zijn er in het hele land afspraken gemaakt over bijvoorbeeld het aanpassen van tunnels, het aanleggen van rotondes, fietsbruggen en fietsroutes, deelmobiliteit en mobiliteitshubs en aanpassingen rond (bus)stations.

17 Grootschalige NOVEX-woningbouwlocaties

Naast deze korte termijnmaatregelen investeert de Rijksoverheid ook in 17 grootschalige NOVEX-woningbouwlocaties. Het woningtekort op deze locaties is zo groot, dat alleen de realisatie van kleine en middelgrote woningbouwprojecten niet genoeg is. Op de NOVEX-locaties worden er als het ware nieuwe delen van steden gecreëerd waar mensen wonen, werken, leren en elkaar ontmoeten.

Grootschalige woningbouw gaat wel gepaard met complexe uitdagingen. Dat komt omdat de grote schaal meer vraagt om:

  • bereikbaarheid (infrastructuur);
  • beschikbaarheid van ruimte, bijvoorbeeld door bedrijventerreinen opnieuw in te delen of te verplaatsen;
  • voldoende groen en ruimte voor waterberging.

Voor de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de NOVEX-locaties heeft de Rijksoverheid ongeveer € 6 miljard gereserveerd.

Mobiliteitspakketten voor de grootschalige woningbouwlocaties

Om nieuwe woningen in de 17 grootschalige NOVEX woningbouwlocaties bereikbaar te maken, investeert de Rijksoverheid € 1 miljard in mobiliteitspakketten. In 2022 zijn er bestuurlijke afspraken gemaakt met de gemeenten. Bijvoorbeeld de voorwaarde dat de regio 50% van de kosten betaalt. In de loop van 2024 krijgen deze gemeenten de bijdrage van de Rijksoverheid voor mobiliteitsprojecten bij woningbouw.

Gebiedsmaatregelen

Naast de € 7,5 miljard uit het Mobiliteitsfonds (ministerie van Infrastructuur en Waterstaat) is er ook € 475 miljoen beschikbaar voor gebiedsmaatregelen voor woningbouw (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Bijvoorbeeld om parken aan te leggen. Of om bedrijven die geluidsoverlast (of andere hinder) veroorzaken te verplaatsen. Dit gebiedsbudget is in 2023 ook verdeeld over de 17 grootschalige NOVEX woningbouwlocaties.

Locaties van woningbouw- en infrastructuurprojecten in heel Nederland

Vergroot afbeelding Kaart met daarop alle NOVEX-gebieden waar nieuwe woonwijken gebouwd worden en versnellingsprojecten voor nieuwe of betere infrastructuur.
Beeld: ©Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Investeringen in openbaar vervoer en wegen

Een groot deel van de investeringen gaat naar nieuwe OV-lijnen of verbeteringen van bestaande OV-lijnen. Het gaat om investeringen in de Oude Lijn en het openbaar vervoer (OV) in Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Eindhoven. In november 2023 is de bestuursovereenkomst voor bereikbaarheid van het project CID Binckhorst getekend. Ook wordt geïnvesteerd in wegen, namelijk:

  • A58 Eindhoven – Tilburg;
  • A4 Burgerveen;
  • A6 Almere Lelystad;
  • A7/A8 Amsterdam Hoorn;
  • A50 Bankhoef – Paalgraven;
  • A16 Van Brienenoord-corridor.

Deze projecten staan in het MIRT Overzicht.

Samenwerking tussen ministeries

Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werken samen in het programma Woningbouw en Mobiliteit. Samen met provincies, gemeenten en andere betrokken partijen zorgen we ervoor dat de nieuwe woningen gebouwd worden en goed bereikbaar zijn.

Voortgang programma Woningbouw en Mobiliteit

Om de voortgang van het programma Woningbouw en Mobiliteit te monitoren, is een plan van aanpak geschreven. Eind 2024 wordt de eerste voortgangsrapportage openbaar gemaakt.