Minister-president Schoof: Begin deze week herdachten we Nederlanders die in de Tweede Wereldoorlog en in oorlogen en vredesoperaties daarna zijn omgekomen. Vervolgens vierden wij met elkaar dat Nederland 80 jaar geleden is bevrijd. En ja, er waren enkele incidenten, maar verder is de bevrijding op de vele festivals door honderdduizenden mensen op grootse en waardige wijze gevierd. Ook in Wageningen waar ik samen met de Poolse minister-president Tusk aanwezig was bij de aftrap van de festiviteiten en in Amsterdam bij het afsluitende 5-mei concert.
Dan over de ministerraad van vandaag. Het zal u niet verbazen dat we ook deze week weer hebben gesproken over de zeer zorgelijke ontwikkelingen in en rond Gaza. In het bijzonder over de brief van minister Veldkamp aan de Hoge Vertegenwoordiger Kallas, met hierin de vraag te onderzoeken of Israël zich nog houdt aan de mensenrechten-afspraken uit het Associatieverdrag met de Europese Unie. Want de humanitaire situatie in Gaza moet snel verbeteren, de gijzelaars moeten worden vrijgelaten, het staakt-het-vuren moet worden gerespecteerd. En uiteindelijk moet er duurzame vrede komen. Daar zijn alle inspanningen van het kabinet op gericht.
Ook heb ik in de ministerraad verslag gedaan van de bijeenkomst van de Joint Expeditionary Force in Oslo, waar ik gisteren aan heb deelgenomen en waar minister Brekelmans vandaag bij aanwezig is. We moeten als Europa staan voor onze eigen veiligheid. En dat betekent dat we een stevige rol moeten pakken in de afschrikking van de grootste bedreiging van diezelfde veiligheid: Rusland. Daarom werken wij als Europa, zowel politiek als militair, samen in het kader van JEF. In aanloop naar de NAVO-top volgende maand in Den Haag hebben wij in Oslo onze prioriteiten nog eens onderstreept. Ten eerste dat wij Oekraïne onverminderd blijven steunen. Ook moeten wij de defensie-uitgaven opvoeren. En we moeten onze defensie-industrie versterken. Het is van het allergrootste belang dat we die boodschap eensgezind afgeven op de NAVO-top in juni. Eenheid is immers ons belangrijkste ‘wapen’ ter afschrikking van Rusland.
De komende week breng ik een 5-daags kennismakingsbezoek aan het Caribisch deel van ons Koninkrijk. Ik heb dan onder meer ontmoetingen met de gouverneurs en de premiers, met leden van de Staten van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten en met de gezaghebbers en eilandsraden van Bonaire, Sint-Eustatius en Saba. Ook staan er werkbezoeken met ondernemers, mensen uit de zorg en het veiligheidsdomein op het programma. Daarmee krijg ik een persoonlijk beeld wat er op de verschillende eilanden leeft.
Aansluitend aan dit bezoek reis ik door naar Tirana voor de 6e bijeenkomst van de Europese Politieke Gemeenschap. Daar spreken wij onder meer over Europese veiligheid en de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne. Omdat de bijeenkomst in Tirana samenvalt met de ministerraad volgende week vrijdag, zal vicepremier Agema de raad voorzitten en u hier na afloop te woord staan.
